Απ. Δοξιάδης, Χρ. Παπαδημητρίου, Αλ.Παπαδάτος, Annie Di Donna : "Logicomix"

Τίτλος: Logicomix
Συγγραφέας: Απόστολος Δοξιάδης
Εικονογράφηση: Αλέκος Παπαδάτος, Annie Di Donna
Εκδόσεις: Ίκαρος
Έτος έκδοσης: 2008
Έτος πρώτης έκδοσης: 2008 (Ελληνικά)
Αριθμός σελίδων: 350
ISBN:978-960-8399-69-3

Ένα δώρο που έλαβα με την αλλαγή της χρονιάς ήταν το "Logicomix", ένα ελληνικό εικονογραφήγημα, καρπός συνεργασίας μιας ομάδας ανθρώπων: των Απόστολου Δοξιάδη, Χρίστου Χ. Παπαδημητρίου, Αλέκου Παπαδάτου και Annie Di Donna.

Πρόκειται για την ιστορία του επιστήμονα Μπέρτραντ Ράσελ και μέσω αυτής για μια περιδιάβαση στις απαρχές της Επιστήμης της Λογικής. Είναι πραγματικά μια πολύ καλή επίδοση, ειδικά για ελληνικά δεδομένα.



Η ιστορία, αν και ίσως στερείται κάποιας κορύφωσης, είναι μια ευχάριστη εξιστόρηση όπου αφηγητής είναι ο ίδιος Μπέρτραντ Ράσελ. Το σχέδιο απλό και όμορφο και ο Αλέκος Παπαδάτος με πολύ λίγες γραμμές καταφέρνει να αποδώσει διαφορετικές φυσιογνωμίες. Η ιστορία εξελίσσεται σε δύο χρόνους κι έτσι σε διάφορα σημεία μεσολαβούν μικρά αποσπάσματα όπου βλέπουμε τους ίδιους τους δημιουργούς τού Logicomix στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν αυτό το κόμιξ.

Ειδικά για κάποιον που έχει σαν αντικείμενο την Πληροφορική όπου η Λογική έχει κεντρική θέση, το κόμιξ διαβάζεται πολύ ευχάριστα και βλέπεις να παρελαύνουν διάφοροι ήρωες που τα ονόματά τους είναι πολύ γνωστά όπως π.χ. ο Φον Νόιμαν (John von Neumann - οι ηλ. υπολογιστές π.χ. χρησιμοποιούν την "αρχιτεκτονική" του), ο Άλαν Τούρινγκ (Alan Turing - Τεχνιτή Νοημοσύνη), ο Τζόρτζ Μπουλ (George Boole - δικές του οι θεμελιώδεις πράξεις λογικής που διέπουν π.χ. τα τσιπάκια του υπολογιστή) κτλ.

Μια ευχάριστη έκπληξη για εμένα ήταν πως τα πάντα είναι γραμμένα με ελληνικά γράμματα, από τα ονόματα των πρωταγωνιστών μέχρι τους τίτλους των βιβλίων. Αυτό το απόλαυσα πραγματικά και απορώ γιατί δεν επέκτειναν αυτήν την πρακτική και στον τίτλο τού βιβλίου αφού ένα Λογικόμιξ δεν θα είχε τίποτε να ζηλέψει από το Logicomix.

Στο τέλος υπάρχουν αρκετές σελίδες που παρουσιάζουν τους διάφορους ήρωες, καθώς και κάποιες σημαντικές έννοιες στις οποίες αναφέρεται η ιστορία.

Η έκδοση πολύ καλή, αυτή που έχω σκληρόδετη, από τις εκδόσεις Ίκαρος. Χάρηκα που είδα ένα τόσο προσεγμένο ελληνικό κόμιξ και του εύχομαι διεθνή καριέρα.

Πιστεύω πως όσοι αγαπούν τις εικονιστορίες, αλλά ενδεχομένως και όσοι απολαμβάνουν εκλαϊκευμένα βιβλία για την επιστήμη, θα απολαύσουν αυτό το βιβλίο.

Το έχω διαβάσει και είναι εξαιρετικό! Wittgenstein και ξερό ψωμί!

Από τα αγαπημένα μου βιβλία...

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο σκιτσογράφος του Logicomix Αλέκος Παπαδάτος, παρουσίασε σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με την δημιουργία του βιβλίου. Η Λέσχη εκπροσωπήθηκε επαξίως από τους Φαροφύλακα, Μιχαλιό, Σόφκι και την γράφουσα. Σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον να εμπλουτίσω το παρόν νήμα με κάποιες πρόσθετες πληροφορίες.
Η αρχική ιδέα για τό βιβλίο ήταν του συγγραφέα και μαθηματικού Απόστολου Δοξιάδη, ο οποίος θέλησε να παρουσιάσει την ιστορία της Μαθηματικής Λογικής, χρησιμοποιώντας ως κεντρικό ήρωα τον μαθηματικό που κατ' εξοχήν ασχολήθηκε με αυτόν τον τομέα, Μπέρτραντ Ράσσελ. Απευθύνθηκε για βοήθεια στον παιδικό του φίλο και μαθηματική διάνοια, καθηγητή στο Μπέρκλευ, Χρίστο Παπαδημητρίου. Οι δυό τους συνέλαβαν την κεντρική ιδέα της ιστορίας και την βασική πλοκή, αλλά το αποτέλεσμα δεν τους φάνηκε σπουδαίο. Τότε ο Δοξιάδης είχε την φαεινή ιδέα να το παρουσιάσουν υπό την μορφή κόμικ. Απευθύνθηκε στον Παπαδάτο, τον οποίο είχε γνωρίσει τυχαία, και ο οποίος ασχολείτο κυρίως με την διαφήμιση- είχε όμως σπουδάσει την τέχνη των κόμιξ στη Γαλλία. Ο σκιτσογράφος και η σύζυγός του, η Βελγίδα Αννυ ντι Ντόνα, ενθουσιάστηκαν με την ιδέα. Η συνεργασία έμελλε να κρατήσει πέντε χρόνια! Το ζεύγος ταξίδεψε κατ΄αρχάς σε όλα τα μέρη που είχαν σημασία για την ιστορία- από την Οξφόρδη όπου σπούδασε ο Ράσσελ, έως τις Γερμανικές πόλεις όπου έζησαν και δίδαξαν τα υπόλοιπα πρόσωπα της ιστορίας. Αφού συγκέντρωσαν άφθονο φωτογραφικό υλικό, ανέτρεξαν σε αυθεντικές φωτογραφίες εποχής, ώστε να αναπαραστήσουν πιστά κάθε λεπτομέρεια- από τις ενδυματολογικές προτιμήσεις των ηρώων έως τα σπίτια και τα έπιπλά τους. Ο Παπαδάτος σκιτσάρησε πάνω από 50 διαφορετικές φιγούρες του κεντρικού ήρωα (και όχι μόνον), ώσπου να καταλήξει στους χαρακτήρες που βλέπουμε. Κάθε καρρέ μελετήθηκε, και πολλές φορές αναπαραστήθηκε στην πραγματικότητα, προτού σχεδιαστεί στο χαρτί. Οι διάλογοι μελετήθηκαν διαξοδικά, ώστε να πληρούν την απαίτηση του κόμικ για συντομία, αλλά και την προυπόθεση της επιστημονικής σαφήνειας και ακρίβειας. Η επίπονη αυτή προετοιμασία απέδωσε και είχε ως αποτέλεσμα το άψογο αποτέλεσμα που είναι αυτό το βιβλίο. Μπράβο στην ελληνική ομάδα, που απέδειξε ότι είμαστε ικανοί για μεθοδική δουλειά και άριστα αποτελέσματα!

Logicomix

Από καθαρά προσωπική εμπειρία ανάγνωσης, μπορώ να πω ότι πρόκειται για μία φοβερή΄ελληνική δουλειά με φιλοσοφικό περιεχόμενο. Τόσο το στήσιμο όσο και το περιεχόμενο αυτού του κόμικ θα αφήσει άφωνο κάθε αναγνώστη.

Το προτείνω ανεπιφύλαχτα!!!

Είναι πολύ ωραίο σαν ανάγνωσμα, αλλά νομίζω είναι και κάτι παραπάνω. Κάπου μέσα λέει ο Δοξιάδης, νομίζω (του κόμικ) ότι οι επιστήμονες της λογικής ήταν ακριβώς όπως οι ήρωες των κόμικ· πιστεύω ότι αυτό είναι το σημαντικό ότι ίσως αυτό το κόμικ είναι από τα πρώτα όπου έφεραν το πρότυπο του επιστήμονα στην ποπ κουλτούρα, για να πάρει την θέση του ανάμεσα στα πρότυπα τ@ αστυνομικού, στρατιώτη κτλ. Ώστε να μπορεί κάποιο παιδί να πει ω! αυτό είναι κουλ θέλω να γίνω κουλ, όπως κάποιος επιστήμονας :Ρ

Υ.Γ.: Έτσι και το διαβάζεις αυτό και σπουδάζεις πληροφορική, ρίξε μια ματιά στα βιβλία που έχει βγάλει ο Παπαδημητρίου -μαζί με άλλους. Πέρα από καλά βιβλία, πάντα έβρισκα και ένα όμορφο δευτερεύον λογοτεχνικίζον ύφος. (Ειδικά στου «Αλγορίθμους» που νομίζω είναι και από τα πιο πρόσφατα βιβλία του.)

Πρωτοακουγοντας για αυτο το εργο με ειχε μπερδεψει γιατι δεν ειχα καταλαβει τί ακριβως ειναι παραλληλα μου σχηματιζοταν η εντυπωση οτι προκειται για ενα επικο αριστουργημα.

Το βιβλιο τελικα δεν ειναι παρα ενα βιογραφικο μυθιστορημα με πρωταγωνιστη τον Μπερτραντ Ρασελ, με τη διαφορα οτι ειναι σε μορφη κομκ, και εμπλουτιζεται με το δευτερευον στοιχειο του να βλεπουμε τους δημιουργους του να συζητανε για την ιστορια και το νοημα της. Το βιβλιο λοιπον ειναι αυτοαναφορικό και metafictional. Ξεκιναει πχ με τον Δοξιαδη να βγαζει το σκυλο του βολτα μιλωντας στους αναγνωστες, σαν να βρισκεται σε ντοκιμαντερ, να συνανταει τον Παπαδημητρίου, και να επισκεπτονται το σπιτι του Παπαδατου για brainstorming οπου και ξεκιναει η ιστορια.

Η ιστορία καθεαυτή (δηλαδή η βιογραφία του Ράσελ) είναι ευχάριστη, με ωραίο ρυθμό και σκηνοθεσία και γνωρισα πραγματα για τα μαθηματικα που δυσκολα θα γνωριζα διαφορετικα, ενω μου καλλιεργησε την περιεργεια να βρω καποιο σχετικο βιβλιο σε απλη γλωσσα για τις αρχες ή τη φιλοσοφια των μαθηματικων. Η αφηγηση ακροβατει μεταξυ ευπεπτης ιστοριας και δυσκολων τεχνικων εννοιων και τα καταφερε αρκετα καλα. Οι οποιες σχολικές μνήμες και εγκυκλοπαιδικες μου γνωσεις με βοηθησαν να μη δυσκολευτω πολυ.

Τωρα, οι σφηνες που πανε στο "παρον" και βλεπουμε τους δημιουργους να συζητανε, ηταν ενα ενδιαφερον χαριτωμενο ευρημα και βοηθησε να γνωρισουμε καλυτερα τους δημιουργους. Αλλα ηταν και κατι που εμενα μου εκανε "κοιλια". Οι αποπειρες να αποφασισουν αν η ιστορια πχ καθοριζεαι απο τους χαρακτηρες ή απο τα γεγονοτα, ή αν υπαρχει καποιο διλημμα, η αν οι χαρακτηρες ειναι τραγικοι, μου φανηκαν τεχνητες αμπελοφιλοσοφιες και στην τελικη δεν επηρεασαν καθολου την κυρια ιστορια και ουτε με απασχολησαν διαβαζοντας της. Επισης ο Παπαδημητρίου φαινεται σαν comic relief, συχνά λεγοντας ολο πραγματα που απορρίπτουν οι υπολοιποι. Γενικως αυτες οι metafictional σφηνες, παροτι το πιο χαρακτηριστικο στοιχειο του βιβλιου, δεν προσφερουν τιποτα στο "κυρίως" βιβλίο και θα μπορουσαν να λειπουν εντελως.

Κάποια στοιχεία που μπορεί να αρέσουν σε κάποιους αλλα εμενα με κουρασαν, ειναι η επιμονή να αποδιδονται γραπτως οι γερμανικές ή γαλλικές προφορες, καθώς και τα ξένα ονόματα. Πχ. κάθε φορα που εβλεπα "Πρινκίπια Ματεμάτικα" νόμιζα οτι έλεγαν για κάποιο πρίγκιπα Επίσης τα συνεχόμενα μπαλονάκια (δηλ. ομιλία που πιανει πολλά καρέ) διακόπτονται σε αλλόκοτα σημεία, χαλώντας λίγο το ρυθμό.

Τελος, το σχεδιο αν και φαινεται απλοϊκο, και σε καποια σημεια προχειρο, ειναι πολυ καλο και ευχαριστο, με ομορφα χρωματα. Θελω να το πω, μου θυμιζε πολυ Ηλία Κυριαζη και οταν πρωτοκυκλοφορησε το βιβλιο νομιζα οτι το εικονογραφησε ο Κυριαζης (το ξερω οτι ειναι πολυ νεωτερος και μεταγενεστερος του Παπαδατου, αλλα αυτον γνωριζα καλυτερα).

Α ναι, και καθε ελληνικο εργο που προοριζεται για διεθνη καταναλωση, οφειλει να βαλει μεσα Αθηνα, Πλακα και λιγη αρχαια Ελλαδα και μυθολογια (εδω με τη μορφη ενος αποσπασματος της Ορέστειας). Μου αρεσε η αποδοση της Πλακας, του μετρό και της Ομονοιας-By-Night

Είναι πολύ αξιόλογο και το συνιστώ! Μου το είχαν φέρει δώρο και άργησα να το ξεκινήσω μιας και δεν ήμουν πολύ φαν των graphic novels. Όταν όμως το άρχισα μου άρεσε τόσο πολύ το σχέδιο και οι χαρακτήρες που δεν μπορούσα να το αφήσω! Μπράβο στους δημιουργούς!