Η κλίση του "εκπλήσσω" (προστακτική).

Γειά σας, δεν ξέρώ αν το νήμα είναι στο σωστό μέρος, ελπίζω να είναι.
Ήθελα να σας ρωτήσω πώς κλίνεται το "εκπλήσσω". Κυρίως η προστακτική του με ενδιαφέρει. Δεν ξέρω κατά πόσο είναι σωστό το "εκπλήξε". Δηλαδή θα έλεγες σε κάποιον "επλήξε με" ας πούμε; Επίσης, με το "με" αλλάζει κάτι;
 
Last edited by a moderator:
Ο τονισμός αυτός δεν με πείθει. Έκπληξε θα περίμενα, όπως και σε άλλα σύνθετα ρήματα (π.χ. αποφεύγω - απόφυγε, αποκτώ - απόκτησε, υπογράφω - υπόγραψε). Το «με» προσθέτει και δεύτερο τόνο, εφόσον βέβαια η προστακτική τονίζεται στην προπαραλήγουσα: έκπληξέ με.
 
Σίγουρα το "έκπληξε" είναι το σωστό, αλλά επειδή δεν είναι συνηθισμένο και πολύ... εύηχο, θα μπορούσαμε να το αντικαταστήσουμε, όπου γίνεται με το "να μας εκπλήξει".
Το λάθος με το "εκπλήξε" έγινε προφανώς επειδή κάποιος παρασύρθηκε από το "πλήξε" (χωρίς την πρόθεση), άρα "εκπλήξε". Όμως, όπως λέμε "λύσε" και με την πρόθεση "επί", "επίλυσε" (δηλαδή ανεβαίνει ο τόνος), έτσι συμβαίνει και με το "πλήξε" μεν, "έκπληξε" όμως.
 
Πάντως, όταν συναντώ τέτοια ρήματα, που σε κάποιες μορφές δυσκολεύουν, προτιμώ ένα άλλο ρήμα ή, αν γίνεται, το λέω περιφραστικά. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ίσως να ταίριαζε το "κάνε μου έκπληξη". Αλλά όσο το σκέφτομαι το "έκπληξέ με" δεν είναι κακό...
 

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Ναι, παροτι "ακουγεται σωστό" :) εξέπληξε είναι αόριστος οχι προστακτικη :) εξέπληξα, εξέπληξες, (αυτός) εξέπληξε

Για το λαθος οπου μπερδευουμε τον αοριστο με την προστακτικη εχουμε ανοιξει αυτο το θεμα
 
Αλίκη, η αύξηση στην προστακτική είναι μία τάση που την έχει πολύς κόσμος. Το ίδιο κάνουν κι αυτοί που λένε υπέγραψε αντί υπόγραψε, απέφυγέ το αντί απόφυγέ το, κ.λπ. Τυπικά πάντως είναι λάθος.
 
Σας ευχαριστώ όλους για τις απαντήσεις. Όντως έχετε δίκιο, γιατί κι εμένα κάτι δε μου πήγαινε καλά με το "εκπλήξε" και γι'αυτό εξ'άλλου άνοιξα και το θέμα.
Η εξήγηση που έδωσε η Τζίλντα είναι νομίζω και η πιο περιγραφική. Κι εμένα εκεί είχε πάει το μυαλό μου. Ότι αν υπάρχει μια περίπτωση να είναι "εκπλήξε", είναι λόγω του "πλήξε". Λογικά λοιπόν θα πρέπει να είναι "έκπληξε".
Αλλά επειδή όπως θα ξέρετε, η γλώσσα δεν ακολουθεί πάντα τη λογική, μήπως μπορείτε να με παραπέμψετε κάπου, σε κάποιο ιστότοπο π.χ., που να υπάρχει επίσημα καταγεγραμμένο; Επίσης μπορεί κάποιος να μου πεί τι είδους ρήμα είναι, σε ποιές κατηγορίες ρημάτων εμπίπτει κλπ. και αν υπάρχει κάποια καλή σχετική ιστοσελίδα, επίσημη, που να τα έχει όλα αυτά μέσα, κατηγοριοποιημένα; (για την περίπτωση που θα μου χρειαστεί στο μέλλον γενικά)
 
Αρκετά κατατοπιστική βρήκα αυτή την ιστοσελίδα. Και τα έχει πράγματι κατά κατηγορίες.
 
Last edited by a moderator:
Το «Έκπληξέ με» το αισθάνομαι μονάχα ως μεταφύτευση της αγγλικής φράσης «Surprise me!» στη γλώσσα μας. Όση επαφή κι αν έχω με τη γλώσσα μικρότερων ηλικιών, δεν το έχω ακούσει ποτέ. Αλήθεια, Κάποιε, το έχεις ακούσει ή είναι απλώς κατασκευασμένο παράδειγμα βασισμένο στ' Αγγλικά; Πολύ φυσικότερη πάντως θα μου φαινόταν μία απάντηση όπως «Απόδειξέ μου ότι σφάλλω / ότι κάνω λάθος».
 
Last edited:
Δεν στάθηκα τόσο στο αν θα ήταν πιθανότερο το έκπληξε ή το εξέπληξε, όσο στο αν ένας ομιλητής (που δεν έχει ακούσει την αγγλική έκφραση) θα το έλεγε αυτό στα φυσιολογικά, καθημερινά Ελληνικά του.
 
Το κατάλαβα Λάγνε, δεν ήταν μομφή προς εσένα, απλά πιάστηκα από το σχόλιό σου για να πω αυτό που έχω ακούσει συχνότερα.

:)
 
Μ'αρέσει και μένα το έκπληξέ με χαρούμενο και νεανικό! Χώρια που μου θυμίζει το " Επέστρεφε συχνά και παίρνε με αγαπημένη αίσθηση''' " που υπήρξε κάποτε ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματα. Ελπίζω να μούρθει και να το πω καμμιά φορά. Σας θυμίζω επίσης ότι τον προ-περασμένο αιώνα ήταν τα Γαλλικά που είχαν εισβάλει στη γλώσσα μας και έδεσαν καλά,. τώρα είναι τα Αγγλικά. Στο απώτερο μέλλον αχνοφαίνονται τα Κινέζικα !
 
Top