Μια απορία για το διαζευκτικό "ή"

Θα ήθελα να κάνω την -μάλλον απλή- ερώτηση.

Σύμφωνα με τα βιβλία γραμματικής, το «η» τονίζεται όταν υπάρχει διαζευκτικός σύνδεσμος δηλαδή επιλογή του ενός μεταξύ δυο.

πχ. Ή η Αθήνα ή η Θεσσαλονίκη. (ή το ένα ισχύει ή το άλλο).


Παρ'όλα αυτά όμως το διαζευκτικό «ή» χρησιμοποιείται και σε εναλασσόμενες όμοιες καταστάσεις.

πχ με λένε ή Παναγιώτη ή Τάκη (αλλά και τα δύο ισχύουν).


Όντως το διαζευκτικό «ή» χρησιμοποιείται και στις δύο καταστάσεις ή υπάρχει κάποια διαφορά;

και στο δεύτερο υπάρχει επιλογή. Ο τυπάκος ονομάζεται Παναγιώτης ή Τάκης. Εγώ που λαμβάνω την πληροφορία θα επιλέξω πώς θα τον αποκαλέσω

Νομίζω αυτα που λες εκφράζονται στη λογική σαν OR αλλά και XOR

Το OR εκφραζει "ή και".
Πχ. θα πάμε σινεμά με τον Σάκη ή (και) το Μάκη: Κάλεσα και τους δύο και αν ερθουν και οι δυο θα παμε σινεμα. Αν ερθει ενας απο τους δυο (η ο ένας ή ο άλλος) και παλι θα παμε σινεμα.

Το XOR εκφράζει μόνο το "ή...ή".
Πχ. ο Σάκης και ο Μάκης είναι μαλωμένοι και θα πάω σινεμά μόνο με τον έναν απο τους δύο, "ή το Σάκη ή το Μάκη". Αδύνατο ομως να παω και με τους δύο μαζί ταυτόχρονα.

Νομίζω όμως το παραδειγμα σου με τον Παναγιώτη ή Τάκη ειναι περιπτωση XOR και οχι OR, γιατί κάποιος τον αποκαλεί ή το ένα ή το άλλο, και όχι "Παναγιώτη-Τάκη".

Και τα δυο εκφραζονται μια χαρα με το ελληνικό ή, αν και δεν αποκλειται να υπαρχει διαχωρισος σε καποια εξωτική γλώσσα.

(Ενδιαφέρουσα η αναγωγή στους τελεστές OR και Exclusive OR (XOR) της λογικής Μπουλ, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο βοηθά η αναφορά τους σε κάποιον που μπορεί να μην είναι εξοικειωμένος μαζί τους.)

Η δεύτερη πρόταση: με λένε ή Παναγιώτη ή Τάκη δεν ξέρω κατά πόσο ακούγεται και πολύ φυσική. Σε μια τέτοια περίπτωση εγώ θα έλεγα: έχω δύο ονόματα: Παναγιώτης και Τάκης.

Σε μια περίπτωση με επαγγέλματα όμως, όπου εκεί θα ταίριαζε μια τέτοια συντακτική δομή, θα έλεγα: εργάζομαι καί σαν φαροφύλακας καί σαν μπαλαρίνος για να διευκρινίσω πως ισχύουν καί τα δυο.

Εάν βάλουμε διπλή διάζευξη, τότε νομίζω πως καταλαβαίνουμε πως ισχύει μόνο ένα από αυτά: Για τον Δημήτρη ξέρουμε πως εργάζεται ή σαν φαροφύλακας ή σαν μπαλαρίνος. Και άρα όχι καί τα δύο μαζί.

Ευχαριστώ πολύ παιδιά για τις απαντήσεις σας.