Ξένες γλώσσες - Περί ανέμων και υδάτων

[Φαροφύλακας]

Ξενογλωσσικά μπερδέματα
Όταν μιλάς ξένες γλώσσες ε, έχεις ανά καιρούς μπερδέματα.

Εδώ μερικά φαινόμενα που έχω πάθει ξανά και ξανά, και νομίζω πως λίγο-πολύ παθαίνουμε όλοι κάποια στιγμή:

▩ Κάποια στιγμή σου έρχεται μια λέξη σε ένα σωρό ξένες γλώσσες, και για κάποιον λόγο δεν μπορείς να την θυμηθείς στην μητρική σου!
▩ Για κάποιον ακαθόριστο λόγο, γνωρίζεις μια λέξη σε ένα σωρό γλώσσες, ακόμη και γλώσσες που δεν μιλάς (για εμένα μια τέτοια λέξη είναι η λέξη "κλειδί" την οποία γνωρίζω σε πολλές ξένες γλώσσες. Δεν ξέρω καν γιατί.)
▩ Υπάρχουν δύο γλώσσες, ενδεχομένως άσχετες μεταξύ τους, όπου όταν κάτι δεν σου έρχεται στην μία, ο εγκέφαλος το γυρνά ξαφνικά στην άλλη.
▩ Κάποια στιγμή, σε άσχετο χρόνο, π.χ. εκεί που περπατάς, σου έρχεται μια λέξη και σπας το κεφάλι σου τί μπορεί να σημαίνει! Γενικότερα με τα κινητά μπορείς να ψάξεις, αλλά π.χ. αν είναι σε παράξενο αλφάβητο μπορεί να τεμπελιάσεις και να μείνεις με μια βαθιά απορία. Εμένα π.χ. κάποια στιγμή (σε ασιατική χώρα, εντωμεταξύ) μου ήρθε στο μυαλό, εκεί που περπατούσα, η λέξη σπακόινα, (спокойно, μιλάω λίγα ρωσικά και κατάλαβα πως είναι κάτι στα Ρωσικά) κι έσπαγα το κεφάλι μου τί διάολο μπορεί να σημαίνει. Βαριόμουν να αρχίσω να ψάχνω πώς να την γράψω στα Ρωσικά. Σε λίγο ξεχάστηκα. Ε, δεν ξέρω για πόσους μήνες μου ερχόταν σε άσχετο χρόνο (σπακόινα, σπακόινα), μέχρι που μια μέρα, ήμουν με μια γνωστή μου με μητρική τα Ρωσικά. Λέω: τι διάολο σημαίνει "σπακόινα"; Ε, και σημαίνει ήρεμα.
▩ Εκεί που μιλάς την μία, μπορεί να χρησιμοποιήσεις λέξη της άλλης, χωρίς να το συνεδητοποιείς.

Λοιπόν, αυτό το τελευταίο μου έτυχε προχθές. Ήμουν με μια διεθνή παρέα, με γλώσσα επικοινωνίας τα Αγγλικά, κι έτρωγα μια μακαρονάδα σωταρισμένη με έναν μπαξέ σκόρδο. Κάποιος στην παρέα με ρώτησε εάν μου άρεσε. Του λέω στα Αγγλικά: "It would be ok, if it hadn't been sautéed with so much νόφλοκ"

Οπότε με κοιτάν και προσπαθούν να καταλάβουν τί είναι το νόφλοκ. Και μου φαίνεται παράξενο, γιατί τα Αγγλικά τους είναι πολύ καλά, και πώς γίνεται να αγνοούν μια τόσο βασική λέξη. Παίρνω το κινητό και ψάχνω για σκόρδο και δείχνω την εικόνα. Και τότε, συνειδητοποιώ πως στα Αγγλικά το σκόρδο είναι, βέβαια, garlic. Knoflook είναι στα Ολλανδικά, μια γλώσσα που δεν την μιλώ ποτέ, αλλά την ξέρω καλά. Το garlic απλά δεν υπήρχε στον εγκέφαλό μου οπότε αντικαταστάθηκε με ό,τι υπήρχε εύκαιρο!

Αυτό που μου φάνηκε ενδιαφέρον, είναι πως ο εγκέφαλός μου προσάρμοσε την προφορά. Στα Αγγλικά λέξεις που ξεκινούν με "kn" προφέρονται "n", κι επίσης, απλοποίησα την κατάληξη, η οποία στα Ολλ. προφέρεται "όου" κι όχι "ο". Κι οπότε... νόφλοκ με τα ο ελαφρώς προς το α, σαν Αμερικανός.



Εσείς; όλα άψογα με τις ξένες σας γλώσσες;

 

[Έλλη Μ]

Αυτο που περιγράφεις εκανε η μητέρα του Τζωρτζ Στάινερ, μια κυρια υψηλης αισθητικής και πολυγλωσση. Εικαζω οτι ξεκινουσε μια προταση σε μια γλωσσα και την τελειωνε σε αλλξ, ενω παρεμβαλλονταν κανα δυο ακομη γιατι ηταν καμποσο μη μου απτου, κατι που εσυ δεν εισαι. Νομιζω.
Το αυτο που περιγραφεις αντιμετωπιζα οσο μελετουσα γαλλικα που δεν μπορουσα να θυμηθω τη φραση που χριαζομουν και ξαφνικα ξεπεραγοταν η γερμανικη αντιστοιχη (και η ισπανικη, καποιες φορές), γλωσσα με την οποια καταπιαστηκα απο το δημοτικο και ως φοιτητρια,on and off για συνολο 7 χρονια νομιζω, την οποια δεν εχω ποτε μα ποτε μιλησει. Φοβερο ε;

 

[Ιαβερης]

Μιλώντας τρεις γλώσσες μπορώ περήφανα να πω ότι πλέον δεν ξέρω τι μου γίνεται, στο κεφάλι μου οι λέξεις έχουν γίνει μπουγιουρντί και ειλικρινά νιώθω ότι δεν ξέρω καμία από τις τρεις γλώσσες καλά. Νομίζω ότι μαθαίνοντας καινούρια λέξη σε μια γλώσσα, την χάνω αυτόματα στην άλλη που μιλάω.

 

[Χρυσόστομος]

Βρε παιδια απο αυτα που λέτε μου φαινεται οτι τελικα μια χαρά τα λεει η κόρη μου που δεν την παλεύει με τα Αγγλικα, εγω της λεω οτι μετα τα αγγλικα χρησιμο θα ειναι να μαθει και μια δευτερη ξενη γλωσσα και αυτη μου λεει οτι δεν θελει να μαθει ξενες γλωσσες και οτι της αρκουν τα ελληνικά.
Υ.Γ. Παλι καλά που δεν μπαινει στην Λεσχη να σας διαβασει γιατι μετα ποιος την ακουγε!

 

[Φαροφύλακας]

Εντάξει, οι ξένες γλώσσες είναι χαρά κι ένα παράθυρο που μεγαλώνει τον κόσμο σου.

@Ιαβερης νομίζω πως όσα περισσότερα ξέρουμε, τόσο λιγότερα νομίζουμε πως ξέρουμε.

Άλλο παράδειγμα, όμοιο με το σπακόινα. Έχω αυτές τις μέρες στο μυαλό μου άλλη διαολεμένη Ρωσική λέξη, που μάλιστα μοιάζει και με Ελληνική, κι ίσως γι' αυτό, άλλωστε: σταλίτσα

Και τι στο καλό είναι σταλίτσα. Μόνο που τώρα όπως κάθομαι στο λάπτοπ, βρήκα ένα online virtual russian keyboard, έγραψα την λέξη: столица, και την αναζήτησα στον Ιστό, ε, και σημαίνει: πρωτεύουσα

Δεν ξέρω πόσες φορές μού ήρθε κι αυτή η λέξη σε άσχετο χρόνο: σταλίτσα! σταλίτσα!
- Μα τί είναι η σταλίτσα, διάολε;!
κι έπειτα σε άλλους συνειρμούς η σκέψη.



Λέτε να είμαι στον σωστό δρόμο για κάποια παράνοια;!

 

[Καστάλια]

Σύντομη απάντηση: Ναι.

Κάθε τόσο βρίσκομαι με παρέες όπου όλοι μιλάνε μια διαφορετική γλώσσα και συνήθως είμαι η μόνη που κατανοεί όλες τις γλώσσες, οπότε συχνά πυκνά χρειάζεται να μεταφράσω στους μεν τι λένε οι δε. Και κάθε τόσο διαπιστώνω ότι μεταφράζω σε ό,τι γλώσσα μού κατεβεί εκείνη την ώρα, συνήθως από ελληνικά σε ελληνικά (ναι, ακριβώς), ενώ μιλώ σε Βούλγαρους, ή από βουλγαρικά σε ελληνικά, ενώ μιλώ σε αγγλόφωνους. Μετά με πιάνει μια απορία πώς γίνεται να συνομιλώ με τόσο χαζούς ανθρώπους, αφού με κοιτάνε με ένα απορημένο βλέμμα, εκεί που τους τα εξηγώ τόσο ωραία! Αχαριστία ολκής, τι να πει κανείς...

 

[Φαροφύλακας]

Θυμήθηκα τώρα, μια φορά, ήμουν στο Βουκουρέστι, κι εκεί γνώρισα κι έκανα παρέα με μια γλυκύτατη κοπέλα. Από την πρώτη στιγμή την ένιωθα τόσο οικεία, που κάποιες φορές, στις λίγες μέρες που έμεινα, της μιλούσα Ελληνικά, και με κοιτούσε "τί διάολο λέει, πάλι, δ'αύτος", και μια φορά της έγραψα στα Ελληνικά στο whatsapp.

 

[Χρυσόστομος]

Λέτε να είμαι στον σωστό δρόμο για κάποια παράνοια;!

Φαροφυλακα απο αυτα που λες και συνυπολογιζοντας οτι εμαθες στα Ται την φραση "το χοβερκραφτ μου είναι γεμάτο χέλια", δεν θελω να σε τρομαξω αλλά μάλλον έχεις φτάσει ήδη!

Υ.Γ Εκτος αν έχεις μεταναστεύσει και πλέον έισαι ψαράς στο Πουκετ, όποτε πάω πάσο.

 

[Έλλη Μ]

Εγω, πάντως, χελια δεν τρώω, κανονίστε την πορεία σας.

 

[Φαροφύλακας]

Υπάρχουν μέρη στον κόσμο που η επιλογή δεν είναι αν θα φας χέλια ή όχι αλλά αν τα φας ωμά ή ψητά.

Βρίσκομαι σε ένα τοπίο όπου οι γαρίδες μέσα στο πιάτο είναι, και καταβροχθίζονται, πάντα ωμές.

Ο ουρανίσκος μου περνάει τα πάνδεινα και νιώθω ευγνωμοσύνη στους θεούς, που μπορώ να βρω γιαούρτι και δημητριακά στο σούπερ μάρκετ. Βραστό καλαμπόκι, ωμό λάχανο και καρπούζι είναι διαθέσιμες ουδέτερες γεύσεις στις οποίες βυθίζομαι μακάρια θυμούμενος τον Ιντιάνα Τζόουνς, όπου μετά την εξωτική γαστρονομία, δίνεις το βασίλειό σου για ένα μήλο.

Άκου δεν τρως χέλια. Η αλαζονεία της νεότητας!

 

[Φαροφύλακας]

Από το προσωπικό μου ημερολόγιο:

Η κορωνίδα της βραδιάς ήταν γαστρονομική. Έψαχνα να βρω πάλι τί θα φάω. Πήρα δυο μικροσουβλάκια κότα και σκέφτηκα να πάω για καλαμπόκι, δηλ. την πιο ασφαλή επιλογή, και κατέληξα στον αντίποδα. Διότι ήταν κλειστό και πήγα δίπλα, εκεί όπου τρώω μια οριακά εδώδιμη σούπια πάπιας. Μόνο που είπα να αλλάξω, και παρήγγειλα κάτι που στην φωτογραφία μου φάνηκε σαν πλατιά νούντλς με κομματάκια πάπιας. Όταν τρώω μαζί με κάποια παρέα, μου εξηγούνται πράγματα, όμως αυτήν την φορά ήμουν μόνος και στο έλεος των θεών. Όταν ήρθε το πιάτο διαπίστωσα πως "τα νούντλς" ήταν έντερα, και τα κομματάκια κρέας ήταν κι αυτά εντόσθια πάπιας, καρδιές ή συκωτάκια, δεν τα ξεχωρίζω. Δηλ. πράγματα που όχι απλά δεν βάζω στο στόμα μου, αλλά στα οποία αποστρέφω το βλέμμα, κλείνω τη μύτη, και καλώ: Beam me up, Scotty. Μόνο που ο μαγαζάτορας μου είναι πολύ συμπαθής, και με χαίρεται σαν πελάτη, με χαιρετάει με υποκλίσεις και παιδική χαρά στο ενήλικό του πρόσωπο, και δεν μιλάει και γρι Αγγλικά (πραγματικά ούτε λέξη) κι ούτως ή άλλως σκεφτόμουν να δοκιμάσω να κάνω το κλικ στο μυαλό μου. Πήρα τα ξυλάκια κι άρχισα. Παραδόξως δεν αναγούλιασα ούτε μία φορά, μάλιστα όπως γελούσα, με τα παθήματά μου, μάλλον σε έναν τρίτο έδινα την εντύπωση πως απολάμβανα ένα αγαπημένο πιάτο. Τα έντερα, κάναν κρατς κρουτς και μασώνταν κάπως πιο δύσκολα. Στα μισά θεώρησα πως δεν θα προσέβαλα τον καλοκάγαθο μαγαζάτορα και πλήρωσα κι έφυγα. Το πιάτο ήταν λίγο πιο ακριβό από την υποφερτή (με 3-4 σκελίδες σκόρδο) σούπα, που τρώω συνήθως. Αχ, τι μεζεδάκι έφαγα!

 

[Έλλη Μ]

Από το προσωπικό μου ημερολόγιο:

Όταν ήρθε το πιάτο διαπίστωσα πως "τα νούντλς" ήταν έντερα, και τα κομματάκια κρέας ήταν κι αυτά εντόσθια πάπιας, καρδιές ή συκωτάκια, δεν τα ξεχωρίζω.

Από προσωπική, φανταστικη, επιστολογραφία:

Εν Αθηναις σήμερον

Προς ΜητέραΦαροφύλακα,

Αγαπητή κυρία ΜητέραΦαροφύλακα,
Δια το ερχόμενον Πασχα, προχωρήσατε απροσκόπτως και απροκαλύπτως με την παρασκευήν μαγειρίτσας,
Ο κανακάρης σας θα τη γευτει μετ' ευχαρίστησεως (sort of)

Ημέτερηκτλ...

 

[Χρυσόστομος]

@Φαροφύλακας εγώ πάντως έχω αρχίσει να ανησυχώ για σένα... Με τι παρέες έχεις μπλέξει;

 

[Φαροφύλακας]

Τις καλύτερες!


Άλλο "ξενογλωσσικό μπέρδεμα". Σήμερα, όπως πήγα να στείλω ένα μήνυμα, συνειδητοποίησα πως διαχρονικά, στα Αγγλικά, λέω μια έκφραση λάθος: Αντί να πω "back and forth" λέω "heen and forth", το οποίο είναι, πάλι, μισό Αγγλικό-μισό Ολλανδικό. Η αντίστοιχη έκφραση στα Ολλανδικά είναι "heen en terug".

Όπου "heen and forth" είναι σαν λέμε το ίδιο πράγμα, λείπει η επιστροφή: πέρα και πέρα, ποτέ δώθε, κατά κάποιον τρόπο προδίδοντας το βαθύτερο ποιόν μου.

Πάντως, έτσι μου βγαίνει, εδώ και χρόνια, και τον ακροατή ας τον σώσουν τα συμφραζόμενα!

(Περίπτωση όπως το "νόφλοκ", πιο πάνω.)

 

[Φαροφύλακας]

Καλά, το heen and forth παραμένει, αν και τώρα πια κάνω μια παύση και ψάχνω και βρίσκω το σωστό...

Εχθές, μιλώντας κανονικότατα Αγγλικά, αντί να πω number σε μια πρόταση, είπα aantal.

Αγγλικά μιλάω κάθε μέρα, κι Ολλανδικά μίλησα ελάχιστα, πριν έναν μήνα, τελευταία φορά.

Πρέπει να καθίσω μια μέρα, με τον εγκέφαλό μου, και να μιλήσουμε οι δυο μας.

 

[Τσίου]

Πω πω να 'στε καλά, δάκρυσα. Παλιά που ήμουν σαν τον Ιαβέρη, πάθαινα Έλλη. Ή για κάποιο διάστημα μιλούσα αγγλικά με γερμανική προφορά, επειδή σπαταλούσα πιο πολλές ώρες reading στα γερμανικά, παρά στα αγγλικά που σνομπάριζα. Τώρα το μόνο που μου έχει μείνει και το παλεύω όταν μιλάω αγγλικά, είναι να πω 'εντ' (and) και όχι 'ουντ' (und).

Από την πρώτη στιγμή την ένιωθα τόσο οικεία, που κάποιες φορές, στις λίγες μέρες που έμεινα, της μιλούσα Ελληνικά, και με κοιτούσε "τί διάολο λέει, πάλι, δ'αύτος", και μια φορά της έγραψα στα Ελληνικά στο whatsapp.

Μου θύμισες έναν συνάδελφο που άρχισε να μου μιλάει στα βουλγαρικά. Εγώ, που έχω αργή ακουστική επεξεργασία, δεν έχω καταλάβει ότι μου μιλάει σε άλλη γλώσσα. Οι λέξεις μπαίνουν στο κεφάλι μου (πάντα) αφού ρωτήσω Τι; / Ε;. Αυτό κάνω και συνεχίζει να μου μιλάει στα βουλγαρικά. Page not found εγώ. Πάει, λέω, κουφάθηκα, δεν φταίει η ΔΕΠ. Στο δικό μου "τι λες μωρέ και δεν καταλαβαίνω", γύρισε τον διακόπτη στα ελληνικά.

 

[Έλλη Μ]

@Τσίου μας κοροιδευεις; Εδω σου λεω, διαβαζα ΕΛΛΗΝΙΚΟ κειμενο κι ημουν σαν τον τραβολτα Looking around, o ερμος συναδελφος σου φταιΚΣΕ;;;

Ε, μην τα θελουμε ολα δικά (μου) !!!