@Λύρα
Να ένα αρκετά καταθλιπτικό βιβλίο, μικρό στο μάτι αλλά μεγάλο στην επεξεργασία, για να ξεκινήσει κανείς τη νέα χρονιά. Σε όλη τη διάρκεια του βιβλίου αισθανόμουν ότι κάτι συνεχώς μου διέφευγε, κάτι συνεχώς ξεγλιστρούσε από την αντίληψή μου και αυτή η θολούρα μου έκοβε τη θέα των σημαινόμενων που σίγουρα εμπεριέχονταν μέσα στην αφήγηση. Μετά το μεγάλο βιβλιοκενό που μου προέκυψε μέσα στα εκτυφλωτικά φωτάκια των γιορτών, μου ήρθε η σωστή η ορθόδοξη η σκοτοδίνη ξεκινώντας τη χρονιά με το Υπόγειο.
Ωστόσο, να κάτι που με προβλημάτισε σοβαρά στην κατάβαση προς το υπόγειο και την άποψη του Ντοστοϊέφσκι περί δράσης. Ότι «ο άνθρωπος της δράσης» είναι πάντα μέτριος, και πως δράση σημαίνει ουσιαστικά περιορισμός της ελευθερίας. Εκείνος που δεν μπορεί ή που δε θέλει να «σκέφτεται», «να μελετά», αυτός μόνο δρα. Κι εγώ που κατέληγα στο ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ενεργητικός, «δραστήριος», όχι παθητικός, στατικός, ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά όταν συμβαίνει να είναι κανείς αδρανής. Βέβαια από την άλλη έχω νιώσει πλείστες τόσες φορές τι σημαίνει δράση από την αντίθετη πλευρά, όπως προφανώς την εννοεί ο συγγραφέας. Δηλαδή όταν δε θέλω να σκέφτομαι, και δε θέλω να σκέφτομαι
όταν δεν είμαι καλά, γίνομαι ασκόπως ενεργητική, ψυχαναγκαστική, κάνοντας πράγματα που δε θα με ένοιαζαν αν ήμουν ψυχολογικά οκέι. Πολλές φορές έχω νιώσει να
ξοδεύομαι μέσα σε μια άσκοπη ενεργητικότητα και να γίνομαι κουρέλι χωρίς κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Διακρίνω βαθύ στοχασμό του Ντοστοϊέφσκι πάνω στο θέμα, που ομολογουμένως με θορύβησε.
Πολύ έξυπνοι και κυρίως φιλοσοφικοί διάδρομοι έχουν ανοιχτοί στο υπόγειο, βεβαίως βαθιά καταθλιπτικοί για όσους δεν αντέχουν να τους «δουν» και να τους αναγνωρίσουν στην ίδια τους τη ζωή. Εγώ σίγουρα ζορίστηκα σε διάφορες στιγμές. Μου εμφανίστηκε μπροστά μια απόλυτη ματαιότητα επίσης, καθώς και η χλεύη του συγγραφέα προς τις διαμορφωμένες από την κοινωνία τάσεις περί «ωραίου και υψηλού».
Επίσης, δύο και δύο δεν κάνει πάντα τέσσερα, που να πάρει! Η κοινωνία όμως είναι αδυσώπητη και με τετράγωνη λογική. Δύο και δύο έκανε και θα κάνει πάντα τέσσερα, σύμφωνα με τη λογική και την επιστήμη.
Ο άνθρωπος του υπογείου, πολλές φορές εγώ, εσύ, ο καθένας, είναι κατά βάση ελεεινός και άθλιος, αξιολύπητος και μίζερος, ενσαρκώνει την οδύνη της ανθρώπινης φύσης, τη ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.
Γενικώς, θα έλεγα ότι δεν ήταν το καλύτερο timing για μένα και το υπόγειο, ωστόσο στα σίγουρα χάρηκα που εγκαινίασα την επαφή μου με τον Ρώσο συγγραφέα η οποία σαφώς και θα συνεχιστεί και με άλλα έργα του. Σ'ευχαριστώ που στάθηκες η αφορμή για την επαφή αυτή λοιπόν.
Να σου πω επίσης ότι σκεφτόμουν να απορρίψω τη Μυστική Ιστορία της Ταρτ, αλλά σκοπεύω να τη διαβάσω και αυτή τελικά
(*την παραπάνω άποψή μου έβαλα ως review στο goodreads, όπου είμαι με το ψευδώνυμο Annetius, αν ποτέ θελήσεις -ή και οποιοσδήποτε άλλος- πρόσθεσέ με να αλληλοπαρακολουθούμαστε κι από εκεί)