Ένας λογοτεχνικός χαρακτήρας με διαστάσεις αρχέτυπου είναι ο Πυγμαλίωνας, του οποίου τις ρίζες ανιχνεύουμε στην ελληνική μυθολογία. Εκεί, ο Πυγμαλίωνας ήταν ένας ταλαντούχος γλύπτης, ο οποίος ήθελε μια σύζυγο αλλά έβρισκε όλες τις γυναίκες διεφθαρμένες. Κάποτε έφτιαξε το άγαλμα μιας νεαρής γυναίκας από ελεφαντόδοντο. Το δημιούργημά του ήταν τόσο αψεγάδιαστο, που κατέληξε να το ερωτευτεί. Ο έρωτας αυτός του γίνεται πραγματική εμμονή και αρχίζει να φέρεται στο άγαλμα σαν σε πραγματική γυναίκα: το χαϊδεύει, του προσφέρει δώρα κλπ. Κάποτε προσεύχεται στην Αφροδίτη να του δώσει μια γυναίκα που να μοιάζει στο άγαλμά του και η Αφροδίτη του έκανε τη χάρη ζωντανεύοντας το άγαλμα. Έτσι, ο γλύπτης παντρεύεται μία γυναίκα που την έπλασε ο ίδιος.
Το 1912 ο Ιρλανδός συγγραφέας Τζωρτζ Μπέρναντ Σω παίρνει αυτόν τον μύθο και πλάθει τον δικό του Πυγμαλίωνα (Pygmalion), με τη μορφή θεατρικού έργου. Πρόκειται για μία ρομαντική κομεντί, στην οποία ο καθηγητής φωνολογίας Χίγκινς στοιχηματίζει ότι θα μπορέσει με τη διδασκαλία του να μεταμορφώσει ένα άξεστο κορίτσι που ζει πουλώντας λουλούδια στο δρόμο σε κυρία αριστοκρατίας. Σε όλο το έργο παρακολουθούμε τις προσπάθειες του καθηγητή, που στηρίζονται περισσότερο στο να τη μάθει να μιλάει σωστά. Στο τέλος του έργου βλέπουμε τον καθηγητή να μένει έκθαμβος από το δημιούργημά του και να θέλει να παντρευτεί την Ελίζα. Το 1956 ο Πυγμαλίωνας του Σω γίνεται ένα μιούζικαλ που γνώρισε μεγάλη επιτυχία, με τον τίτλο Ωραία μου Κυρία (My Fair Lady).
Το αρχέτυπο του Πυγμαλίωνα, λοιπόν, αναφέρεται στον άντρα που διαπλάθει τη γυναίκα έτσι όπως τη θέλει, τη διαμορφώνει και γίνεται στην ουσία ο δημιουργός της από την αρχή. Αναβιώσεις αυτού του αρχέτυπου συναντάμε συνέχεια στη λογοτεχνία, στις ταινίες, στις τηλεοπτικές σειρές κλπ. Στο μυαλό μου έρχεται ένα επεισόδιο από τη σειρά "Κωνσταντίνου και Ελένης", όπου ο Κωνσταντίνος προσπαθεί να μάθει στην Ελένη τρόπους και κάποια στοιχειώδη Αγγλικά, ώστε αυτή να πάρει τη θέση μιας Αγγλίδας λαίδης, για την οποία ο Κωνσταντίνος είχε προετοιμάσει μια εκδήλωση αλλά εκείνη ακύρωσε την άφιξή της. Στο αρχέτυπο του Πυγμαλίωνα είναι στηριγμένη και η ταινία Pretty Woman.
Το ίδιο αρχέτυπο συνάντησα σε ένα βιβλίο του Φίλιπ Ροθ που διάβασα πρόσφατα, την Ταπείνωση. Εκεί έχουμε έναν 65χρονο ηθοποιό, ο οποίος είναι απογοητευμένος από τα πάντα στη ζωή του. Βλέπει την καριέρα του να πλησιάζει στο τέλος της, την οικογένειά του να διαλύεται και όλα αυτά του δημιουργούν ακόμα και αυτοκτονικές τάσεις. Την κατάσταση έρχεται να σώσει μια σαραντάχρονη ομοφυλόφιλη, που απογοητευμένη κι αυτή από την τελευταία σχέση της είναι πρόθυμη να δοκιμάσει για πρώτη φορά μια σχέση με άντρα. Έτσι, ο ηλικιωμένος ηθοποιός ξαναγεννιέται σχεδόν μέσα από την προσπάθειά του να κάνει την φίλη του γυναίκα κανονική και όχι το αγοροκόριτσο που πάντα ήταν. Το πλάσιμο της γυναίκας αυτής τον ξαναφέρνει στη ζωή, τον αναζωογονεί και τον γεμίζει αισιοδοξία.
Για να επανέλθουμε στο αρχικό ερώτημα της Λορένας, αν η μόρφωση φοβίζει, θα έλεγα ότι η μόρφωση δεν φοβίζει ακριβώς, αλλά σε μία σχέση μια γυναίκα που είναι πιο μορφωμένη από τον άντρα ίσως να ανατρέπει κάποιες βαθιές αντιλήψεις μας για το ρόλο των δύο φύλων.
Θα ήταν ενδιαφέρον να ακουστούν και άλλες απόψεις πάνω σ’ αυτό. Φαντάζομαι ότι όλοι θα έχετε κάποιο παράδειγμα αυτού του αρχέτυπου από τα δικά σας διαβάσματα. Επίσης, θα με ενδιέφερε να ακούσω αν τους σημερινούς άντρες τους διεγείρει ο ρόλος του Πυγμαλίωνα
Το 1912 ο Ιρλανδός συγγραφέας Τζωρτζ Μπέρναντ Σω παίρνει αυτόν τον μύθο και πλάθει τον δικό του Πυγμαλίωνα (Pygmalion), με τη μορφή θεατρικού έργου. Πρόκειται για μία ρομαντική κομεντί, στην οποία ο καθηγητής φωνολογίας Χίγκινς στοιχηματίζει ότι θα μπορέσει με τη διδασκαλία του να μεταμορφώσει ένα άξεστο κορίτσι που ζει πουλώντας λουλούδια στο δρόμο σε κυρία αριστοκρατίας. Σε όλο το έργο παρακολουθούμε τις προσπάθειες του καθηγητή, που στηρίζονται περισσότερο στο να τη μάθει να μιλάει σωστά. Στο τέλος του έργου βλέπουμε τον καθηγητή να μένει έκθαμβος από το δημιούργημά του και να θέλει να παντρευτεί την Ελίζα. Το 1956 ο Πυγμαλίωνας του Σω γίνεται ένα μιούζικαλ που γνώρισε μεγάλη επιτυχία, με τον τίτλο Ωραία μου Κυρία (My Fair Lady).
Το αρχέτυπο του Πυγμαλίωνα, λοιπόν, αναφέρεται στον άντρα που διαπλάθει τη γυναίκα έτσι όπως τη θέλει, τη διαμορφώνει και γίνεται στην ουσία ο δημιουργός της από την αρχή. Αναβιώσεις αυτού του αρχέτυπου συναντάμε συνέχεια στη λογοτεχνία, στις ταινίες, στις τηλεοπτικές σειρές κλπ. Στο μυαλό μου έρχεται ένα επεισόδιο από τη σειρά "Κωνσταντίνου και Ελένης", όπου ο Κωνσταντίνος προσπαθεί να μάθει στην Ελένη τρόπους και κάποια στοιχειώδη Αγγλικά, ώστε αυτή να πάρει τη θέση μιας Αγγλίδας λαίδης, για την οποία ο Κωνσταντίνος είχε προετοιμάσει μια εκδήλωση αλλά εκείνη ακύρωσε την άφιξή της. Στο αρχέτυπο του Πυγμαλίωνα είναι στηριγμένη και η ταινία Pretty Woman.
Το ίδιο αρχέτυπο συνάντησα σε ένα βιβλίο του Φίλιπ Ροθ που διάβασα πρόσφατα, την Ταπείνωση. Εκεί έχουμε έναν 65χρονο ηθοποιό, ο οποίος είναι απογοητευμένος από τα πάντα στη ζωή του. Βλέπει την καριέρα του να πλησιάζει στο τέλος της, την οικογένειά του να διαλύεται και όλα αυτά του δημιουργούν ακόμα και αυτοκτονικές τάσεις. Την κατάσταση έρχεται να σώσει μια σαραντάχρονη ομοφυλόφιλη, που απογοητευμένη κι αυτή από την τελευταία σχέση της είναι πρόθυμη να δοκιμάσει για πρώτη φορά μια σχέση με άντρα. Έτσι, ο ηλικιωμένος ηθοποιός ξαναγεννιέται σχεδόν μέσα από την προσπάθειά του να κάνει την φίλη του γυναίκα κανονική και όχι το αγοροκόριτσο που πάντα ήταν. Το πλάσιμο της γυναίκας αυτής τον ξαναφέρνει στη ζωή, τον αναζωογονεί και τον γεμίζει αισιοδοξία.
Για να επανέλθουμε στο αρχικό ερώτημα της Λορένας, αν η μόρφωση φοβίζει, θα έλεγα ότι η μόρφωση δεν φοβίζει ακριβώς, αλλά σε μία σχέση μια γυναίκα που είναι πιο μορφωμένη από τον άντρα ίσως να ανατρέπει κάποιες βαθιές αντιλήψεις μας για το ρόλο των δύο φύλων.
Θα ήταν ενδιαφέρον να ακουστούν και άλλες απόψεις πάνω σ’ αυτό. Φαντάζομαι ότι όλοι θα έχετε κάποιο παράδειγμα αυτού του αρχέτυπου από τα δικά σας διαβάσματα. Επίσης, θα με ενδιέφερε να ακούσω αν τους σημερινούς άντρες τους διεγείρει ο ρόλος του Πυγμαλίωνα
Last edited:
πάντως στο ''pretty woman'', ο Γκηρ σεβεται την προσωπικότητα της Βιβιαν και μην σου πω πως στο τέλος πέφτει και θύμα της, ..δεν ξερω αν είχαν γυριστει 2 εκδοχες της ταινίας με την δευτερη να χωριζουν τελικά !