Μπορούμε να προ-δούμε τη μελλοντική μας γλώσσα;;

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Με αφορμη την τελευταια διαφωνία περι της εξελιξης της γλωσσας, και φυσικα διαφορα συχνα "λαθη" (αλλα και τάσεις) που παρατηρουμε συχνα, εχω σκεφτει αν ολα αυτα ειναι σημάδια των Ελληνικών του μέλλοντος

(εκφραζοντας οικολογικη ανησυχια: αν υπαρχει μελλον :μουάχαχα:)

Σκεφτηκα να παραθεσω εδω διαφορες παρατηρησεις των πιο συχνων λαθων, να πειτε κι εσεις διαφορα που πιανουν το αυτι σας και να συζητησουμε, αν υπαρχει τετοιο περιθωριο σιγουριας, και για πλάκα βέβαια, χωρις να φιλοδοξουμε για καποιο "πορισμα", το κατα ποσο αυτα τα λαθη αποτελουν εξελιξη

Να λοιπόν οι δικες μου παρατηρησεις :)

-Το πιο γνωστο (και εκνευριστικό) είναι η σύγχυση β' πληθυντικού με γ' ενικού παθητικής φωνής: εσείς κάνεται, αυτός γίνετε :ωιμέ:
-Κάτι συχνό που βλέπω στα πιτσιρίκια του ίντερνετ, οτι τα ουδέτερα σε -ος σχηματίζουν πληθυντικό σε -οι. Πχ τα "μελοι ενός φόρουμ". Να σημειώσω οτι αυτο το βλεπω σχεδον αποκλειστικα στη συγκεκριμένη λέξη "μελη". Δεν εχω προσεξει για "δασοι" κλπ
-Απαλοιφή των εκφράσεων που χρησιμοποιούν γενική, προς χάρη της αιτιατική (ακόμα και αν απαιτούνται προθέσεις): πχ προτιμάται "για το θέμα" παρά το "αρχαϊκό" "περί του θέματος"
-Λέξεις με "παραξενες" καταλήξεις που δεν ταιρίαζουν με την πλειονότητα (πχ λέξεις που λήγουν σε , ή θηλυκές λέξεις που λήγουν σε -ος), συνηθίζουν να μη κλίνονται. Πχ "πήγα στην οδός" ή "του διευθύνων συμβούλου". Αν κανω μια μικρη ενδοσκόπηση, μπορώ να καταλάβω οτι τα αντιλαμβανόμαστε λιγο πολυ σαν επιρρήματα. Για παράδειγμα κάποια που λέει "είμαστε έγκυος" αντιλαμβάνομαι οτι εννοεί "είμαστε σε κατάσταση εγκυμοσύνης"
-Δεν ξέρω αν είναι λάθος, μιας και ακουγεται μονο σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα, και μαλιστα οχι τοσο συχνα: στο στρατό συνηθίζουν να καλούν με την ονομαστική ενος επιθέτου και όχι με κλητική! πχ "Διαμαντίδης!! Έλα εδώ!" ή "εξήγησε μου, Διαμαντίδης". Επίσης στο ίντερνετ έχω ακούσει (σπάνια) να λένε "ρε φίλος" το οποίο είναι μάλλον μάγκικο ή αργκοτικό, και όχι λάθος

Πιστεύετε οτι αυτά είναι μια εικόνα της μελλοντικής γλώσσας σε μερικές δεκαετίες; Πιστεύετε οτι όλα τα δάση, σκεύη, βρέφη, σε πχ 30-50 χρόνια θα γίνουν δάσοι, σκεύοι, βρέφοι; Μπορούμε να πούμε οτι οι λέξεις με "αρχαϊκές" καταλήξεις (δηλαδή όσες δεν λήγουν σε -ς/-η/-α), θα γίνουν επιρρήματα; Η οτι η αιτιατική θα αντικαταστήσει σχεδόν ολοκληρωτικά τη γενική;

Αν αυτές οι παρατηρήσεις αντικατοπτρίζουν κάποιο ρεύμα, κατα ποσο οφειλουμε να αντισταθούμε σε αυτό; Πρέπει να αντισταθούμε στη φυσική και ενστικτώδη τάση του Έλληνα ομιλιτή να αντιλαμβάνεται τις λέξεις σε -ος μόνο σαν αρσενικές, θεωρώντας τη λέξη "οδός" κατι σαν ανωμαλία, και άρα άκλιτη;

Περιμένω υποθέσεις αλλα και δικες σας παρατηρήσεις που συμπληρωνουν την παραπανω λιστα :)
 
Last edited:

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
Μόνο μια μικρή παρατήρηση: τα δύο πρώτα που σημειώνεις αφορούν μόνο την γραφή κι όχι πραγματικά την γλώσσα.

Επίσης, γιατί "προ-δούμε" κι όχι "προβλέψουμε" ; Μήπως προσπαθείς να χαράξεις τον δρόμο για το μέλλον; :ρ
 
Τα θηλυκά σε -ος μ' έχουν συχνά προβληματίσει κι εμένα. Λες και κανείς να μη μπορεί να τα χρησιμοποιήσει σωστά. Εκτός απ' την οδό είναι και η ψήφος. Ειδικά στα τάλεντ σόου της τηλεόρασης έχει φοβερή πλάκα. Ενώ όλοι οι παρουσιαστές είναι δασκαλεμένοι να προσέχουν και να μην κάνουν το λάθος, το κάνουν πάντα. Και μετράνε πόσους ψήφους μάζεψε ο κάθε διαγωνιζόμενος!!!!

Κάτι που επίσης "δε βολεύει" καθόλου και με φέρνει κι εμένα σε αμηχανία είναι κάποια ουσιαστικά για επαγγέλματα που είναι κοινά για άντρες και γυναίκες. Ο/Η γιατρός π.χ, ή ο/η βουλευτής. Εντάξει, υπάρχουν και τα γιατρίνα, βουλευτίνα αλλά δε μου ακούγονται καλά, κάπως σαν υποτιμητικά. Τι εννοώ. Μπορεί όταν είμαι σπίτι να πω "το απόγευμα έχω ραντεβού με τη γιατρίνα" αλλά αν βρίσκομαι στο ιατρείο και χτυπήσει το κινητό και με ρωτήσουν πού είμαι και η γιατρίνα ακούει θα πω υποχρεωτικά "στη γιατρό". Περίεργο λίγο. Πιστεύω τα "ελληνικά του μέλλοντος" να δώσουν κάποια λύση σ' αυτό.

Τώρα, για το αν τα βρέφη γίνουν βρέφοι, μάλλον απίθανο μου φαίνεται. Με τέτοια τάση υπεραπλούστευσης που υπάρχει δε νομίζω ότι το -η θα γινόταν ποτέ -οι. Το να γίνουν όλα τα -ι γιώτα, αυτό μου φαίνεται πιο πιθανό.
 
Last edited:

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Για να ειμαι ειλικρινης ηλπιζα αυτο να προκαλεσει μια ενδιαφερουσα συζητηση...

καμια δευτερη αποψη;;
 
Αντέρωτα υπομονή, η συζήτηση μπορεί να γίνει όντως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα! Τα της αναρτήσεώς σου θα τα αναλύσω άλλη στιγμή. Θα αρκεστώ σήμερα να κάνω την πρόβλεψη ότι, κάποια στιγμή, θα πεθάνουν τα δικατάληκτα επίθετα (ο/η σαφής, το σαφές) και θα γίνουν είτε:
ο σαφής (του σαφή), η σαφή (της σαφής), το σαφές (του σαφ[ι]ού)

είτε
ο σαφός (του σαφού), η σαφή (της σαφής), το σαφό (του σαφού)

με πιο πιθανή τη δεύτερη εκδοχή, εφόσον ταιριάζει με τα τρικατάληκτα επίθετα, όπως με το κοντινό ηχητικά σοφός. Το δε επίρρημα θα είναι σαφά κι όχι σαφώς, για να μην συμπίπτει ηχητικά με την ονομαστική ενικού του αρσενικού. Έγινα σαφός; ;)
 

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
Έγινα σαφός; ;)
Σαφότατος! δηλ. νομίζω πως σαφότερος* δεν γίνεται.. :))))

*για να έχουμε και τα υπερθετικά.. το γκούγκλ μάλιστα βρίσκει τον τύπο σαφότερος τρεις φορές!
 

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Γλωσσολάγνε βρισκω πιο τολμηρες τις δικες σου υποθεσεις γιατι δεν υπαρχουν αυτη την εποχη δειγματα για τα συγκεκριμενα, εκτος του οτι ο κοσμος δυσκολευεται να κλινει τα θηλυκα επιθετα σε -ης (εγω πχ πριν πω της σαφους έκθεσεως κομπλάρω, εστω και για ένα εκατοστό του δευτερολέπτου :) Και πάλι, η όλη μορφη της πρότασης, μου βγάζει σε κάτι αρχαϊκό αισθητικα!!).

Οσο για τα επιρρήματα, το σαφως καθως και τα αμεσως, ασφαλως, βεβαιως, αποτελούν λιγο πολυ εκφράσεις (καμια φορα συνυπάρχουν με τη δημοτικη οπως το άμεσα, βέβαια). Σημερα πχ παροτι υπάρχει η λέξη άμεσα δε λέμε "φέρε μου να φάω άμεσα". Εφοσον αποτελουν εκφρασεις, δυσκολα θα αντικατασταθουν απο τον εν χρήση τύπο
 
Last edited:

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
Τα επιρρήματα συχνά έχουν διαφορετική σημασία αναλόγως την κατάληξη. Έτσι άλλο πράγμα π.χ. σημαίνει ακριβώς (= με ακρίβεια π.χ. στην διατύπωση) και άλλο ακριβά (= σε υψηλή τιμή).

Και αλλού βέβαια, το επίρρημα σχηματίζεται μονάχα σε -ως, π.χ. παντελώς.

Έτσι, δεν πιστεύω πως είναι πολύ εύκολο να υποχωρήσει παντελώς η κατάληξη -ως.
 

Λορένα

Πολεμίστρια του Φωτός
Ενικ. : ο στυλός

πλυθ. : τα στυλά και όχι τα στυλό


Αυτό ειναι το πιο συχνό λάθος που ακούω. Παλιά το έκανα και εγώ (πολύ παλιά λεμε.. μικρό παιδάκι:)))))
Αλήθεια.. γιατί λέμε τα στυλό; αφού πολλά είναι :μαναι:
 

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
Εγώ θα έλεγα ότι έγινε...σαφολογιότατος :χαχα:
:μουάχαχα:
(πώς μεταφράζουμε το "inside joke" στα ελληνικά; "ιδιωτικό αστείο"; ή για να γίνω πιο δημιουργικός: "ενδοκαλαμπούρι" μήπως; )
 
Κάτι άλλο που προσθέτει δυσκολία στη γλώσσα μας χωρίς να σηματοδοτεί κάτι είναι τα διπλά σύμφωνα. Προσωπικά, δίνω μεγάλη σημασία στην ορθογραφία και την απαιτώ από τον εαυτό μου πρώτα απ’ όλα. Αλλά κάποιες λέξεις, αφού δεν τις εμπέδωσα ως τώρα μάλλον δε θα τις εμπεδώσω ποτέ. :ωιμέ:

Μπορεί δηλαδή τη θάλασσα ή το διάλειμμα να τα έχω χωνέψει, αλλά κάποιες άλλες λέξεις, όπως το ελάττωμα, την Πελοπόννησο, το περιττό και πολλές άλλες να τις δοκιμάζω σε όλες τους τις πιθανές παραλλαγές (π.χ. ελλάτωμα, ελάττωμα, ελάτωμμα) και στο τέλος να καταλήγω σ’ αυτή που μου φαίνεται πιο σωστή οπτικά. Το ενδεχόμενο να είμαι εγώ ελαττωματική δεν το αποκλείω, αλλά επειδή το έχω συζητήσει και με συναδέλφους και μου έχουν πει ακριβώς το ίδιο πράγμα, πιστεύω ότι μια απλοποίηση και προς αυτή την κατεύθυνση δε θα ήταν κακή. Ίσα-ίσα που θα έλυνε πολλά προβλήματα.
 

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
τις δοκιμάζω σε όλες τους τις πιθανές παραλλαγές (π.χ. ελλάτωμα, ελάττωμα, ελάτωμμα) και στο τέλος να καταλήγω σ’ αυτή που μου φαίνεται πιο σωστή οπτικά.
Πιστεύω πως λίγο-πολύ όλοι το κάνουμε... Εγώ πολύ! :)))
 

Λορένα

Πολεμίστρια του Φωτός
προσωπικά, θα χαρω παρα πολυ, οταν απλοποιηθει (αν ποτε..) η καταληξη -αι, -ε. Πχ μοιαζετε, αναρωτιεμαι (και παλι, δεν ειμαι σιγουρη, αν αυτο που εγραψα ειναι σωστο :ρ)

Δεν μπορω να θυμηθω ποτε βαζουμε την μια και ποτε την αλλη :λυγμ:
 

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
πάντως συνεχίσετε να μπερδεύετε γλώσσα και ορθογραφία..

η ορθογραφία μπορεί να αλλάξει αύριο και η γλώσσα να παραμείνει η ίδια.
 
η ορθογραφία μπορεί να αλλάξει αύριο και η γλώσσα να παραμείνει η ίδια.
Δεν έχεις δίκιο. Έχουμε συζητήσει και για άλλα, όπως τα θυληκά σε -ος, τα δικατάληκτα επίθετα ... Αλλά εκτός αυτού, και στην ορθογραφία να μείνουμε δεν παύει να είναι μέρος της γλώσσας. Θυμήσου τι έγινε με την κατάργηση του πολυτονικού. Μόνο οι τόνοι καταργήθηκαν, η γλώσσα παρέμεινε ίδια, όπως λες, αλλά δεν παύει να αποτελεί μια ιστορική αλλαγή.
 

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
έτσι είναι... απλά το ερώτημα ήταν κατά πόσο μπορούμε να δούμε που πάει η γλώσσα. Αν και ακόμη κι ο Αντέρωτας που έθεσε το ερώτημα (καθώς κι οι περισσότεροι άλλωστε) φαίνεται πως τα βάζει μαζί, ορθογραφία και γλώσσα.

Η γλώσσα αλλάζει καθημερινά. Όταν αλλάζουμε την ορθογραφία δεν αλλάζει η γλώσσα αλλά ο τρόπος που την σημειώνουμε.
 
Ακριβώς. Η γλώσσα είναι πρωτίστως προφορική, και η γραφή δημιουργείται για να καταγράψει τον προφορικό λόγο. Κάθε φυσική γλώσσα (όχι οι τεχνητές όπως η Εσπεράντο ή η Βολαπύκ) μιλήθηκε πολύ πριν αποκτήσει σύστημα γραφής. Τα Αλβανικά π.χ., τα οποία άρχισαν να καταγράφονται για πρώτη φορά τον 15ο αιώνα μ.Χ. (και απέκτησαν επίσημο αλφάβητο μόλις πριν εκατό χρόνια, το 1909), είναι μια γλώσσα με πανάρχαιες καταβολές, και δεν είχε την ανάγκη να καταγραφεί για να εξελιχθεί.
Επιπλέον, υπάρχουν ακόμη γλώσσες στην Αφρική και την Αυστραλία που δεν έχουν σύστημα γραφής. Αυτό όμως δεν τις εμποδίζει καθόλου να ζουν και να αλλάζουν - και συχνά να είναι πολύ πιο περίπλοκες, γραμματικά και συντακτικά, από την κλασική Ελληνική ή τη Σανσκριτική.

Για το ζήτημα της προτεραιότητας του προφορικού λόγου και της ταχείας εξέλιξής του (σε αντίθεση με τη βραδεία εξέλιξη της γραφής), παραπέμπω και πάλι στο συλλογικό έργο Δέκα μύθοι για την ελληνική γλώσσα (επιμ. Γιάννη Η. Χάρη, Αθήνα: Πατάκης, 2001), και συγκεκριμένα στο κείμενο "Η προτεραιότητα του προφορικού λόγου" του Σπύρου Μοσχονά, σελ. 93-101. Μικρό αλλά κατατοπιστικό κείμενο.
 
Top