Lope de Vega: "A la noche"

Ένα ακόμη καταπληκτικό ποίημα που είχα ανακαλύψει, αλλά τελικά δεν το μελοποίησα (όχι ακόμη τουλάχιστον), είναι το παρακάτω σονέτο του Λόπε δε Βέγα (Lope de Vega, 1562-1632), ενός από τους σπουδαιότερους λογοτέχνες της Ισπανίας.
Επειδή ξέρω ότι το φόρουμ έχει και μέλη που γνωρίζουν τα Ισπανικά πολύ καλύτερα από μένα, παρακαλώ η μετάφραση να κριθεί αυστηρά και να προταθούν διορθώσεις ή βελτιώσεις, ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.


A la noche

Noche, fabricadora de embelecos,
loca, imaginativa, quimerista,
que muestras al que en ti su bien conquista
los montes llanos y los mares secos;

habitadora de cerebros huecos,
mecánica, filósofa, alquimista,
encubridora vil, lince sin vista,
espantadiza de tus mismos ecos:

la sombra, el miedo, el mal se te atribuya,
solícita, poeta, enferma, fría,
manos del bravo y pies del fugitivo.

Que vele o duerma, media vida es tuya:
si velo, te lo pago con el día,
y si duermo, no siento lo que vivo.



Στη Νύχτα

Νύχτα, τεχνίτρα εσύ της εξαπάτησης,
τρελή, φανταστική, χιμαιρική,
που δείχνεις, σ’ όσους τέρπονται από σένα,
κάμπους τα όρη, και ξερές τις θάλασσες·

εσύ που κατοικείς σε μυαλά κούφια,
μηχανίστρα, φιλοσόφισσα, αλχημίστρα,
που κρύβεις με κακία, τυφλέ λύγκα,
φοβάσαι και την ίδια την ηχώ σου:

οι σκιές, οι φόβοι, το κακό, όλα έργα σου,
δραστήρια, ποιήτρια, ψυχρή, άρρωστη,
χέρια γενναίου και πόδια ενός φυγά.

Είτε κοιμάμαι είτε αγρυπνώ, δική σου είν’ η μισή ζωή μου:
σαν αγρυπνώ, την άλλη μέρα σε πληρώνω,
και σαν κοιμάμαι, δεν αισθάνομαι τί ζω.


__________
 
Όμορφο ποίημα! Και μια ωραία έκπληξη :)

Ωραία φαίνεται με την πρώτη ματιά η μετάφρασή σου, αλλά κάποια σημεία μπορούν να συζητηθούν. Επειδή όμως ψιλοκαίγομαι αυτές τις μέρες με μεταφράσεις, καλύτερα να το δούμε με την ησυχία μας το Σαββατοκύριακο. ;)
 
Υλαγιαλή σ' ευχαριστώ, έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα.
Δεν έχω την ικανότητα να μεταφέρω στα Ελληνικά καί το μέτρο καί τα ομοιοκαταληκτικά σχήματα (αν το κατάφερνα θα δεχόμουν όχι μία αλλά χίλιες υποκλίσεις :χαχα:). Επομένως προτίμησα να αποδώσω το νόημα διατηρώντας κάποια στοιχειώδη μετρική κανονικότητα, έστω και διαφορετική σε κάθε στροφή.
Παρ' όλα αυτά περιμένω και διορθώσεις, εφόσον έχω αμυδρές αμφιβολίες για κάποιους στίχους: ειδικά τον 3ο της 1ης στροφής, και τη φράση "encubridora vil" στον 3ο στίχο της 2ης στροφής.
 
:γιούπι:
Τελείωσα με τη δουλειά που με κρατούσε μακριά και να με πάλι! Ξεκινάω λοιπόν με τις εκκρεμότητες.

Βλέπω, Γλωσσολάγνε, πως σε απασχολεί ο τρίτος στίχος της πρώτης στροφής, και με το δίκαιο σου! Αλλά ας κάνουμε πρώτα μια μικρή διευκρίνιση σχετικά με τον τέταρτο:

(que muestras) los montes llanos y los mares secos;

Εδώ βλέπω δυο παράλληλες συντακτικές δομές που αποτελούνται από ουσιαστικό-επίθετο: (που δείχνεις) τα όρη επίπεδα και τις θάλασσες ξερές
Η απόδοση του επιθέτου «llano» ως «κάμπος» δεν ξέρω αν έγινε συνειδητά ή απλώς το πέρασες για το ομώνυμο ουσιαστικό. Βέβαια η ουσία δεν αλλάζει, αλλά χάνεται, κατά τη γνώμη μου, η αρμονία του στοίχου.

Για να δούμε τώρα τι γίνεται με τον τρίτο: Αν κάνουμε μια κατά λέξη μετάφραση, que muestras al que en ti su bien conquista / los montes... = που δείχνεις σε όποιον κατακτάει σε σένα το καλό του / τα όρη..., βλέπουμε ότι “su bien” έχει πολύ αόριστη έννοια. Μιλάμε δηλαδή για κάποιον που βρίσκει στη νύχτα το καλό του. Θα μπορούσε να αναφέρεται στον ληστή που διευκολύνεται μέσα στο σκοτάδι, στον αστρονόμο που παρατηρεί το στερέωμα, στον εραστή που συναντά την αγαπημένη του... Μάλιστα, θα μπορούσε κανείς να δει στο «su bien» το πρόσωπο της αγαπημένης, η οποία αποκαλείται συχνά στην ποίηση της εποχής ως “mi bien”.

Εγώ προσωπικά δε θα δεσμευόμουν με μια δική μου ερμηνεία, θα το άφηνα κι στα ελληνικά αόριστα, αλλά αυτό είναι θέμα του κάθε μεταφραστή :))).

Αυτά για σήμερα. Ελπίζω τα λόγια μου να ήταν κατανοητά ;)
 
Last edited:
Απολύτως! :) Και σ' ευχαριστώ πολύ για τα χρησιμότατα σχόλια. Όσο για το llano, γνωρίζω ότι εδώ χρησιμοποιείται ως επίθετο, αλλά επέλεξα τη λέξη κάμπος πιο πολύ για λόγους ευφωνίας και μέτρου. Έχεις δίκιο πάντως, αλλοιώνεται η αντιστοιχία των επιθέτων με τα επίθετα, και των ουσιαστικών με τα ουσιαστικά.

Το σκέφτηκα λίγο παραπάνω, και νομίζω ότι ο συγκεκριμένος στίχος θα μπορούσε να γίνει
"τα όρη επίπεδα, τις θάλασσες κατάξερες"
(με μία ανώδυνη, πιστεύω, παράλειψη του και).
 
Last edited:
Top