Αγκάθα Κρίστι (Agatha Christie) : Τα καλύτερα βιβλία της

[Κόμης]

Πάνε χρόνια από τότε που διάβασα όλα του Πουαρώ, όλα εκδόσεις Λυχνάρι (με τους τραγικά μεταφρασμένους τίτλους... ) Δυστυχώς δεν θυμάμαι πολλές λεπτομέρειες για να μπορέσω να φτιάξω λίστα προτιμήσεων. Πρόσφατα αποφάσισα να τα ξαναξεκινήσω σιγά σιγά, πλέον στις πρωτότυπες Αγγλικές εκδόσεις. Όλες βρίσκονται στο The Book Depository, ενώ και εδώ Ελλάδα βρίσκονται εύκολα (ο Ευριπίδης στο Χαλάνδρι έχει πάρα πολλά). Ξαναδιάβασα έτσι το αξεπέραστο Roger Ackroyd, το οποίο είναι πραγματικά ασύλληπτο (πρότεινω σε όποιον δεν το έχει διαβάσει να το διαβάσει άμεσα, και επίσης να μην κοιτάξει καθόλου απόψεις, reviews κλπ πριν).
Επίσης, το βιβλίο που έχω ως ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει γενικά, του οποίου η θεματολογία με συναρπάζει σε όσες μορφές και μιμήσεις την συναντώ (παιχνίδια, ταινίες κλπ) είναι το Δέκα Μικροί Νέγροι.

 

[Βάγγυ]

Πάνε χρόνια από τότε που διάβασα όλα του Πουαρώ, όλα εκδόσεις Λυχνάρι (με τους τραγικά μεταφρασμένους τίτλους... )

Πραγματικα οι τίτλοι είναι ακατανοητοι

 

[Φαροφύλακας]

Οι τίτλοι δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν "μετάφραση" αφού είναι προφανές πως δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Απλά επιλέγεται ένας τίτλος, ο οποίος είναι παρμένος από την υπόθεση της ιστορίας και μπορεί να μην συνδέεται καθόλου με τον πρωτότυπο τίτλο. Αυτό γινόταν και γίνεται π.χ. και με τους τίτλους ταινιών (π.χ. "Short Circuit" -> "Και τα Ρομπότ Τρελάθηκαν").

Από εκεί και πέρα, στην Λέσχη υπάρχει ένας κατάλογος με τους τίτλους των έργων της Κρίστη, που κυκλοφορούν από Λυχνάρι και την αντιστοιχία τους με τους πρωτότυπους, που ίσως σας φανεί χρήσιμος.

 

[Κόμης]

Οι τίτλοι δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν "μετάφραση" αφού είναι προφανές πως δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Απλά επιλέγεται ένας τίτλος, ο οποίος είναι παρμένος από την υπόθεση της ιστορίας και μπορεί να μην συνδέεται καθόλου με τον πρωτότυπο τίτλο. Αυτό γινόταν και γίνεται π.χ. και με τους τίτλους ταινιών (π.χ. "Short Circuit" -> "Και τα Ρομπότ Τρελάθηκαν").

Αυτό που λες, Φαροφύλακα, είναι γεγονός. Προσωπικά διαφωνώ με αυτή την πρακτική, αλλά συμβαίνει. Το θέμα όμως με τους τίτλους του Λυχναριού είναι ότι δεν ακολουθούν ούτε αυτή την τακτική. Κλασικότατο παράδειγμα το The Mysterious Affair at Styles, το οποίο μεταφράστηκε ως Κουκουβάγια σε Καπνοδόχο. Πουθενά δεν υπάρχει, όμως, ούτε κουκουβάγια ούτε καπνοδόχος... (αντίθετα υπήρχε Μυστηριώδης Υπόθεση στο Στάυλς) Υπάρχει και η θεωρία ότι ένας τίτλος μεταφράζεται ώστε στη γλώσσα που μεταφράστηκε να ακούγεται καλύτερα ή να είναι πιο "πιασάρικος". Όμως, π.χ., δεν μπορώ να δω πως το After the Funeral έγινε πιο πιασάρικο ως Ο Σατανάς με την Πλερέζα (όπου επίσης δεν υπάρχει καμία πλερέζα!).

Γενικά, παλιότερα οι μεταφράσεις ήταν πολύ κακές, συμπεριλαμβανομένων και των ταινιών, όπου οι περισσότερες ήταν ένας συνδυασμός "Τρελού τρελού", "Θηριοτροφείου" και "Πρωτάρη". Αλλά, τέλος πάντων, ας μην ξεφεύγουμε απ' το θέμα.

 

[Βάγγυ]

Αυτό που λες, Φαροφύλακα, είναι γεγονός. Προσωπικά διαφωνώ με αυτή την πρακτική, αλλά συμβαίνει. Το θέμα όμως με τους τίτλους του Λυχναριού είναι ότι δεν ακολουθούν ούτε αυτή την τακτική. Κλασικότατο παράδειγμα το The Mysterious Affair at Styles, το οποίο μεταφράστηκε ως Κουκουβάγια σε Καπνοδόχο. Πουθενά δεν υπάρχει, όμως, ούτε κουκουβάγια ούτε καπνοδόχος... (αντίθετα υπήρχε Μυστηριώδης Υπόθεση στο Στάυλς)

Χαχα, Κόμη, όταν διάβασα την ανάρτηση του Φαροφύλακα, ετοιμαζόμουν να γράψω γι' αυτό ακριβώς το βιβλίο και τον τίτλο του και είδα από κάτω την ανάρτηση σου. Όταν είχα διαβάσα το The Mysterious Affair at Styles, στη μετάφραση του (Κουκουβάγια σε καπνοδόχο) είχα μπερδευτεί τόσοοο πολύ, γιατί νόμιζα πως είχα ξεχάσει να διαβάσω κάποιες σελίδες ή δεν πρόσεχα όταν το διάβαζα. Μεγάλο σοκ εκείνο το διάστημα.

 

[Αγγελίνα]

Δεν υπάρχει καπνοδόχος, αλλά υπάρχει τουλάχιστον ένα τζάκι θεμελιώδους σημασίας.

Εντάξει, δε φταίγανε κι εντελώς οι εκδότες. Πώς να μεταφράσεις το "The Hollow" ή το "Taken at the flood" - από τα πολύ αγαπημένα μου και τα δύο - έτσι που, και πιασάρικο και σχετικό με το βιβλίο να 'ναι; Ήταν για δυνατούς αλλοδαπούς λύτες οι τίτλοι της συγχωρεμένης...

 

[Βάγγυ]

Κουκουβάγια πάντως, δεν υπάρχει ούτε για δείγμα.

 

[Τσίου]

Κι εγώ, όπως οι περισσότεροι, θα πω το: Ποιος σκότωσε τον Ρότζερ Άκροιντ, το προτείνω και σε όσους δεν έχουν διαβάσει ποτέ Κρίστι.
Άλλα δύο που ξεχωρίζω είναι το: Δέκα μικροί Νέγροι, και το: Πέντε μικρά γουρουνάκια.

 

[Αβερέλ]

Αυλαία
Έγκλημα στο οριαν εξπρές
Δέκα μικροί νέγροι

 

[Μπιατριξ Κιντο]

Ordeal By Innocence (1958), το εχω δει και στην σειρα Agatha Christie's Marple (2004-2013).

 

[Διχασμένη]

Εμένα μ' αρέσουν πολύ τα μυθιστορήματα της Κρίστι. Τα 'χω διαβάσει όλα, καθώς τα 'χουμε πάρει όλα, επειδή και η μάνα μου είναι φαν. Είναι "εύπεπτα", σύμφωνοι, αλλά δεν είναι δυνατόν να διαβάζει κανείς όλη την ώρα δύσκολα βιβλία. Επίσης, τα βιβλία της απεικονίζουν κάπως καρικατουρίστικα, αλλά με ενδιαφέροντα τρόπο, την αγγλική κοινωνία του καιρού της.
Όλοι λέτε ότι δεν μπορείτε να διαβάσετε αστυνομικά και δεύτερη φορά. Εγώ πάλι τα 'χω διαβάσει ξανά και ξανά, ορισμένα!
Τα καλύτερα θεωρώ ότι είναι τα δυο πρώτα με τον Πουαρό, ο Φόνος του Ρότζερ Άκρουντ, ο Φόνος στο Εξπρές Οριάν, το Πάρτυ, το Τραγικό Ιντερμέτζο, το Φόνοι υπό Εχεμύθεια, το Οι Ελέφαντες θυμούνται, το Χαμόγελο της Μέδουσας, η Ποντικοπαγίδα, η Σοφίτα με τις Αράχνες, η Δοκιμασία της Αθωότητας, αυτό που διαδραματίζεται στην Αρχαία Αίγυπτο και σχεδόν όλα με τη Μις Μάρπλ. Προτιμώ τη Μις Μαρπλ από τον Πουαρό, προσωπικά, καθώς θεωρώ τον Πουαρό τελείως δυσκοίλιο και εκνευριστικό, πολλές φορές, ενώ η Μις Μαρπλ είναι πιο ανθρώπινη, πιο προσγειωμένη και με περισσότερη εμπάθεια.
Αυτά που δεν μ' αρέσουν καθόλου είναι τα κατασκοπικά της: ιδιαίτερα ο ταξιδιώτης στη Φρανκφούρτη.
Κι έχετε δίκιο για τους τίτλους των εκδόσεων Λυχνάρι: είναι τελείως κουλοί και άσχετοι με την υπόθεση, συχνά!

 

[Φαροφύλακας]

Πάντως, ένα υπέρ του Πουαρό, είναι πως είναι πιο λογικό να εμπλέκεται στην επίλυση φόνων, αφού είναι ντεντέκτιβ στο επάγγελμα. Αυτό το ότι μια γιαγιάκα όπου βρεθεί κι όπου σταθεί κι όπου πάει επίσκεψη, τυχαίνει να συμβαίνει δίπλα της κι ένας φόνος, είναι τελείως αφύσικο.

Έβλεπα κάποια φορά μια συνέντευξη με έναν πραγματικό Ολλανδό ντεντέκτιβ. Το πιο συνταρακτικό που του έτυχε στα τόσα χρόνια εργασίας ήταν που έμεινε κρυμμένος σε μια ντουλάπα, σε ένα κατάστημα με ηλεκτρικά είδη, ενώ εξελισσόταν μια ληστεία. Και μόνο που το διηγούταν ο άνθρωπος, έλαμπαν τα μάτια του και φαινόταν πως χτυπούσε η καρδιά του.

Πιάσε και ρώτησε τις 100 πρώτες τυχαίες γιαγιάδες σε πόσους φόνους έτυχε να παραβρεθούν και σύγκρινε το σύνολό τους με το σκορ της Μις Μαρπλ. Και στους ντεντέκτιβ (Πουαρό, Μονκ κτλ.) είναι τραβηγμένο, αλλά εντάξει, εκεί λέμε "άααααααααντε, ας το πιστέψουμε: ντεντέκτιβ είναι".

Είχε μια ισπανική σαπουνόπερα, που κράτησε για δύο σεζόν, με το όνομα Olmos y Robles. Στο επίκεντρο ήταν δυο αστυνομικοί και πώς επιλύανε εγκλήματα και υποθέσεις στο μικρό χωριουδάκι που βρίσκονταν, στο Εθκαράι. Το Εθκαράι ήταν ένα χωριουδάκι μεγέθους κουτσουλιά πετεινού. Ε λοιπόν, το τί έτυχε πια σε αυτό το χωριό δεν λέγεται. Τρομοκρατικές επιθέσεις, απαγωγές ομήρων, φόνοι κάθε τρεις και λίγο. Αυτά, βέβαια, για την σεναριακή ανάγκη να υπάρχουν εγκλήματα και σασπένς, για να έχουν να ασχολούνται ο Όλμος κι ο Ρόμπλες. Μετά από δύο τραβηγμένες σεζόν, βέβαια, το Olmos y Robles σταμάτησε, διότι πόσα άλλα πράγματα να συμβούν στο Εθκαράι; (δηλ. ίσως έπαιρνε μια απαγωγή από εξωγήινους και μια τοπική πανδημία ζόμπι.)

Βλέποντας την σειρά, ή διαβάζοντας ένα αστυνομικό βιβλίο, αφήνεσαι στην αφήγηση και παραβλέπεις αυτό το τελείως αφύσικο, και τόσο βασικό: δεν παίζει να τυχαίνουν τόσοι φόνοι σε έναν άνθρωπο (Μις Μάρπλ) ή ένα ήσυχο χωριουδάκι (Εθκαράι).

Γενικά αυτό το φαινόμενο, που βλέπουμε καί στην Μάρπλ, το ονομάζω το Σύνδρομο του Εθκαράι.

 

[Διχασμένη]

Έχεις δίκιο, βέβαια, είναι πολύ παρατραβηγμένα όλα όσα συμβαίνουν στην Μις Μάρπλ και όλοι οι φόνοι που συμβαίνουν στο Σαιντ Μαιρυ Μηντ (αν και δεν συμβαίνουν όλοι εκεί, απλώς η Μαρπλ εμπνέεται από φαινομενικά ασήμαντα γεγονότα του χωριού για να τα συγκρίνει με τους φόνους) και είναι πιο λογικό ένας επαγγελματίας ντεντέκτιβ να εμπλακεί σε φόνους.

 

[Σαώρη]

Έβλεπα στην ΕΡΤ τις τελευταίες εβδομάδες τα επεισόδια πάλι για τις περιπέτειες του Πουαρό και σκεφτόμουν αυτά πού είχατε πει.
Και στους 2 (Μαρπλ & Πουαρό) τυχαίνουν συχνά σε άκυρα μέρη. Σε στιγμές για τον Πουαρό -κατά κύριο λόγο- πού δεν εργάζεται (ταξίδια ή επισκέψεις), στιγμές πού δεν δούλευε ως ντετέκτιβ, αλλά βρισκόταν στην καθημερινότητά του ή σε ταξίδι ή επίσκεψη.

Και η ιδιότητά του δεν δικαιολογεί τις συμπτώσεις κατ' εμέ, του να βρίσκεται πχ στο διπλανό δωμάτιο ή το παραδιπλανό από το θύμα. Γιατί και στους 2 συμπτώσεις είναι ο τόπος και ο χρόνος πού υποτίθεται ότι βρίσκονται δίπλα στο έγκλημα. Χρησιμοποιείται εργαλειακά και τα βιβλία είναι σχετικά αυτοτελείς ιστορίες -με μικρές συνδέσεις ή κοινά σημεία πέρα από τον ίδιο τον χαρακτήρα-, οπότε και το παράλογο των συχνών παρουσιών τους σε φόνους το κάνει εν μέρει λογικό, μιας και δεν είναι μία τριλογία πού συνεχίζεται η ιστορία από τον 1ο, στο 2ο και έπειτα στον 3ο τόμο.

 

[Φαροφύλακας]

Έτσι είναι. Όλοι αυτοί ντεντέκτιβ και μη, λες κι έχουν κάποιον μαγνήτη που τραβάει φόνους.

Στο Επιθεωρητή Μονκ έβλεπα ένα επεισόδιο όπου ήταν ένορκος κι έλυνε παράλληλα το μυστήριο του εγκλήματος, κι όταν κοίταξε από το παράθυρο είδε κάποιον να ρίχνει μια σακούλα σε έναν κάδο σκουπιδιών, συμπέρανε πως πρόκειται για έγκλημα, κατάφερε κάλεσε την αστυνομία και έλυνε παράλληλα δύο εγκλήματα, αυτό στο οποίο συμμετείχε ως ένορκος, και το άλλο που έτυχε να πάρει χαμπάρι κοιτώντας έξω από το παράθυρό του.

Εντάξει, δηλαδή

 

[Διχασμένη]

Ωραία ιστοριούλα, Φαροφύλακα!