
Τίτλος: Οδυσσέας (Ulysses)
Συγγραφέας: Τζαίημς Τζόυς (James Joyce)
Εκδόσεις: Κέδρος
Μετάφραση: Σωκράτης Καψάσκης
Έτος έκδοσης: 1990
Έτος πρώτης έκδοσης: 1918-1920
Αριθμός σελίδων: 816
ISBN: 978-960-04-0388-6
Κάθε βιβλιόφιλος που σέβεται το εαυτό του έχει μπει στον πειρασμό, κάνοντας την διαδικτυακή του περιήγηση, να κοιτάξει λίστες τύπου : 30 λογοτεχνικά βιβλία που πρέπει να διαβάσεις πριν πεθάνεις ή τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία όλων των εποχών κλπ.
Στις περισσότερες από αυτές τις λίστες, αν όχι σε όλες, βρίσκεται το βιβλίο του Ιρλανδού συγγραφέα Τζαίμς Τζόυς με τον τίτλο Οδυσσέας.
Πρόκειται για το δημοφιλέστερο έργο του συγγραφέα, είναι ογκωδέστατο και έχει την φήμη του δυσκολονόητου. Το ότι στα Ελληνικά έχει κυκλοφορήσει μέχρι και οδηγός ανάγνωσης για το συγκεκριμένο βιβλίο δεν πρέπει να μας εκπλήσσει, άλλωστε στο πρόλογο ο ίδιος ο μεταφραστής μας προϊδεάζει για την δυσκολία του, για τις δυσκολίες που ο ίδιος αντιμετώπισε, καθώς το έργο, όπως ο ίδιος γράφει είναι ιδιαίτερο και πολυεπίπεδο.
Τι είναι λοιπόν ο Οδυσσέας ; Είναι ένα βιβλίο που εξιστορεί μια και μόνο ημέρα, την 16 Ιουνίου 1904, σε 816 σελίδες! Μέσα σε αυτήν την ημέρα ο ήρωας Λεοπόλδος Μπλουμ ζει την δική του Οδύσσεια αφού οι περιπέτειες του είναι αντίστοιχες με αυτές του Ομηρικού Οδυσσέα. Έτσι ο συγγραφέας καταφέρνει να συμπυκνώσει μια περιπέτεια δέκα ετών σε μόλις 24 ώρες!
Το βιβλίο χωρίζεται σε 18 κεφάλαια όπου το κάθε ένα έχει και ένα όνομα το οποίο του το έχουν αποδώσει διάφοροι σχολιαστές του Βιβλίου.
Τα κεφάλαια είναι τα εξής :
1 - Τηλέμαχος
2 - Νέστορας
3 - Πρωτέας
4 - Καλυψώ
5 - Λωτοφάγοι
6 - Άδης
7 - Αίολος
8 - Λαιστρυγόνες
9 - Σκύλλα και Χάρυβδις
10 - Συμπληγάδες
11 - Σειρήνες
12 - Κύκλωπας
13 - Ναυσικά
14 - Βόδια του Ήλιου
15 - Κίρκη
16 - Εύμαιος
17 - Ιθάκη
18 - Πηνελόπη
Όταν ξεκίνησα την ανάγνωση του - χωρίς τον οδηγό ανάγνωσης - , οφείλω να ομολογήσω ότι δυσκολεύτηκα. Ξαφνικά μπαίνεις σε έναν κυκεώνα και πολλές φορές πιάνεις τον εαυτό σου να μην καταλαβαίνεις ούτε τι διαβάζεις ούτε πως εκτυλίσσεται η πλοκή. Η δράση είναι ελάχιστη. Κάποια στιγμή σκέφτηκα να το παρατήσω, αλλά σκέφτηκα ότι για να το προτείνουν τόσοι πολλοί και να θεωρείται τόσο μεγάλο αριστούργημα της λογοτεχνίας, δεν μπορεί κάτι θα κάνω λάθος.
Αποφάσισα τότε να κάνω το εξής: Σε κάθε κεφάλαιο έγραφα το τίτλο που είχαν δώσει οι σχολιαστές του βιβλίου και με μια μικρή αναζήτηση στο ίντερνετ και στην ελεύθερη ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια διάβαζα το λήμμα για το ομηρικό έπος.
Θα δώσω ένα παράδειγμα : Το πρώτο κεφάλαιο είναι ο Τηλέμαχος. Διάβαζα λοιπόν πρώτα πληροφορίες για τον Ομηρικό Τηλέμαχο, για την δράση του κτλ και εν συνεχεία, διάβαζα το κεφάλαιο του Τζόυς - δύο φορές - και προσπαθούσα να κάνω αντιπαραβολές και συνδυασμούς! Έτσι κατάφερα να συνεχίσω την ανάγνωση.
Σε πολλά κεφάλαια κατάφερα πολύ καλό αποτέλεσμα και πραγματικά ευχαριστήθηκα την ανάγνωση του βιβλίου και χάρηκα αυτόν τον συγγραφέα μόνο και μόνο για την ιδέα της σύλληψης αυτού του έργου.
- Το κεφάλαιο "Άδης" όπου αντιστοιχεί με το κατέβασμα του Ομηρικού συγγραφέα στον Άδη είναι από τα αγαπημένα μου καθόσον ο συγγραφέας αδράχνεται από την ευκαιρία του θανάτου ενός φίλου του Ήρωα Μπλουμ ο οποίος πηγαίνει στην κηδεία του.
Μέσα σε αυτές τις σελίδες ο συγγραφέας καταφέρνει και θέτει καίρια φιλοσοφικά θέματα.
" Λένε ότι όταν κανένας διαβάσει τη δική του νεκρολογία, αυτό τον κάνει να ζήσει περισσότερο. Παίρνεις καινούργια ανάσα. Παράταση της ζωής"
" Υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να ζήσουν όλη τη ζωή τους κατάμονοι. Ναι, μπορούν. Όμως πρέπει να βρουν κάποιον για να τους χώσει μετά το θάνατο τους κι ας έχουν σκάψει μονάχοί τους το μνήμα τους. Όλοι μας το κάνουμε. Μόνο ο Άνθρωπος θάβει. "
- Στο κεφάλαιο "Βόδια του Ήλιου", εκτός από τις πληροφορίες από την Ομηρική Οδύσσεια, θα πρότεινα πριν την ανάγνωση του και μια ματιά στο ποίημα του Σεφέρη "Σύντροφοι στον Άδη" το οποίο λέει :
«Αφού μας μέναν παξιμάδια
τι κακοκεφαλιά
να φάμε στην ακρογιαλιά
του θεού τ' αργά γελάδια
Που το καθένα κι ένα κάστρο
για να το πολεμάς
σαράντα χρόνους και να πας
να γίνεις ήρωας κι άστρο!
Πεινάσαμε στης γης την πλάτη,
σαν φάγαμε καλά, πέσαμε
εδώ στα χαμηλά
ανίδεοι και χορτάτοι.»
τι κακοκεφαλιά
να φάμε στην ακρογιαλιά
του θεού τ' αργά γελάδια
Που το καθένα κι ένα κάστρο
για να το πολεμάς
σαράντα χρόνους και να πας
να γίνεις ήρωας κι άστρο!
Πεινάσαμε στης γης την πλάτη,
σαν φάγαμε καλά, πέσαμε
εδώ στα χαμηλά
ανίδεοι και χορτάτοι.»
Αυτό που δεν κατάφερα να διαβάσω και δεν νομίζω να βρω το κουράγιο να το κάνω είναι το τελευταίο κεφάλαιο καθόσον ο συγγραφέας και κατά συνέπεια και ο μεταφραστής, δεν χρησιμοποιούν καθόλου σημεία στίξης με αποτέλεσμα η ανάγνωση να γίνεται αφόρητη!
Για να μην σας κουράσω άλλο, η ανάγνωση διήρκεσε περίπου ενάμιση μήνα και πιστεύω ότι μόνο και μόνο που με έβαλε στην διαδικασία να κάνω παράλληλες αναγνώσεις άξιζε τον κόπο. Η γεύση που μου άφησε είναι ότι η οδύσσεια της ζωής είναι καθημερινή.
Καλή ανάγνωση σε όσους διαθέτουν τον απαραίτητο χρόνο!..
Last edited by a moderator: