Από χτες το βράδυ διαβάζω το Δοκίμια για τη Γλώσσα της Λογοτεχνίας του Ρόμαν Γιάκομπσον. ...
«Ενώ στην κανονική γλώσσα (όπου δεν κυριαρχεί η ποιητική λειτουργία) το ισοδύναμον είναι χαρακτηριστικό στοιχείο του παραδειγματικού μόνο άξονα, στην ποίηση (όπου η ποιητική λειτουργία επικρατεί) η ισοδυναμία επιπροστίθεται στη συνάφεια και καθιστά τα στοιχεία του συνταγματικού άξονα συναφή και ισοδύναμα.
Ή, αλλιώς : η ποιητική χρήση της γλώσσας προϋποθέτει τη συμπαράταξη στοιχείων που έχουν φωνολογική, μετρική, τονική ή γραμματική ισοδυναμία. […]
Στο δεκαπεντασύλλαβο του Σολωμού
Αλλ’ ήλιος αλλ’ αόρατος αιθέρας κοσμοφόρος
...
Το καλύτερο, όμως, που διάβασα στο ίδιο βιβλίο είναι το ακόλουθο που θα μου επιτρέψετε να το παραθέσω :
«Ας μην ξεχνούμε τη σοφή εντολή του Πωλ Βαλερύ «η λογοτεχνία είναι και δεν μπορεί παρά να είναι ένα είδος επεκτάσεως και εφαρμογής ορισμένων ιδιοτήτων της γλώσσας». ...
Το θέμα αυτό είναι από τα πρώτα που είδα εδώ κ ασχολήθηκα μαζί του! Ως τώρα δεν έδωσα απάντηση, μα λέω να επιχειρήσω να σας πω κάποιες σκέψεις μου. Δεν θα το τολμούσα μάλλον, όμως η απάντηση της Ατέλειωτης Φούγκας πλησιάζει πολύ τον τρόπο που έβλεπα ή βλέπω τα λογοτεχνικά πράγματα κ έτσι πήρα θάρρος!
)
Από τα μαθητικά ακόμη χρόνια, θαύμαζα τη λογοτεχνία κ την ποίηση κ ως εκ τούτου κ τους δημιουργούς τους! (ότι λέω ισχύει κ για τη μουσική μα δεν θα την ξανά αναφέρω).
Ο τρόπος σκέψης κ λειτουργίας των δημιουργών δεν μου ήταν προφανής ή κατανοητός! Έτσι θεωρούσα ότι οι λογοτέχνες κ ακόμη περισσότερο οι ποιητές ήταν προικισμένοι με εξαιρετικό ταλέντο κ ήταν γεννημένοι για να κάνουν ακριβώς αυτό! Δεν είχα σκεφτεί ότι αυτό μπορεί να γίνεται με κάποιο συγκεκριμμένο τρόπο ή να ακολουθούν κάποιους κανόνες κ τεχνικές! Αυτή μου η άποψη άρχιζε να αλλάζει κατά το τέλος του Λυκείου, αφού είχαμε διδαχθεί περισσότερα και πια η έκθεση (που γράψαμε στις πανελλαδικές!) ήθελε και τεχνική!!
Το θέμα αυτό δεν με είχε απασχολήσει για χρόνια, παρόλο που έκανα παρατηρήσεις για το πως γράφει ο κάθε συγγραφέας ή ποιητής που διάβαζα! Εκεί πια που αποκρυστάλλωσα άποψη ότι δηλ απαιτείται κ τεχνική είναι όταν μιλώντας με μια φίλη η οποία γράφει ποιήματα κ με ένα νεαρό εκκολαπτόμενο λογοτέχνη, μου εξήγησαν τον τρόπο που γράφουν! Δίνουν μεγάλη σημασία στο δούλεμα των στίχων ή των κειμένων, μα δεν θυμάμαι να σας αναφέρω αναλυτικότερα κ δεν έχει κ σημασία. Να πω μόνο κάτι που θυμάμαι κ είναι εύκολα αντιληπτό, ο νεαρός διάλεγε ακόμη και τα ονόματα των ηρώων του με μεγάλη προσοχή! Ήθελε να χρησιμοποιεί συγκεκριμμένα σύμφωνα κ να έχουν μια ακουστική αρμονία τα ονόματα των ηρώων του. Το ίδιο ήθελε να ισχύει κ προσπαθούσε να το πετύχει κ στις προτάσεις του.
Για τον Σολωμό θα είμασταν σίγουροι, αν ο ίδιος είχε γράψει για τον τρόπο γραφής του. Αν ο ίδιος δεν έχει γράψει ή δεν έχει συζητήσει με κάποιον άλλο για αυτό το θέμα, τότε μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε. Σαν απλός αναγνώστης θαυμάζω το έργο του το οποίο θεωρώ εξαιρετικής έμπνευσης! Θεωρώ επίσης ότι μετά την έμπευση, θα έριχνε έστω μια δεύτερη ματιά για να δουλέψει λίγο, να αλλάξει ενδεχόμενα αυτό το οποίο έχει γράψει! Λέω να μελετήσω λίγο Σολωμό, να δω κ τι σχέση είχε με τον Μάτζαρο ως προς την παραγωγή τέχνης. Ακόμη και αν δεν μπορούμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα, τουλάχιστον η αναζήτηση πάνω σε αυτό τον τομέα θα μας έχει μάθει κάτι.
Τελικά πιστεύω πως εκτός από ταλέντο θέλει κ τεχνική, τα λεγόμενα του Πωλ Βαλερύ παραπάνω με εκφράζουν απόλυτα! Αλήθεια, υπάρχει αυθόρμητη γραφή χωρίς καμιά περαιτέρω επεξεργασία; Αν είναι έτσι τότε έρχεται στο νου μου κάτι, μα θα το επεξεργαστώ κ θα επανέλθω.
υγ: θα σχολιάσω λίγο κ τις λέξεις με έντονη γραφή που παράθεσα από το αρχικό μήνυμα. Το ισοσύναμο του παραδειγματικού άξονα κ ισοδυναμία που επιπροστίθεται στη συνάφεια του συνταγματικού άξονα και κάνει
όλα τα πάντα συναφή κ ισοδύναμα
δεν μου λέει τίποτα! Ποιό είναι το ισοδύναμο, ποιοι είναι οι άξονες παραδειγματικός κ συνταγματικός κ ποια η συνάφεια κ ισοδυναμία;;
Έχω μια υποψία ότι εσεις γνωρίζετε!!! Εξηγείστε μου!!!
