Η δυναμική της πρώτης φράσης

Είναι άραγε δυνατόν να χωρέσει ολόκληρο βιβλίο, ή τουλάχιστον το πνεύμα του σε μια και μόνο φράση, την εισαγωγική; κι όταν αυτό συμβαίνει, αποτελεί πρόθεση του συγγραφέα να συνοψίσει στην αρχική πρόταση τον βασικό άξονα των όσων θα επακολουθήσουν ή προκύπτει αβίαστα;
Άσχετα με το λόγο για τον οποίο γίνεται, υπάρχουν περιπτώσεις "πρώτων φράσεων" στις οποίες συμπυκνώνεται με συγκλονιστικό τρόπο η βασική ιδέα της πλοκής ή το υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα χτίσει ο συγγραφέας. Μια σύντομη αναζήτηση τέτοιων εντυπωσιακών "μπασιμάτων" με οδήγησε στη "Δίκη" του Φ. Κάφκα και στον "Ξένο" του Α. Καμύ.
Προφανώς υπάρχουν πολλές παρόμοιες περιπτώσεις και ίσως να παρουσίαζε ενδιαφέρον μια άτυπη "κόντρα" :) μεταξύ φράσεων που θα καταθέσουμε σ΄αυτό το νήμα, προσπαθώντας να αναδείξουμε εκείνη ή εκείνες που χαρακτηρίζονται απο την ιδιότητα που προσπάθησα να περιγράψω παραπάνω.
Επεκτείνοντας το σκοπό του νήματος - αν υπάρχει δυστοκία ως προς τον εντοπισμό τέτοιων φράσεων - θα μπορούσαμε να παραθέσουμε αγαπημένες εισαγωγικές προτάσεις απο βιβλία που έχουμε διαβάσει, άσχετα αν συμπυκνώνουν κάποιο ευρύτερο νόημα ή όχι. Θα αρκεί το γεγονός ότι απλά τις έχουμε αγαπήσει (υπάρχει νήμα για αγαπημένα αποσπάσματα, αλλά αναφέρομαι σε εισαγωγές)

Η Δίκη, Φράντς Κάφκα
"Κάποιος πρέπει να είχε διαβάλει τον Γιόζεφ Κ., γιατί ένα πρωινό, δίχως να κάνει τίποτα κακό, ήρθαν και τον συνέλαβαν"
(το παράλογο)

Ο Ξένος, Αλμπέρ Καμύ
"Σήμερα πέθανε η μαμά. Ίσως και χτες, δεν ξέρω"

(η παράξενη αδιαφορία του Μερσώ, που διαποτίζει όλο το μυθιστόρημα)
 
Last edited:
Λευτέρη, έβαλες τις δύο πιο αγαπημένες μου φράσεις από αγαπημένα βιβλία, και πραγματικά πόσο δίκιο έχεις! Συνοψίζουν με μια φράση ολόκληρο το νόημα ή την ατμόσφαιρα του βιβλίου. Εδώ ίσως θα μπορούσα να ενταχθεί και η πρώτη φράση από το "Περηφάνεια και Προκατάληψη" της Όστεν: "Είναι μια αλήθεια γενικά αποδεκτή ότι ένας εργένης με σεβαστή περιουσία θα βρίσκεται οπωσδήποτε σε αναζήτηση συζύγου." που χαρακτηρίζει νομίζω όχι μόνο το συγκεκριμένο βιβλίο, αλλά ολόκληρη την βικτωριανή λογοτεχνία. :)
 
Ο Βιζυηνός στο διήγημά του ''ΤΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΜΟΥ'' αρχίζει ως εξής:
''Άλλη αδερφή δεν είχομεν παρά μόνο την Αννιώ''.
Όσοι το έχουν διαβάσει γνωρίζουν την πικρή ειρωνία της φράσης αυτής,για τους υπόλοιπους να εξηγήσω ότι όλη η πλοκή του έργου στηρίζεται εν μέρει σε αυτήν την αδερφή και την συνεχώς επιδεινούμενη ασθένειά της και εν μέρει στην ύπαρξη και μιας ακόμη αδερφής που τόσο ο αφηγητής-πρωταγωνιστής,όσο και ο αναγνώστης αγνοούν σχεδόν μέχρι το τέλος της ιστορίας.
Καταπληκτικός ο Βιζυηνός στη δημιουργία αστυνομικής ατμόσφαιρας!!!
 
Last edited by a moderator:
"Θα είναι αρκετό να πω πώς είμαι ο Χουάν Πάμπλο Καστέλ, ο ζωγράφος που σκότωσε τη Μαρία Ιριμπάρνε"
Ερνέστο Σάμπατο, "Το τούνελ"



...ο συγγραφέας ζητάει απο την πρώτη κιόλας φράση του να τον ακολουθήσουμε σε μια κατάβαση στον ιδιότυπο ψυχισμό του ήρωα, μέχρι να αναγνωρίσουμε την οριακή του κατάσταση . Με τον τρόπο αυτό ίσως προκαλεί τον καθένα απο μας να ψηλαφίσει τα όρια των προσωπικών του "κόκκινων γραμμών"
 

Ίζι

Κυρά των Σκιών
Είναι άραγε δυνατόν να χωρέσει ολόκληρο βιβλίο, ή τουλάχιστον το πνεύμα του σε μια και μόνο φράση, την εισαγωγική; κι όταν αυτό συμβαίνει, αποτελεί πρόθεση του συγγραφέα να συνοψίσει στην αρχική πρόταση τον βασικό άξονα των όσων θα επακολουθήσουν ή προκύπτει αβίαστα;
Άσχετα με το λόγο για τον οποίο γίνεται, υπάρχουν περιπτώσεις "πρώτων φράσεων" στις οποίες συμπυκνώνεται με συγκλονιστικό τρόπο η βασική ιδέα της πλοκής ή το υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα χτίσει ο συγγραφέας.
Η πιο διάσημη πρώτη φράση που έχει γράψει ποτέ ο S. King είναι η πρώτη του "Τελευταίου Πιστολέρο" (The Gunslinger), του πρώτου βιβλίου του Μαύρου Πύργου. Ο λόγος που είναι τόσο σημαντική είναι τεράστιο σπόιλερ, όμως το γνωρίζουν όσοι έχουν διαβάσει τη σειρά. Ναι, κατά μία έννοια συνοψίζει με συγκλονιστικό τρόπο όσα ακολουθούν.

"The man in black fled across the desert, and the gunslinger followed."

Στη μετάφραση:
"Ο μαυροντυμένος άντρας έφυγε στην έρημο, και ο πιστολέρο ακολούθησε."

Όσο για τη δυναμική της, οι εικόνες μιλούν καλύτερα:









Η Δίκη, Φράντς Κάφκα
"Κάποιος πρέπει να είχε διαβάλει τον Γιόζεφ Κ., γιατί ένα πρωινό, δίχως να κάνει τίποτα κακό, ήρθαν και τον συνέλαβαν"
(το παράλογο)


Και στη "Μεταμόρφωση" είχε μια αντίστοιχα δυνατή φράση:
"Μόλις ο Γκρέγκορ Σάμσα ξύπνησε ένα πρωινό από εφιαλτικό όνειρο, βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σε μια πελώρια κατσαρίδα."

"Κατσαρίδα" τουλάχιστον λέει η δική μου μετάφραση. Άλλοι μεταφραστές διάλεξαν άλλες αποδόσεις, όπως "ζωύφιο". Για μένα, όμως, που σιχαίνομαι και φοβάμαι τις κατσαρίδες, η απόδοση ήταν πολύ εύστοχη και αποτελεσματική!
 
Last edited:
Δυό φράσεις μου έρχονται στο μυαλό, χωρίς καν να ανοίξω τα αντίστοιχα βιβλία: η πρώτη από το Υπόγειο του Ντοστογιέφσκι:" Είμαι άρρωστος άνθρωπος. Είμαι κακός άνθρωπος. Ανθρωπος αποκρουστικός." Και η άλλη από τον Μαίτρ και τη Μαργαρίτα του Μπουλγκάκοφ:" Κάποιο ζεστό ανοιξιάτικο πρωινό στο πάρκο γύρω από τις λιμνούλες του Πατριάρχη φάνηκαν δυο πολίτες", φράση που δε φανερώνει ούτε στο ελάχιστο το χαμό που ακολουθεί...
 
Όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, όμως, είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο.

"Άννα Καρένινα", Λέων Τολστόι
 
Έσκυβα κάθε δύο λεπτά και της εψιθύριζα μερικές λέξεις, κάτι κομμμένες κι ασυνάρτητες φράσεις. Μου χάριζεν ένα λαφρό χαμόγελο γι’ απάντηση ή κι από κάποτε καμιάν επιδοκιμαστική λέξη.

Η ως άνω εισαγωγή προέρχεται από το διήγημα (ρωμάντσο) «Η Ερωμένη της» το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1929 από τον εκδοτικό οίκο Χρ. Γανιάρη και που η συγγραφέας το υπογράφει με το ψευδώνυμο Ντόρα Ρωζέττη.
Το 2006 επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε ειδική σκληρόδετη έκδοση με το ίδιο ακριβώς εξώφυλλο της πρώτης.
 
Ο Καπετάν Μιχάλης έτριξε τα δόντια όπως το συνηθούσε όταν τον καβαλίκευε ο θυμός· ξεπρόβαλε από τα χείλια του το δεξό του σκυλόδοντο και φέγγρισε ανάμεσα από τα μαύρα μουστάκια του... «Ο Καπετάν Μιχάλης», Ν.Καζαντζάκης
 
Σε μια τρύπα στο έδαφος ζούσε ένα χόμπιτ. Όχι μια δυσάρεστη, βρόμικη, υγρή τρύπα με σκουλήκια και αηδιαστική μυρωδιά. Ούτε μια ξερή, άδεια, αμμώδης τρύπα χωρίς τίποτα μέσα για να καθίσεις ή να φας. Ήταν μια χομπιτότρυπα και αυτό σημαίνει άνεση.

Χόμπιτ, Τόλκιν

[Ανεχθείτε τη μέτρια μετάφραση μου. :)]
 
Last edited:
Ο κύριος και η κυρία Ντάρσλι, που έμεναν στο νούμερο 4 της οδού Πριβέτ, έλεγαν συχνά, και πάντα με υπερηφάνεια, πως ήταν απόλυτα φυσιολογικοί άνθρωποι, τίποτα περισσότερο ή λιγότερο. Ήταν οι τελευταίοι άνθρωποι που θα περίμενε κανείς να δει ανακατεμένους σε κάτι παράξενο ή μυστήριο, απλώς και μόνο γιατί και οι ίδιοι πίστευαν πως δεν υπήρχαν αληθινά τέτοιες ανοησίες στη ζωή.

Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος, Τζ.Κ.Ρόουλινγκ
 
Ο κύριος και η κυρία Ντάρσλι, που έμεναν στο νούμερο 4 της οδού Πριβέτ, έλεγαν συχνά, και πάντα με υπερηφάνεια, πως ήταν απόλυτα φυσιολογικοί άνθρωποι, τίποτα περισσότερο ή λιγότερο. Ήταν οι τελευταίοι άνθρωποι που θα περίμενε κανείς να δει ανακατεμένους σε κάτι παράξενο ή μυστήριο, απλώς και μόνο γιατί και οι ίδιοι πίστευαν πως δεν υπήρχαν αληθινά τέτοιες ανοησίες στη ζωή.

Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος, Τζ.Κ.Ρόουλινγκ
μπορω να πω οτι αυτο με ανατριχιασε. δε ξερω γιατι, αλλα το εκανε.
 
10/17 επιασα και περιμενα λιγοτερα, αφου τα περισσοτερα βιβλια δεν τα εχω διαβασει, αν και κλασσικα!
 
"Μία ώρα προτού αυτο-πυροβοληθεί, ο καλύτερος μου φίλος Φίλιπ Στέυχορν τηλεφώνησε για να μιλήσει σχετικά με τους αντίχειρες."

"Ένα παιδί στον Ουρανό" - Τζόναθαν Κάρολ
 
Last edited:
Και ευτυχώς συνεχίζει εξίσου καλά - ένα πολύ αλλόκοτο και συναρπαστικό βιβλίο!
 
Last edited:
Top