Τίτλος: O Κόμης Μοντεχρίστος
Πρωτότυπος τίτλος: Le Comte de Monte-Cristo
Συγγραφέας: Alexandre Dumas
Μετάφραση: Αρκομάνης Ωρίωνας
Εκδόσεις: Gutenberg - Orbis Literae 28
Χρονολογία έκδοσης: 2020
Πρώτη έκδοση:1844
Αριθμός σελίδων: 2190 (A + B τόμος)
2190 σελίδες είναι πολλές;
Εγώ θα πω ναι, μιας και μου πήρε σχεδόν όλο το καλοκαίρι για να τελειώσω αυτό το ογκώδες δημιούργημα του Αλέξανδρου Δουμά (του πατρός βεβαιώς βεβαίως). Είναι πολλές, αλλά,όμως δεν είναι αρκετές.
Δεν είναι αρκετές, διότι όσο πλησίαζα προς το τέλος, ειλικρινά δεν ήθελα να τελειώσει με τίποτα αυτό το ταξίδι. Συν τοις άλλοις, είναι η πρώτη φορά που τελειώνω ένα τόσο μεγάλο βιβλίο και κλείνοντας το μου δημιουργήθηκε αυτόματα η επιθυμία να το ξεκινήσω πάλι από την αρχή.
Η ιστορία του Κόμη Μοντεχρίστου είναι αρκετά γνωστή στους περισσότερους. Ο Κόμης είναι ένας διαχρονικός pop-hero που έχει συστηθεί στο ευρύ κοινό ουκ ολίγες φορές, κυρίως μέσω του κινηματογράφου αλλά και των παιδικών διηγημάτων. Ίσως για αυτόν τον λόγο, να έχει δημιουργηθεί και η εσφαλμένη εντύπωση πως πρόκειται για μια παιδική ιστορία. Ωστόσο, οι εκδόσεις Gutenberg για πρώτη (?!?!) φορά, παρουσιάζουν το έργο στην πλήρη μορφή του, απαλλαγμένο από τις υπερβολές και σεναριακές αλλαγές του Χόλιγουντ και την απλοϊκότητα που διακρίνει τις παιδικές διασκευές.
Η ιστορία ξεκινάει την εποχή που ο Βοναπάρτης έχει δραπετεύσει στη νήσο Έλβα και σχεδιάζει την επιστροφή του ενώ παράλληλα, ο Οίκος των Βουρβόνων προσπαθεί να διατηρήσει την εξουσία του στη Γαλλία. Μέσα σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς, ο νεαρός Εδμόνδος Νταντές, θα κατηγορηθεί άδικα και θα καταδικαστεί σε ισόβια φυλάκιση σε ένα απάνθρωπο μέρος εκεί που θα γίνει η αρχή της "μεταμόρφωσης" του από Νταντές σε Κόμη Μοντεχρίστο. Η γνωριμία του με ένα άλλον ισοβίτη, τον γνωστό πια Αβά Φαρίας, ο οποίος θα του δείξει πως να σκέφτεται με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο ακονίζοντας το μυαλό και τις αισθήσεις του με έναν θαυμαστό τρόπο.
Ο Εδμόνδος θα πιστέψει, πως από δω και μπρος, η απόδραση από το Σατό Ντ' Ιφ και η εκδίκηση όσων άδικα παγίδευσαν, θα είναι ο ισόβιος στόχος της ζωής του. Οργανώνοντας μεθοδικά το σχέδιο του, θα βρεθεί αναπάντεχα και με ένα αμύθητο θησαυρό ο οποίος θα τον βοηθήσει να ολοκληρώσει το έργο του.
Ο Κόμης είναι ένας υπερήρωας της εποχής του. Έχει όλα αυτά τα στοιχεία που προκαλούν τον θαυμασμό στον αναγνώστη εδώ και πολλούς αιώνες ενώ παράλληλα φαίνεται πως κινεί τα νήματα στο κάθε τι που συμβαίνει γύρω του, κυρίως όταν επιστρέφει στο Παρίσι ως Μοντεχρίστος. Το εντυπωσιακό σε όλη την ιστορία είναι η σύλληψη της ιδέας από τον δημιουργό. Δεν γνωρίζω αν ο Δουμάς είχε στο μυαλό του κάποιο προσχέδιο ή αν εξέλιξε την υπόθεση όσο συνέγραφε το βιβλίο, αλλά ότι από τα δύο και να ισχύει είναι εξίσου μοναδικό. Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Όλα τα κομμάτια της ιστορίας έχουν ενωθεί με τέτοιο τρόπο, που αποδεικνύει την ευφυΐα του συγγραφέα αλλά και πιστοποιεί τη διαχρονικότητα του βιβλίου.
Είναι γνωστό πως οι συγγραφείς εκείνη την εποχή πληρώνονταν με τη λέξη, οπότε είναι λογικά να πλατειάζει κάποιες φορές ο Δουμάς. Κι όμως! Η ιστορία δεν κουράζει, δεν κάνει κοιλιά και δεν χάνει ούτε στιγμή το ενδιαφέρον της. Κατ' εμέ, αυτό οφείλεται στη συγγραφική δεινότητα του συγγραφέα αλλά και στην δημιουργία και εξέλιξη όλων των χαρακτήρων που πλαισιώνουν τον αδιαμφισβήτητο πρωταγωνιστή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η σχέση του Εδμόνδου με τη μνηστή του Μερσέντες. Ο έρωτας τους δεν μετατρέπεται σε ρομαντική ιστορία ούτε έχει την κατάληξη που οι περισσότεροι θα περίμεναν. Ο Κόμης κρύβει μέσα του την αθωότητα του Νταντές και δυστυχώς δεν μπορούν όλοι να την ακολουθήσουν. Ο Δουμάς πολλές φορές υπερτονίζει πως πάντα θα είμαστε δέσμιοι των πράξεών μας και στο τέλος αυτές ή θα μας στοιχειώσουν ή θα μας προσφέρουν μια υποκειμενική κάθαρση.
Η αθωότητα χάνεται, ο ρομαντισμός περισσεύει, αλλά η εκδίκηση δε θα αργήσει να έρθει. Ο Κόμης μπορεί να αγγίζει σχεδόν τα όρια του υπερανθρώπου όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να τα υπερβεί. Κι αυτό τον κάνει οικείο στους αναγνώστες. Θα έρθει αντιμέτωπος με τις συνέπειες των πράξεών του και θα καταλάβει πως η ευτυχία και η ικανοποίηση δε βρίσκονταν εκεί που ο ίδιος νόμιζε - ή ήθελε να νομίζει.
Δεν μπορώ να πω αν το βιβλίο είναι αριστούργημα.
Μπορώ να πω όμως πως αυτό το βιβλίο είναι ένα παράθυρο απόδρασης από τη μονότονη πραγματικότητα που μας περιβάλλει και μπορεί - γιατί όχι - αποτελέσει για τον αναγνώστη ένα φάρο που φωτίζει πτυχές του ίδιου αλλά και της κοινωνίας. Στο κάτω-κάτω αυτό δεν είναι ένα από τα γνωρίσματα της κλασικής λογοτεχνίας;
Εν τέλει, για κάποιους το βιβλίο είναι γεμάτο συμβολισμούς.
Για μένα τα πάντα μπορούν να ερμηνευθούν και να εξηγηθούν, αλλά μόνο από τον κάθε αναγνώστη ξεχωριστά. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως ο Δουμάς άφησε βαριά κληρονομιά σε όλους τους δημιουργούς που ακολούθησαν μετά από αυτόν.
ΥΓ1: Να μην τα ξαναπούμε για την ποιότητα χαρτιού και βιβλιοδεσίας των συγκεκριμένων εκδόσεων...
ΥΓ2: ΓτΕμ
ΥΓ3: Εξαιρετική η μετάφραση του Αρκομάνη.
Last edited: