Η λάθος χρήση του χαρακτηρισμού "δουλέμπορος"

[Μονόκερος]

Είναι κάπως άσχετο το νηματάκι αυτό, όμως είναι κάτι που με κατατρώει εδώ και μερικά χρόνια και θέλω να το μοιραστώ μαζί σας.
Διαβάζω πολύ - πολύ συχνά στον Τύπο περί "δουλεμπόρων" και πρόκειται για χαρακτηρισμό που οι συντάκτες (ίσως και οι Αρχές) αποδίδουν σε εκείνους που έχουν σκάφος και μεταφέρουν λαθρομετανάστες από Τουρκία προς Ελλάδα.
Ειδικά στη Ρόδο, όπου εγώ μένω, τέτοιου είδους δραστηριότητα υπάρχει συνεχώς. Μάλιστα πριν καμιά βδομάδα ο μεταφορέας τους έφερε μέχρι μέσα στη μαρίνα, εκεί που κάνουν αποβίβαση οι σκαφάτοι
Το πρόβλημα είναι πως η μεταφορά αυτή, όσο κι αν είναι παράνομη, λαθραία ή ό,τι άλλο, σίγουρα δεν μπορεί να έχει το χαρακτηρισμό "δουλεμπόριο". Εχω την αίσθηση ότι μειώνει αυτή καθ' αυτή την ερμηνεία, αλλά και την ιστορία αυτού του εγκλήματος.
Αραγε, μπορεί κάποιος να με λυτρώσει και να βρει έναν άλλο χαρακτηρισμό που να αποδίδει καλύτερα την πράξη αυτή;
Είμαι σίγουρος ότι αν βρεθεί κάτι σωστό εδώ, τότε σιγά - σιγά θα περάσει και στον Τύπο.

 

[Άγγελος Κ]

Πάρα πολύ εύστοχη η παρατήρησή σου Μονόκερε!
Αν και ομολογώ πως δεν το είχα προσέξει ποτέ. Τόσο πολύ ποτίζει η τηλεόραση το μυαλό μας που δεν φιλτράρουμε τίποτα πια.

Υπάρχει άραγε "τρύπα" στον ορισμό; Θα μαζέψω την αμάθειά μου για να κάνω χώρο σε κάποιον γνώστη να μας φωτίσει.

 

[Αντέρωτας]

Ομολογω οτι ακουγοντας τη λεξη "δουλεμπορος" μου σχηματιζεται η εντυπωση οτι οι λαθρομεταναστες διακινουνται μεσω κερδοσκοπικων κυκλωματων, οχι πολυ διαφορετικο απο το trafficking. Δεν ξερω ποσο κοντα στην πραγματικοτητα ειναι αυτη η εντυπωση και ποσο σχετιζονται αυτα τα δυο.

Νομιζω υπαρχουν πολλες φορες που προσπαθει να δημιουργηθει αρνητικη εντυπωση απο τους δημοσιογραφους. Αλλο παραδειγμα ειναι ισως ο χαρακτηρισμος "παιδεραστης" για το ατομο που απο καφρίλα ή άλλες διαστροφές, παρακολουθει παιδεραστικά βίντεο. Η παρακολούθηση σε καμια περιπτωση δεν εξισωνεται με σεξουαλικες προτιμησεις. Ολοι μας εχουμε κυνηγησει και παρακολουθησει παραξενα πραγματα στο ιντερνετ, μακαβρια ή διαστροφικα, και λιγο ή πολυ εχουμε γουσταρει με την καφριλα, αλλα αυτο δεν μας κανει διεστραμμενους. Ο παιδεραστης ειναι αυτος που εχει διαστροφη στις σεξουαλικες προτιμησεις και μπορει να βλαψει ενα παιδι, οχι ο καφρος που γουσταρει καφριλικια στο δικτυο. Αν ειναι ετσι να ονομασουν "δολοφονους" οσους επισκεπτονται το www.rotten.com και οσους βλεπουν θριλερ.

Παντως να μου επιτρεψεις να διαφωνησω σε ενα σημειο

Είμαι σίγουρος ότι αν βρεθεί κάτι σωστό εδώ, τότε σιγά - σιγά θα περάσει και στον Τύπο.

Φοβαμαι οτι δεν ειναι τοσο απλα τα πραγματα

 

[Λευτέρης Λ]

Παντως να μου επιτρεψεις να διαφωνησω σε ενα σημειο

Spoiler

Είμαι σίγουρος ότι αν βρεθεί κάτι σωστό εδώ, τότε σιγά - σιγά θα περάσει και στον Τύπο.

Φοβαμαι οτι δεν ειναι τοσο απλα τα πραγματα

Συμφωνώ με την παραπάνω διαφωνία. Και να προσθέσω ότι για να παγιωθεί η χρήση μιας λέξης, το μόνο που απαιτείται μερικές φορές είναι να την λανσάρει κάποιος χαζο-επώνυμος τηλεαστέρας. Είναι εντυπωσιακό το πώς μπαίνει αμέσως σε λειτουργία το "φαινόμενο του εκατοστού πιθήκου"... εξαρτάται ποιος το λέει δηλαδή...η ευκολία με την οποία διαχέονται λέξεις του συρμού στο κοινό, είναι ευθέως ανάλογη της αναγνωρισιμότητας εκείνου που τις χρησιμοποίησε.

 

[Στράτης]

Ομολογω οτι ακουγοντας τη λεξη "δουλεμπορος" μου σχηματιζεται η εντυπωση οτι οι λαθρομεταναστες διακινουνται μεσω κερδοσκοπικων κυκλωματων, οχι πολυ διαφορετικο απο το trafficking. Δεν ξερω ποσο κοντα στην πραγματικοτητα ειναι αυτη η εντυπωση και ποσο σχετιζονται αυτα τα δυο.

Νομιζω υπαρχουν πολλες φορες που προσπαθει να δημιουργηθει αρνητικη εντυπωση απο τους δημοσιογραφους. Αλλο παραδειγμα ειναι ισως ο χαρακτηρισμος "παιδεραστης" για το ατομο που απο καφρίλα ή άλλες διαστροφές, παρακολουθει παιδεραστικά βίντεο. Η παρακολούθηση σε καμια περιπτωση δεν εξισωνεται με σεξουαλικες προτιμησεις. Ολοι μας εχουμε κυνηγησει και παρακολουθησει παραξενα πραγματα στο ιντερνετ, μακαβρια ή διαστροφικα, και λιγο ή πολυ εχουμε γουσταρει με την καφριλα, αλλα αυτο δεν μας κανει διεστραμμενους. Ο παιδεραστης ειναι αυτος που εχει διαστροφη στις σεξουαλικες προτιμησεις και μπορει να βλαψει ενα παιδι, οχι ο καφρος που γουσταρει καφριλικια στο δικτυο. Αν ειναι ετσι να ονομασουν "δολοφονους" οσους επισκεπτονται το www.rotten.com και οσους βλεπουν θριλερ.

Παντως να μου επιτρεψεις να διαφωνησω σε ενα σημειο

Φοβαμαι οτι δεν ειναι τοσο απλα τα πραγματα

Πρώτα απ' όλα να συμφωνήσω με τον αγαπητό Αντέρωτα.
Για τα ΜΜΕ. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα, έχουν συγκεκριμένους στόχους και θα έλεγα άνετα και με σιγουριά, έχουν και συγκεκριμένο λεξιλόγιο (“Μέγα Λεξικό Τρόμου”).
Σημ. Πού θυμήθηκες το rotten;

Απ' την άλλη, η λέξη δουλέμπορος ως χαρακτηρισμός, όλων αυτών που είναι στο συγκεκριμένο δίκτυο λαθρομετανάστευσης είναι τουλάχιστον χαρακτηριστική. Είναι δουλέμποροι, δεν μπορεί να γίνει πιο ιδανική κατάχρηση μιας λέξης όπως αυτή, επομένως εγώ προσωπικά διαφωνώ με τους παραπάνω φίλους· δεν είναι υπερβολή, δεν είναι άσχετη ως λέξη, δεν είναι άσκοπη χρήση που προκαλεί τουφεκιά στον αέρα, δεν είναι λάθος η χρήση της, είναι το λιγότερο που μπορώ να χαρακτηρίσω όλους αυτούς που σκορπούν θάνατο με σκοπό το κέρδος, την παράνομη και επικίνδυνη μεταφορά αθώων ψυχών, στην ελπίδα για δουλειά, για μία νέα ζωή.

Στα δικά μου μάτια είναι δουλέμποροι, διατηρούν κύκλωμα σύγχρονων σκλάβων, απλά νούμερα, μέτρημα κεφαλιών και τίποτε περισσότερο (ας δούμε και πριν ελάχιστα χρόνια, όπου στην υποδοχή (υποδοχή "πολιτισμού" προς νόμιμους μετανάστες) κοιτούσαν και ελληνικά δόντια αν είναι στη θέση τους / καινούρια ονόματα στους άθλιους: εσύ θα λέγεσαι Μπλακ Τζακ στις ΗΠΑ, ή τα κοινόβια της Γερμανίας -ίσως και μέχρι σήμερα / και πολλά πολλά άλλα υπέροχα πράγματα, που καταχρηστικά θα πούμε δούλοι και αφέντες, κάπου εκεί είναι και οι δουλέμποροι).

Spoiler

Μία γρήγορη ματιά:

[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]

δουλέμπορος ο [δulemboros]: έμπορος δούλων: Tους αιχμαλώτους τούς πουλούσαν οι δουλέμποροι στις αγορές / στα παζάρια της Aνατολής.
[λόγ. δούλ(ος) + έμπορος μτφρδ. γαλλ. marchand d΄esclaves]

δουλεμπόριο το [δulemborio]: εμπόριο δούλων. || (επέκτ.) η εκμετάλλευση, από οργανωμένα κυκλώματα, εργατικού δυναμικού, που προέρχεται από υπανάπτυκτες ή από εμπόλεμες χώρες.
[λόγ. δουλέμπορ(ος) -ιον μτφρδ. γαλλ. trafic des esclaves ή αγγλ. slave trade]

[Λεξικό Μπαμπινιώτη]

δουλέμπορος (ο) {δουλεμπόρ-ου | -ων, -ους} 1. αυτός που αγοράζει και πουλάει δούλους 2. (καταχρ.) πρόσωπο που αναλαμβάνει έναντι αμοιβής την παράνομη μεταφορά οικονομικών μεταναστών (λαθρομεταναστών) σε προηγμένες οικονομικά χώρες.

δουλεμπόριο (το) {δουλεμπορί-ου | -ων} 1. το εμπόριο, η αγοραπωλησία δούλων 2. (καταχρ.) η παράνομη έναντι αμοιβής μεταφορά λαθρομεταναστών σε προηγμένες οικονομικά χώρες. Επίσης δουλεμπορία (η) — δουλεμπορικός, -ή, -ό.

 

[Αντέρωτας]

Ο Μπαμπινιώτης επισημαίνει την καταχρηστική χρήση της λέξης. Δεν ειναι λαθος, αφου σημειωνεται σε λεξικο, αλλα μαλλον μια γκριζα περιοχη

 

[Άγγελος Κ]

Νομίζω Στράτη ο Μονόκερος στάθηκε στο γεγονός γραμματικά και όχι συναισθηματικά.
Το αν είναι το ίδιο ή χειρότερο κακό το να είναι κάποιος δουλέμπορος ή παράνομος διακινητής μεταναστών είναι άλλο θέμα.

Ο δουλέμπορος πουλάει ανθρώπους σε άλλους ανθρώπους από του οποίους και πληρώνεται.
Ο "διακινητής" (αν μπορούμε να το πούμε έτσι) εκμεταλλεύεται την ανάγκη ανθρώπων και μάλιστα πληρώνεται από τα ίδια τα θύματά του.

 

[Στράτης]

Νομίζω Στράτη ο Μονόκερος στάθηκε στο γεγονός γραμματικά και όχι συναισθηματικά.
Το αν είναι το ίδιο ή χειρότερο κακό το να είναι κάποιος δουλέμπορος ή παράνομος διακινητής μεταναστών είναι άλλο θέμα.

Ο δουλέμπορος πουλάει ανθρώπους σε άλλους ανθρώπους από του οποίους και πληρώνεται.
Ο "διακινητής" (αν μπορούμε να το πούμε έτσι) εκμεταλλεύεται την ανάγκη ανθρώπων και μάλιστα πληρώνεται από τα ίδια τα θύματά του.

Νομίζω Άγγελε πως στην ανάρτησή μου μίλησα και ως προς την έννοια της λέξης.
Εμπόριο σύγχρονων δούλων / δίκτυο παράνομης διακίνησης ατόμων προς αγορά (παράνομης) εργασίας.

Ο Μπαμπινιώτης επισημαίνει την καταχρηστική χρήση της λέξης. Δεν ειναι λαθος, αφου σημειωνεται σε λεξικο, αλλα μαλλον μια γκριζα περιοχη

Σημ. Άγγελε, ίσως η παραπάνω κουβέντα του αγαπητού Αντέρωτα είναι πιο ξεκάθαρη.

 

[Άγγελος Κ]

Δεν διαφωνώ καλέ μου Στράτη. Απλά νομίζω πως οι διακινητές δεν του ενδιαφέρει αν εκεί που πάνε οι μετανάστες πάνε για να προσφέρουν φθηνή εργασία ή για να γίνουν πλούσιοι. (Επομένως δεν τους πουλούν). Νομίζω πως το "έργο" τους σταματά στα σύνορα. Θα το χαρακτήριζα δηλαδή περισσότερο ως εκμετάλλευση του χειρίστου είδους απο άνθρωπο σε άνθρωπο αλλά όχι δουλεμπόριο.

Με σεβασμό ;)

 

[Στράτης]

Δεν διαφωνώ καλέ μου Στράτη. Απλά νομίζω πως οι διακινητές δεν του ενδιαφέρει αν εκεί που πάνε οι μετανάστες πάνε για να προσφέρουν φθηνή εργασία ή για να γίνουν πλούσιοι. (Επομένως δεν τους πουλούν). Νομίζω πως το "έργο" τους σταματά στα σύνορα. Θα το χαρακτήριζα δηλαδή περισσότερο ως εκμετάλλευση του χειρίστου είδους απο άνθρωπο σε άνθρωπο αλλά όχι δουλεμπόριο.

Με σεβασμό ;)

Όπως πάντα υπέροχος.
Ακόμα και τώρα που διαφωνούμε

 

[Μονόκερος]

Είστε υπέροχοι όλοι σας!! Δεν ξέρω... εάν κάνουμε μια αμιγώς συναισθηματική προσέγγιση και ποιητική αδεία , τότε ναι είναι δουλέμποροι και τέλος. Ομως επειδή δεν μπορώ να βρω ειλικρινή συναισθηματισμό στα δελτία των 20.00' των παπαγάλων της Γερμανίας, επιμένω ότι ίσως μπορούμε να βρούμε μια λέξη που να ταιριάζει καλύτερα στον όρο. Ισως το Σωματέμποροι να αποτελούσε μια καλή εναλλακτική.

 

[Στράτης]

Είστε υπέροχοι όλοι σας!! Δεν ξέρω... εάν κάνουμε μια αμιγώς συναισθηματική προσέγγιση και ποιητική αδεία , τότε ναι είναι δουλέμποροι και τέλος. Ομως επειδή δεν μπορώ να βρω ειλικρινή συναισθηματισμό στα δελτία των 20.00' των παπαγάλων της Γερμανίας, επιμένω ότι ίσως μπορούμε να βρούμε μια λέξη που να ταιριάζει καλύτερα στον όρο. Ισως το Σωματέμποροι να αποτελούσε μια καλή εναλλακτική.

Αγαπητέ Μονόκερε καλησπέρα.
Όμως συγγνώμη,
είναι συναισθηματισμός και ποιητική άδεια να πω τον μεταφορέα, διακινητή, βαρκάρη, νταλικέρη, όλους αυτούς τέλος πάντων, που έχουν ταρίφα, σχέδιο, επικοινωνία με την απέναντι πλευρά των συνεργατών, που εκβιάζουν, απειλούν, και σκοτώνουν το ίδιο εύκολα, δουλέμπορο;
Αν δεν είναι δουλέμποροι τι είναι;
Να τους πω εγκληματίες χωρίς πρόθεση; Μεταφορείς ανθρώπων, χωρίς μέτρα ασφαλείας; Κερδοσκόπους;
Πιστεύω πως πιο χαρακτηριστική λέξη δεν έχει το λεξικό, αν δημιουργήσουμε μία νέα λέξη που να είναι πιο εύστοχη τότε ναι, μέχρι τότε δε νομίζω πως χρειάζεται να καταργήσουμε το λεξικό.

 

[Μονόκερος]

Σύμφωνοι... όμως εμένα μου έχει κάτσει η κυριολεξία. Ο δουλέμπορος αναλαμβάνει ένα έργο επί προσώπων που είναι σκλάβοι, αιχμάλωτοι, δέσμιοι. Οι λαθρομετανάστες είναι ελεύθεροι να επιλέξουν τον "δουλέμπορο" και να κινηθούν δια θαλάσσις ή να συνεχίσουν με τα πόδια προς κάποια κατεύθυνση. Εχουν επιλογή.
Αυτό είναι που μου κατατρώει τη σκέψη. Μη νομίζεις Στράτη, με αυτά που γράφεις είσαι κοντά στο να μου εξοντώσεις το ζιζάνιο που με κατατρώει, όμως ακόμα δεν το έχεις καταφέρει πλήρως.

 

[Στράτης]

Σύμφωνοι... όμως εμένα μου έχει κάτσει η κυριολεξία. Ο δουλέμπορος αναλαμβάνει ένα έργο επί προσώπων που είναι σκλάβοι, αιχμάλωτοι, δέσμιοι. Οι λαθρομετανάστες είναι ελεύθεροι να επιλέξουν τον "δουλέμπορο" και να κινηθούν δια θαλάσσις ή να συνεχίσουν με τα πόδια προς κάποια κατεύθυνση. Εχουν επιλογή.
Αυτό είναι που μου κατατρώει τη σκέψη. Μη νομίζεις Στράτη, με αυτά που γράφεις είσαι κοντά στο να μου εξοντώσεις το ζιζάνιο που με κατατρώει, όμως ακόμα δεν το έχεις καταφέρει πλήρως.

Φίλε Μονόκερε κατάλαβα τι θέλεις να ψάξεις και δεν διαφωνώ σε αυτό.
Πάντα οι δούλοι είχαν προνόμια [οι καλοί δούλοι είχαν "καλές" βουρδουλιές, οι σύγχρονοι επιλέγουν (όταν μπορούν / αν υπάρχει πρόσβαση, αν έχουν ή όχι γυναικόπαιδα) θάλασσα ή ξηρά].

 

[Μονόκερος]

Φίλε Μονόκερε κατάλαβα τι θέλεις να ψάξεις και δεν διαφωνώ σε αυτό.
Πάντα οι δούλοι είχαν προνόμια [οι καλοί δούλοι είχαν "καλές" βουρδουλιές, οι σύγχρονοι επιλέγουν (όταν μπορούν / αν υπάρχει πρόσβαση, αν έχουν ή όχι γυναικόπαιδα) θάλασσα ή ξηρά].

καλή προσπάθεια.... μια γερή δόση ζιζανιοκτόνου, με μπόλικο απαγορευμένο Ντι-ντι-τι. Η κατσαρίδα έπεσε τ' ανάσκελα, κουνάει τα πόδια της και χωλαίνει.
Εκεί, ανάσκελα, κοιτάζει τη θάλασσα και αναρρωτιέται, να βουτήξω για να καθαρίσω με κίνδυνο να πνιγώ, ή να κάτσω να ψοφίσω αργά - αργά;

 

[Στράτης]

Χοχο χο
Άλλη φορά να μην εξαφανίζεσαι απ' τη Λέσχη,
για να μη σου κρατάω μούτρα, αγαπητέ φίλε Μονόκερε.

 

[Μονόκερος]

Χοχο χο
Άλλη φορά να μην εξαφανίζεσαι απ' τη Λέσχη,
για να μη σου κρατάω μούτρα, αγαπητέ φίλε Μονόκερε.

Υπόσχεση !!! αλλά τι να κάμω ο μαύρος, σενεγαλέζος... σε δουλειά που ξεκινάει πρωί και τελειώνει μεσάνυκτα. Τώρα μου βάλανε ιντερνέτι να ξεδίνει κομματάκι το μάτι μου. Τουλάχιστον έχω αρχίσει να νιώθω σαν ένα όμορφο νιάτο (που ακόμα δεν έχει βγάλει μαλλιά).

 

[Στράτης]

Υπόσχεση !!! αλλά τι να κάμω ο μαύρος, σενεγαλέζος... σε δουλειά που ξεκινάει πρωί και τελειώνει μεσάνυκτα. Τώρα μου βάλανε ιντερνέτι να ξεδίνει κομματάκι το μάτι μου. Τουλάχιστον έχω αρχίσει να νιώθω σαν ένα όμορφο νιάτο (που ακόμα δεν έχει βγάλει μαλλιά).

Πάλι καλά που έχουμε αφεντικό να λέμε...
(κι εγώ, όλο το καλοκαίρι θα μαυρίζω από εργασία και χαρά)

 

[Άγγελος Κ]

Εκτιμώ εκ των υστέρων και λόγω βραδυφλεγίας, πως το θέμα τούτο προέκυψε γιατί ακριβώς το φαινόμενο αυτό είναι σύγχρονο.
Όταν δηλαδή χρειάστηκε να περιγράψουμε τους ανθρώπους που πουλούσαν σκλάβους, εφηύραμε τη λέξη "Δουλέμπορος". Τότε δεν υπήρχε, λόγω συνθηκών, η έννοια της παράνομης μεταφοράς μεταναστών από κράτος σε κράτος οπότε δεν υπήρχε και η ανάγκη για μια λέξη που θα το περιέγραφε.

Έτσι σήμερα καταλήξαμε να χρησιμοποιούμε την πιο κοντινή λέξη που είναι ο δουλέμπορος.

Απ' τη μία δηλαδή έχουμε την παράνομη μεταφορά ανθρώπων ορφανή από λέξη που θα την περιέγραφε και από την άλλη έχουμε την λέξη "δουλέμπορος" ορφανή από πράξη, αφού, επισήμως τουλάχιστον, δεν γίνετε κάτι τέτοιο στις μέρες μας. Και καταλήξαμε σε αυτό το πάντρεμα.

Ελπίζω να μην έβγαλα τη μπερδεμένη μου σκέψη ακόμα πιο μπερδεμένη :χαχαχα:

 

[Στράτης]

Εκτιμώ εκ των υστέρων και λόγω βραδυφλεγίας, πως το θέμα τούτο προέκυψε γιατί ακριβώς το φαινόμενο αυτό είναι σύγχρονο.
Όταν δηλαδή χρειάστηκε να περιγράψουμε τους ανθρώπους που πουλούσαν σκλάβους, εφηύραμε τη λέξη "Δουλέμπορος". Τότε δεν υπήρχε, λόγω συνθηκών, η έννοια της παράνομης μεταφοράς μεταναστών από κράτος σε κράτος οπότε δεν υπήρχε και η ανάγκη για μια λέξη που θα το περιέγραφε.

Έτσι σήμερα καταλήξαμε να χρησιμοποιούμε την πιο κοντινή λέξη που είναι ο δουλέμπορος.

Απ' τη μία δηλαδή έχουμε την παράνομη μεταφορά ανθρώπων ορφανή από λέξη που θα την περιέγραφε και από την άλλη έχουμε την λέξη "δουλέμπορος" ορφανή από πράξη, αφού, επισήμως τουλάχιστον, δεν γίνετε κάτι τέτοιο στις μέρες μας. Και καταλήξαμε σε αυτό το πάντρεμα.

Ελπίζω να μην έβγαλα τη μπερδεμένη μου σκέψη ακόμα πιο μπερδεμένη :χαχαχα:

Η αλήθεια είναι Άγγελε πως το θέμα που έβαλε ο Μονόκερος έχει μεγάλη αξία ως προς τις νέες λέξεις
/ δε θυμάμαι, κάπου πρέπει να υπάρχει και σχετικό νήμα για λεξιπλασία,
αν θυμάμαι λάθος και δεν υπάρχει, τότε αξίζει ν' ανοίξει το νήμα ο φίλος Μονόκερος και να τα πούμε εκεί.