Τα πιο όμορφα κι αγαπημένα ποιήματα

Υπάρχει ένα συγκεκριμένο στιχάκι από κάποιο ποίημα του Σολωμού που μου κόλλησε από τότε που το πρωτοάκουσα στο σχολείο


Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει.
Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί κι η μάνα το ζηλεύει.

Δεν υπάρχει περίπτωση να πει κάποιος ότι έπεσε σιωπή ή κάτι σχετικό και να μην αναφέρω αυτόματα τον παραπάνω στίχο Ενδεικτικά αναφέρω πως έτσι ξεκίνησαν και τα κυκλομυθακια όταν ο Φαροφύλακας έγραψε στο ομιλητηριο το χαρακτηριστικό : άκρα σιωπή! Και φυσικά η απάντηση μου ήταν αναμενόμενη όταν το είδα… συνέχισα τον στίχο! :χεχ:

Μου έχουν αρέσει κατά καιρούς διάφορα ποιήματα, και μου έχουν μείνει στο μυαλό οι στίχοι τους, αλλά το παραπάνω δεν μπορώ να καταλάβω ακόμη και σήμερα πως κόλλησα μαζί του.

Ανεξήγητο!

Λορένα,

Καθόλου ανεξήγητο δεν είναι αυτό που μας περιγράφεις. Αυτό που σε γοητεύει σ’ αυτούς τους στίχους δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά η τέχνη. Σε γοητεύει η άρτια τεχνική του δίστιχου, η μετρική του, η ρίμα του, οι παρηχήσεις του και, φυσικά, η εικόνα που περιγράφει. Σε γοητεύει ο τρόπος που βρήκε ο Σολωμός να περιγράψει την άκρα σιωπή. Μ’ ένα πουλί κι ένα σπυρί. Έτσι, αυτή η θανατερή σιωπή σου μεταδίδεται, περνάει μέσα σου, τη νιώθεις.

Εγώ δυσκολεύομαι να εντοπίσω δυο – τρεις αγαπημένους στίχους, γιατί αυτά είναι το κόλλημά μου και γιατί έχω κολλήσει κατά καιρούς με στίχους νύχτες ολόκληρες. Η ποίηση είναι για μένα σαν τη μουσική. Ανάλογα με τη διάθεσή μου επιλέγω και ποιητή. Π.χ, Σεφέρη αν θέλω να ακονίσω το μυαλό μου, Ελύτη αν θέλω να «πεταχτώ» ως τις Κυκλάδες, Ρίτσο για να ξεχειλίσω από συναίσθημα ή επανάσταση, Καρυωτάκη για να με πιάσει κατάθλιψη, Σολωμό αν θέλω να θαυμάσω αρτιστική τελειότητα κλπ, κλπ.

Πάντως, αυτή τη στιγμή, αυτό που θα με γέμιζε απόλυτα είναι το παρακάτω από το Άξιον Εστί του Ελύτη :

Κόρες όμορφες και γυμνές και λείες ωσάν το βότσαλο
Με το λίγο μαύρο στις κόγχες των μηρών
Και το πολύ και πλούσιο ανοιχτό στις ωμοπλάτες
Να φυσούν όρθιες μέσα στην Κοχύλα
Και άλλες γράφοντας με κιμωλία
Λόγια παράξενα, αινιγματικά :
ΡΩΕΣ, ΑΛΑΣΘΑΣ, ΑΡΙΜΝΑ,
ΟΛΗΙΣ, ΑΪΣΑΝΘΑ, ΥΕΛΤΗΣ,
Μικρές φωνές πουλιών και υακίνθων
Ή άλλα λόγια του Ιουλίου.​

Όλη η εικόνα μου μοιάζει σαν θαύμα, σαν ένα ελληνικό θαύμα. Το δίστιχο όμως με τα παράξενα, αινιγματικά λόγια το βρίσκω «άπαιχτο». Είναι αναγραμματισμός των λέξεων Έρως, Θάλασσα, Μαρίνα, Ήλιος, Αθανασία, Ελύτης, λέξεις σύμβολα, καθοριστικές όλου του ελυτικού, ποητικού οικοδομήματος. Δεν έχω λόγια ….

Αχ Λορένα... Τι μου θύμισες τώρα... Είναι τόσοι πολλοί οι στίχοι που έχουν χαράξει την ψυχή μου! Αλλά κανένας τόσο όσο η τρίτη στροφή του 15ου ποιήματος της συλλογής Είκοσι ερωτικά ποιήματα του Πάμπλο Νερούδα, σε μετάφραση του Γιώργου Κεντρωτή*:

Μ' αρέσεις άμα σωπαίνεις, επειδή στέκεις εκεί σαν ξενιτιά.
Κι άμα κλαις μου αρέσεις,
απ' την κούνια σου πεταλούδα μικρή μου εσύ.
Κι ενώ μεν απ' τα πέρατα με ακούς,
η φωνή μου εμένα δεν μπορεί να σ' αγγίξει:
Άσε με τώρα να βυθιστώ κι εγώ σωπαίνοντας
μες στη δική σου σιωπή.​

Παραθέτω και το ισπανικό κείμενο διότι αυτό είναι που με μάγεψε:




*Pablo Neruda, Είκοσι ερωτικά ποιήματα και ένα τραγούδι χωρίς καμμίαν ελπίδα, τυπωθήτω-λάλον ύδωρ, Αθήνα, 2005, σ. 57

Ανήμπορος πια καθηλώνομαι
στο απρόσιτο έρεβος
κρυφακούγοντας με θυμό
τους ανέμους
και των κρώξιμο των πουλιών
στον οικείο μου πια θάνατο .

ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΛΕΕΙ ΠΟΛΛΑ

Και σε ποιον να το αποδώσουμε, Άνεμε;

νυχτα γεματη θαυματα, νυχτα σπαρμενη μαγια............ αχ!1! ποσα δακρυα.....

" 'Εχεις μια γεύση τρικυμίας στα χείλη
Κι ένα φόρεμα κόκκινο σαν το αίμα
Βαθιά μες στο χρυσάφι του καλοκαιριού
Και τ' άρωμα των γυακίνθων - Μα πού γύριζες"

ωραιο δεν ειναι; "Η τρικυμία στα χείλη" μου κόλλησε!

Το 'χω ξαναπεί. Η ποίηση είναι ανάλογη της διάθεσής μου. Οπότε μπορώ να παραθέσω ένα ακόμα ποίημα, αποκαλύπτοντας έτσι και την πηγή της υπογραφής μου.



Ε.Μπράουνιγκ, Σονέτο XLIII, Ερωτική Ποίηση, εκδ.Καστανιώτη, Αθήνα 1984, σελ. 34
________________________________________

Τελικά ωραιο νηματιο το συγκεκριμενο.

Διαβασα μερικα πολυ ωραια ποιηματα εδω, όπως το δικο σου Χρυσηιδα, που όπως ειπα και αλλου : φαντασου να εμπευσεις ενα τετοιο ποιήμα..

[..]Πού πιά δέν έχω τίποτε άλλο
Μές στούς τέσσερις τοίχους,τό ταβάνι,τό πάτωμα
Νά φωνάζω από σένα καί νά μέ χτυπά η φωνή μου
Νά μυρίζω από σένα καί ν’αγριεύουν οί άνθρωποι
Επειδή τό αδοκίμαστο καί τό απ’αλλού φερμένο
Δέν τ’αντέχουν οί άνθρωποι κι είναι νωρίς,μ’ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μές στόν κόσμο αυτόν αγάπη μου

Να μιλώ γιά σένα καί γιά μένα. [..]

Ελύτης-Μονόγραμμα

Το : ΑΝ ποιήμα του Κίπλινγκ, είναι ένα ακόμη ποιήμα που μου κόλλησε από τότε που το προωτοδιάβασα.

Ιδού μερικοί σκόρπιοι στίχοι του :

αν μπορείς στην τρικυμία να κρατήσεις ψυχραιμία,
στην καταστροφή ν’ αντέξεις και να δώσεις κάποια λύση
αν μπορείς να μη θυμώνεις, αλλά μήτε και να κλαις
όταν άδικα σου λένε πως εσύ μονάχα φταις.
αν μπορείς κάθε λεπτό σου να ’ναι μια δημιουργία
και ποτέ σου να μην μένεις με τα χέρια σταυρωμένα.
Έ! Παιδί μου τότε…
Θα μπορέσεις ν’ απολαύσεις όπως πρέπει τη ζωή σου…


μάλλον είναι πολλά από αυτά που με χαρακτηρίζουν, γι' αυτό και μου έμεινε

Κι οι ποταμοί φουσκώναν μες στη λάσπη το αίμα

για ένα λινό κυμάτισμα για μια νεφέλη

μιας πεταλούδας τίναγμα το πούπουλο ενός κύκνου

για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη.

Κι ο αδερφός μου;

Αηδόνι αηδόνι αηδόνι,

τ' είναι θεός; τι μη θεός; και τι τ' ανάμεσό τους;


"Ελένη", Γιώργος Σεφέρης

και στο παιχνίδι σας θα μπω
με στίχους θ' απαντήσω
μ' εκείνου του νεκρού αδερφού
του νεκραναστημένου
οι σκόρπιοι στίχοι μοναχά
που από παλιά θυμάμαι
ξυπνούν μαζί μου το πρωί
και μέχρι που κοιμάμαι
μες στο μυαλό μου παίζουνε
όπου είμαι κι όπου θά 'μαι.


Μάνα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη,
την κόρη τη μονάκριβη, την πολυαγαπημένη.
Την είχες δώδεκα χρονώ και ήλιος δεν σου την είδε
...
"Ανάθεμά σε, Κωνσταντή και μυριανάθεμά σε,
οπού μου την εξόριζες την Αρετή στα ξένα! ..."
...
"Ακουσες, Κωνσταντίνε μου τι λένε τα πουλάκια;"
"Πουλάκια είναι κι ας κελαηδούν, πουλάκια είναι κι ας λένε"
...

Ο/Η Αριστοτέλης έγραψε:

Μάνα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη,
την κόρη τη μονάκριβη, την πολυαγαπημένη.
Την είχες δώδεκα χρονώ και ήλιος δεν σου την είδε

Click to expand...

Το συγκεκριμενο ποιημα.. το ξερω απεξω και ανακωτα! Μπορω να σας το απαγγειλω και τωρα αν θελετε. Ηταν και μενα απο τα αγαπημενα μου


(και εχω να το διαβασω απο το δημοτικο..)

Πιστεύω πως αυτοί οι στίχοι που έγραψε ο Αριστοτέλης είναι και οι πιο χαρακτηριστικοί τού ποιήματος. Θυμάμαι καλά όλη την πλοκή όμως από στίχους έχω συγκρατήσει κι εγώ καλύτερα αυτούς που ανέφερε ο Αριστοτέλης.

Είναι ένα ποίημα με πολύ χαρακτηριστικές σκηνές που αποτυπώνονται στο μυαλό μαζί με τον στίχο. Θα προσθέσω:

Από το μυριανάθεμα και την βαριά κατάρα,
η γης αναταράχτηκε και ο Κωνσταντής εβγήκε.​

και πιο κάτω εκεί που παρατηρούν τα πουλάκια:

«Δεν είναι κρίμα κι άδικο, παράξενο μεγάλο,
να περπατούν οι ζωντανοί με τους αποθαμένους!»​

Εγώ γυναίκα, η άνθρωπος,
ζητούσα το πρόσωπό Σου πάντοτε,
ήταν ως τώρα του ανδρός
και δεν μπορώ αλλιώς να το γνωρίσω.

Ποιος είναι και πώς
πιο πολύ μονάχος,
παράφορα, απελπισμένα μονάχος,
τώρα, εγώ ή εκείνος;
Πίστεψα πως υπάρχω, θα υπάρχω,
όμως πότε υπήρχα δίχως του
και τώρα,
πώς στέκομαι, σε ποιο φως,
ποιος είναι ο δικός μου ακόμα καϋμός;
Ω, πόσο διπλά υποφέρω,
χάνομαι διαρκώς,
όταν Εσύ οδηγός μου δεν είσαι.

Πώς θα ιδώ το πρόσωπό μου,
την ψυχή μου πώς θα παραδεχτώ,
όταν τόσο παλεύω
και δεν μπορώ ν' αρμοστώ.

«Ότι δια σου αρμόζεται
γυνί τω ανδρί.»

Δεν φαίνεται ακόμα το τραγικό
του απρόσωπου, ούτε κι εγώ
δεν μπορώ να το φανταστώ ακόμα, ακόμα.
Τι θα γίνει που τόσο καλά,
τόσο πολλά ξέρω και γνωρίζω καλλίτερα,
πως απ' το πλευρό του δεν μ' έβγαλες.

[...]

Δεν κλαίω, ούτε τραγούδι ψάλλω.
Μα γίνεται πιο οδυνηρό το δικό μου
ξέσκισμα που τοιμάζω,
για να γνωρίσω τον κόσμο δι' εμού,
για να πω το λόγο δικό μου,
εγώ που ως τώρα υπήρξα
για να θαυμάζω, να σέβομαι και ν' αγαπώ,

εγώ πια δεν του ανήκω
και πρέπει μονάχη να είμαι,
εγώ, η άνθρωπος.

Ζωή Καρέλλη, "Η άνθρωπος"

τι ομορφο το ποιημα που ανερτησες, της καρελλη! αυτης της γυναικας μου αρεσε παντα το ονομα, τοσο μελωδικο! μου αρεσουν πολυ ονοματα με συνδυασμους του καπα του ρο και του λαμδα.. Καρελλη.. τι ομορφο ονομα.. μονο απο αυτο την ειχα προσεξει. ισως ακουγεται ρηχο..
πολυ ομορφο και το ποιημα.. υπαρχουν τοσοι πολλοι που δεν εχω διαβασει!

Είναι ένα ποίημα που διδαχτήκαμε στο σχολείο, και φυσικά τότε δε του είχα δώσει ιδιαίτερη σημασία. Το ξαναθυμήθηκα όταν άρχισαν να προβάλονται στην τηλεόραση τα παιχνίδια τύπου "μεγάλος αδερφός" και από τότε οι δύο αυτοί στίχοι μου έχουν κολλήσει και καθημερινά σχεδόν, μου δίνεται αφορμή να τους σκεφτώ:

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις.


Οι δύο τελευταίοι στίχοι του ποιήματος "Περιμένοντας τους βαρβάρους" του Κ.Π. Καβάφη.

Ούτε απόψε πανσέληνος.
Ένα κομμάτι λείπει.
Το φιλί σου.

"Γυμνό Σώμα", Γιάννης Ρίτσος

..... και είσαι
σ' ένα μεγάλο σπίτι με πολλά παράθυρα ανοιχτά
τρέχοντας από κάμαρα σε κάμαρα, δεν ξέροντας από πού να κοιτάξεις πρώτα,
γιατί θα φύγουν τα πεύκα και τα καθρεφτισμένα βουνά
και το τιτίβισμα των πουλιών
θ' αδειάσει η θάλασσα, θρυμματισμένο γυαλί, από βοριά και νότο
θ' αδειάσουν τα μάτια σου απ' το φως της μέρας
πώς σταματούν ξαφνικά κι όλα μαζί τα τζιτζίκια.

Γιώργος Σεφέρης, Κίχλη