Προφορά αρχαίας ελληνικής έναντι νέας

Status
Κλειστό για αναρτήσεις.
Θα πρέπει να ξέρεις ότι κρατάω επιφυλάξεις για την ιστορία με το Φοινικικό Αλφάβητο.
Ηρόδοτος:
«οι δε Φοίνικες ούτοι οι συν Κάδμω απικόμενοι […] άλλα τε πολλά […] εσήγαγον διδασκάλια ες τους Έλληνας και δη και γράμματα, ουκ εόντα πριν Έλλησι ως εμοί δοκέειν, πρώτα μεν τοίσι και άπαντες χρέωνται Φοίνικες· μετά δε χρόνου προβαίνοντος άμα τη φωνή μετέβαλλον και τον ρυθμόν των γραμμάτων»

Όχι το έψαξα και τελικά δεν υπάρχει πλέον θέμα για μένα το ποιός έδωσε σε ποιόν.
Όντως οι Έλληνες δανείστηκαν γράμματα από τους Φοίνικες για να τελειωποιήσουν την γραφή τους.
Γνώμη μου όμως είναι ότι οι ήχοι υπήρχαν, δεν γίνεται τόσο εύκολα κάποιος να αλλάξει τους ήχους του σε σχέση με αλλαγές στο αλφάβητο.
Διάβαζα κατα καιρούς διάφορα που δεν ξέρεις αν έχουν βάση ή όχι και έτσι το θέμα το είχα αφήσει χωρίς έρευνα.
 
Last edited:

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Ναι μια χαρα μπορω να προφέρω "ντικαγιολογκέwομαϊ" και "ντεϊπνοπογιόμαϊ". Αυτα πιθανον στις πιο αρχαιες προφορες, αφου μαλλον ηδη κατα τον 5ο αι. πΧ ειχαν απλοποιηθει οι διφθογγοι. Το επιχειρημα με το λοιμο δεν ειναι αποδειξη εναντιον της ανασυντεθεμενης (reconstructed) προφορας, ειναι αποδειξη οτι στν εποχη του Θουκυδιδη το οι προφεροταν παρομοια με το /i/, ενα δεδομενο που συνεισφερει στην ανασυνθεση της προφορας.

Μια ενδειξη οτι στα ΑΕ τα μπ, ντ, γκ προφερονται /mp/, /nt/, /nk/ και ΟΧΙ /b/ κλπ, ειναι οτι στα Λατινικα αποδιδονται ετσι (πχ. Olympus και οχι Olybus, που θα το λεγαμε σημερα, ο αγκωνας ειναι ancon και οχι agon). Επισης δεν υπαρχουν λεξεις που αρχιζουν με αυτους τους διφθογγους. Ανεφερες τη ντροπή, η οποια ομως ειναι νεοελληνική λέξη που βγαίνει απο την εντροπή. Καταλαβαίνεις οτι αν υπηρχε η λεξη ντροπή, θα προφερόταν /nnntrope/. Ολες οι λεξεις που αρχιζουν απο μπ-, ντ- και γκ- ειναι νεοελληνικές ή δάνεια.

Απο ολα τα στοιχεια που εχουμε, τις συγκρισεις με τα αλλα αλφαβητα, τις γνωσεις μας πανω στη φωνολογια, την ιστορια των γλωσσων, την ετυμολογια, τις περιγραφες, τις αποδοσεις δανειων και ξενων ονοματων, φαινεται οτι το Β αντιστοιχει στο /b/ και το ΜΠ στο /mp/ κοκ. Φυσικα και δε βαζουμε το χερι μας στη φωτια, αλλα για να πειστουμε για το αντιθετο χρειαζονται αποδειξεις για αυτο, οχι τα "επιχειρήματα" του Καραγκούνη, ουτε αμφιβολιες τυπου "και που ξερουμε οτι οντως προφεραν ετσι το Β οι Ετρουσκοι" και "μα θα μπορουσε να ηταν και αλλιως και οχι οπως φαινεται".

Το παραδειγμα σου με το Vasili αφορα τα γκρικλις, εμεις ομως εχουμε παντα ΑΒΥΔΟΣ και ποτε ΑΜΠΥΝΤΟΣ κλπ. Προσεξε ομως, γιατι εσυ ησουν στην αρχικη αναρτηση που αναφερθηκες στα βιβλικα ονοματα απο τα ελληνικα στα λατινικα. Τωρα απορριπτεις τα δικα μου παραδειγματα επειδη λες οτι μπορει να υπηρξαν συμβασεις. ;) Σιγουρα θα υπηρξαν συμβασεις, αλλα σε 100 χρονια αν ενας ιστορικος γλωσσολογος δει Vasilis και Basilis, θα συγκρινει διαφορα αλλα στοιχεια για να δει ποιο απο τα δυο ανταποκρινεται στην πραγματικοτητα.
 
Last edited:
Απο ολα τα στοιχεια που εχουμε, τις συγκρισεις με τα αλλα αλφαβητα, τις γνωσεις μας πανω στη φωνολογια, την ιστορια των γλωσσων, την ετυμολογια, τις περιγραφες, τις αποδοσεις δανειων και ξενων ονοματων
Οι συγκρίσεις με άλλα αλφάβητα και άλλες Γλώσσες δεν μπορούν να δώσουν ντε και καλά σαφή συμπεράσματα για μια άλλη ξεχωριστή Γλώσσα.
Παράδειγμα οι Τούρκοι άλλαξαν το αλφάβητό τους από τα Αραβικά στα Λατινικά, αυτό δεν σημαίνει ότι άλλαξαν και τους ήχους τους και μιλάνε όπως μιλάνε στην Αγγλία.
Όντως η μετάφραση των ονομάτων είναι ενδεικτική και ο Όλυμπος για να μεταφραστεί σαν Olympus σημαίνει ότι το λέγανε χωρίς b.
Αν παρατηρήσουμε όμως ο Όλυμπος στην ελληνική δεν προφέρεται με u στο τέλος αλλά με ο, αυτό σημαίνει επίσης ότι η μετάφραση πήγε συμφωνα και με τα μέτρα και σταθμά των Λατίνων.
Αν θες την γνώμη μου στην αρχαία Ελλάδα δεν είχαν καθόλου b, g, d, γιατί ή δεν ήταν στην χροιά της γλώσσας ή τα θεωρούσαν βάρβαρα.
Έβαλες την λέξη ΑΒΥΔΟΣ, αυτή η λέξη αν την προφέρει κάποιος abydo, τότε όλα καλά, αν όμως την προφέρει με το ς στο τέλος, δεν είναι ότι δεν λέγεται, είναι ότι γίνεται φοβερά σκληρή, δεν βοηθάει καθόλου την γλώσσα.
Ας πάρουμε τις λέξεις αγάπη και γάμος, αν το γ γίνει g, τότε η γλώσσα δεν ρέει.
Αν παρατηρήσουμε τώρα στα αρχαία όταν ξεχώριζαν το μ με το π και το ν με το τ, τόσο προσεκτικά σε λέξεις που έυκολα μπορείς να παρασηρθείς και στην χροιά να τα αναφέρεις σαν b και d, αυτό είναι για μένα σαφή ένδειξη ότι δεν υπήρχε b και d πουθενά.

Αυτα πιθανον στις πιο αρχαιες προφορες, αφου μαλλον ηδη κατα τον 5ο αι. πΧ ειχαν απλοποιηθει οι διφθογγοι. Το επιχειρημα με το λοιμο δεν ειναι αποδειξη εναντιον της ανασυντεθεμενης (reconstructed) προφορας, ειναι αποδειξη οτι στν εποχη του Θουκυδιδη το οι προφεροταν παρομοια με το /i/, ενα δεδομενο που συνεισφερει στην ανασυνθεση της προφορας.
Μα πρόσεξε, αν το ΟΙ τελικά στην Ερασμική το αλλάξουν και το προφέρουν σαν Ι, τότε θα πρέπει να δεχθούν και τις άλλες ενδείξεις.
Στον Κρατύλο υπάρχει αναφορά ότι και το ΕΙ ππροφέρεται Ι, αλλά και το Η προφέρεται Ι.
Αλλά και οι μεταφράσεις που έβαλα για ονόματα που δείχνουν ότι το Υ αλλού είναι Β, αλλού Φ, αλλού Ι.
 
Last edited:

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Οι συγκρίσεις με άλλα αλφάβητα και άλλες Γλώσσες δεν μπορούν να δώσουν ντε και καλά σαφή συμπεράσματα για μια άλλη ξεχωριστή Γλώσσα.
Οχι, αλλα απο την αλλη μας δινουν και πληροφοριες. Αυτο ειναι η συγκριτικη γλωσσολογια (comparative linguistics). Οπως προσπαθησα να σου δειξω να καταλαβεις, προκειται για ενα ολοκληρο παζλ συνδυασμου στοιχειων

Παράδειγμα οι Τούρκοι άλλαξαν το αλφάβητό τους από τα Αραβικά στα Λατινικά, αυτό δεν σημαίνει ότι άλλαξαν και τους ήχους τους και μιλάνε όπως μιλάνε στην Αγγλία.
Αυτο δεν ξερω που κολλαει, γιατι ποτε δεν ειπα κατι τετοιο. Εγω δεν ειπα οτι η Ελληνικη γλωσσα αλλαξε επειδη αλλαξε καπως το αλφαβητο. Το αλφαβητο και η ορθογραφια προσαρμοζονται ακολουθωντας πολλες φορες (οχι παντα) τη γλωσσα. Αν σου εδωσα καπου αυτη την εντυπωση πες μου σε τι ακριβως αναφερεσαι.

Αν θες την γνώμη μου στην αρχαία Ελλάδα δεν είχαν καθόλου b, g, d, γιατί ή δεν ήταν στην χροιά της γλώσσας ή τα θεωρούσαν βάρβαρα.
Έβαλες την λέξη ΑΒΥΔΟΣ, αυτή η λέξη αν την προφέρει κάποιος abydo, τότε όλα καλά, αν όμως την προφέρει με το ς στο τέλος, δεν είναι ότι δεν λέγεται, είναι ότι γίνεται φοβερά σκληρή, δεν βοηθάει καθόλου την γλώσσα.
Ας πάρουμε τις λέξεις αγάπη και γάμος, αν το γ γίνει g, τότε η γλώσσα δεν ρέει.
Καταλαβαινεις οτι τα παραπανω ειναι καθαρα υποκειμενικες σου αποψεις και εχουν να κανουν με τη φωνοαισθητικη ενος ομιλητη της Κοινης Νεοελληνικης του 2017μΧ. Οταν ολα τα ιστορικα δεδομενα δειχνουν οτι το γαμμα προφεροταν /g/, δε θα τα απορριψουμε επειδη για καποιον η λεξη /agape/ "δε ρεει".

Αν ησουν Ισπανος θα ελεγες "μα δεν μπορει οι Ιταλοι το /reγalo/ να το λενε /regalo/, η γλωσσα δε ρεει με το /g/"

Θα σου ξαναπω, αν σου φαινονται βαρβαροι και δυσκολοι αυτοι οι ηχοι, ειναι ενας λογος για το οτι απαλυνθηκαν στην πορεια, και σχηματισαν τη φωνοαισθητικη που εχεις εσυ σημερα.

Αν παρατηρήσουμε τώρα στα αρχαία όταν ξεχώριζαν το μ με το π και το ν με το τ, τόσο προσεκτικά σε λέξεις που έυκολα μπορείς να παρασηρθείς και στην χροιά να τα αναφέρεις σαν b και d, αυτό είναι για μένα σαφή ένδειξη ότι δεν υπήρχε b και d.
Αρα λοιπον τα Αγγλικα, τα Ιταλικα, τα Ισπανικα κλπ δεν εχουν τους ηχυς b, d, αφου διακρινουν τοσο προσεκτικα τα mp και nt. :ρ

Εσυ ως ομιλητης της Κοινης Νεοελληνικης εχεις συνηθισει οτι /b/, /mb/, /mp/ ειναι ο ιδιος ηχος (αλλοφωνα), γι' αυτο σε παραξενευει αυτη η διακριση που υπαρχει στις αλλες γλωσσες (αλλο add, αλλο and, αλλο ant) και που πιθανοτατα υπηρχε στα ΑΕ. Δεν προκειται για τοσο προσεκτικη διακριση, προκειται για αλλο ηχο.

Μα πρόσεξε, αν το ΟΙ τελικά στην Ερασμική το αλλάξουν και το προφέρουν σαν Ι, τότε θα πρέπει να δεχθούν και τις άλλες ενδείξεις.
Ολες οι γνωστες ενδειξεις εχουν ληφθει υποψη, δεν τα βρηκε χτες ο Καραγκουνης. Το παραδειγμα με το "λοιμο", οπως και αλλα, υπαρχουν εδω και χρονια, δεν υπαρχει κατι για να "αλλαξει".

Καποια επιχειρηματα σου βασιζονται στην παρανοηση σου οτι οι γλωσσολογοι συμφωνουν τυφλα και 100% με ο,τι ειπε ο Ερασμος το 1500, κατι που ΔΕΝ ισχυει. Προσεξε οως, εμεις μπορει να λεμε "ερασμικη προφορα", αλλα η συζητηση μας ειναι για την ανασυνθεση της ΑΕ προφορας (δηλ. πως μπορει να προφεροταν), δεν ειναι τι ειπε και τι δεν ειπε ο Ερασμος. Απο το 1500 ολα εχουν κριθει βασει των στοιχειων και της εξελιξης της ιστορικης γλωσσολογιας. Άλλα αντεξαν στην Επιστημονικη Μεθοδο, άλλα οχι. Αν ολα οσα ειχε πει ηταν λαθος, θα ειχαν απορριφθει απο την Επιστημονικη Μεθοδο, η οποια χρησιμοποιει και τα στοιχεια που λες εσυ (δεν ανακαλυψε τον τροχο ο Καραγκουνης).

Ενα "επιχειρημα" σου ειναι οτι ο Ερασμος το 1500 ειχε κανει καποια λαθη, οπως φαινεται απο διαφορα στοιχεια. Μα η επιστημη εχει μελετησει τα στοιχεια, δεν ακολουθει τυφλα καποιον Ερασμο. Γι' αυτο και η ανασυντεθεμενη προφορα των ΑΕ οπως τη συζητουν οι γλωσσολογοι σημερα, αλλου συμφωνει με την ερασμικη και αλλου οχι.

Ενας Ιησουϊτης, ο Αθανασιος Κιρχερ, ειχε γραψει τομους πανω στην αναλυση και τη σημασια των ιερογλυφικων. Ομως οταν αποκρυπτογραφηθηκαν επιστημονικα τα ιερογλυφικα, φανηκε οτι οσα εγραψε ο Κιρχερ ηταν μπαρουφες. Δεν αντεξαν στα νεα δεδομενα και απορριφθηκαν.

Το προβλημα σου εσενα ειναι οτι η ανασυντεθεμενη ΑΕ προφορα συμφωνει σε καποια σημεια με τον Ερασμο. Αυτο ομως ειναι αποτελεσμα ολων των στοιχειων που σου εχω πει εγω, και που εχεις αναφερει εσυ. Δεν προκειται για καποια "ιδεολογια" που για καποιο λογο επελεξε να ακολουθησει τυφλά τον Ερασμο, αλλα για επιστημη. Αρα δεν τιθεται θεμα απορριψης καποιου "ερασμισμου" επειδη η προφορα που προτεινε ο Ερασμος το 1500 δεν ειναι 100% σωστη.

Επειδη ο Αϊνστάιν εκανε καποιες θεωριες που δεν επαληθευθηκαν δε σημαινει οτι θα απορριψουμε τη Θεωρια της Σχετικοτητας.

Ελπιζω να ελυσα την παρανοηση σου.
 
Last edited:
Αυτο δεν ξερω που κολλαει, γιατι ποτε δεν ειπα κατι τετοιο. Εγω δεν ειπα οτι η Ελληνικη γλωσσα αλλαξε επειδη αλλαξε καπως το αλφαβητο. Το αλφαβητο και η ορθογραφια προσαρμοζονται ακολουθωντας πολλες φορες (οχι παντα) τη γλωσσα. Αν σου εδωσα καπου αυτη την εντυπωση πες μου σε τι ακριβως αναφερεσαι.
Αναφέρομαι εκεί που είπες ότι πήραμε το Αλφάβητο από τους Φοίνικες ως Μπέτ, Γκίμελ, Ντάλετ και στη συνέχεια ότι τα πήρανε οι Ετρούσκοι κτλ.
Κατάλαβα ότι το σκεπτικό ήταν ότι αφού αυτοί τα προφέρανε έτσι, τότε και οι υπόλοιποι όλοι τα αποδέχονται ως έτσι.

Για τα άλλα που απάντησες δεν έχω χρόνο τώρα να τα επεξεργαστώ.
Αργότερα θα τοποθετηθώ.
Θα ήθελα κάποια παραδείγματα στην Αγγλική Γλώσσα για να καταλάβω.
 
Αρα λοιπον τα Αγγλικα, τα Ιταλικα, τα Ισπανικα κλπ δεν εχουν τους ηχυς b, d, αφου διακρινουν τοσο προσεκτικα τα mp και nt.
Λάθος μου όντως, δεν χρειάζεται να πάμε στις ξένες γλώσσες καθόλου γιατί τα ελληνικά έχουν από μόνα τους την απάντηση.
Με μ-π και ν-τ γράφονται στα ελληνικά οι σύνθετες λέξεις γι' αυτό και δεν αρχίζει καμία λέξη από αυτά.

Ενα "επιχειρημα" σου ειναι οτι ο Ερασμος το 1500 ειχε κανει καποια λαθη, οπως φαινεται απο διαφορα στοιχεια. Μα η επιστημη εχει μελετησει τα στοιχεια, δεν ακολουθει τυφλα καποιον Ερασμο. Γι' αυτο και η ανασυντεθεμενη προφορα των ΑΕ οπως τη συζητουν οι γλωσσολογοι σημερα, αλλου συμφωνει με την ερασμικη και αλλου οχι.

Ενας Ιησουϊτης, ο Αθανασιος Κιρχερ, ειχε γραψει τομους πανω στην αναλυση και τη σημασια των ιερογλυφικων. Ομως οταν αποκρυπτογραφηθηκαν επιστημονικα τα ιερογλυφικα, φανηκε οτι οσα εγραψε ο Κιρχερ ηταν μπαρουφες. Δεν αντεξαν στα νεα δεδομενα και απορριφθηκαν.
Οκ ξέρω ότι η επιστήμη δεν έχει πρόβλημα να παραδεχθεί το λάθος και να το διορθώσει, η επιστήμη δεν είναι άνθρωπος να έχει εγωϊσμό και να μην παραδέχεται.
Οι επιστήμονες λένε πράγματα, που μετά άλλοι επιστήμονες τα αναιρούν.

Οταν ολα τα ιστορικα δεδομενα δειχνουν οτι το γαμμα προφεροταν /g/,
Ποιά είναι αυτά τα δεδομένα έχεις υπ' όψιν σου, κάποιες παραπομπές;
Θα ήθελα να μελετήσω τα στοιχεία.
Γιατί όπως είδες όταν κάποιος δει ότι υπήρξαν λάθος εκτιμήσεις που αναπροσαρμόστηκαν, πλέον δεν μπορεί τόσο εύκολα να έχει εμπιστοσύνη σε κάθε μελέτη.
Και πες ότι σου λέω, έτσι είναι σχεδόν με όλα, αλλά πότε ήταν έτσι;
Αν όλα αυτά είχαν χροιά τέτοια πρίν ακόμα και από τα Ομηρικά χρόνια ή μέσα στα κλασικά χρόνια, αυτό δεν το ξέρουμε.
 
Last edited:

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Με μ-π και ν-τ γράφονται στα ελληνικά οι σύνθετες λέξεις γι' αυτό και δεν αρχίζει καμία λέξη από αυτά.
Το "πέντε" δεν ειναι σύνθετη λέξη.

Οκ ξέρω ότι η επιστήμη δεν έχει πρόβλημα να παραδεχθεί το λάθος και να το διορθώσει, η επιστήμη δεν είναι άνθρωπος να έχει εγωϊσμό και να μην παραδέχεται.
Οι επιστήμονες λένε πράγματα, που μετά άλλοι επιστήμονες τα αναιρούν.
Ναι αλλα όπως σου ειπα, επιστημη δεν ειναι "διαβασα ενα αρθρο που αναιρει τη Θεωρια της Σχετικοτητας, αρα ο Αϊνσταϊν δεν ήξερε τι ελεγε". Ο κάθε κύριος Καραγκούνης δεν ειναι πιο σοφός απο 1-2 αιωνες γλωσσολογικής μελέτης, αναθεωρήσεων και βελτιώσεων.

Με τον τρόπο που έχεις παρουσιάσει το θέμα (και πιθανότατα έτσι το έχεις στο μυαλό σου), φαίνεται σαν ένας τύπος που τον έλεγαν Έρασμο εξέφρασε μια γελοία θεωρία το 1500 και έκτοτε οι φιλόλογοι τον ακολουθούν ξεροκέφαλα σαν "ερασμικοί". Ενώ χτες εμφανίστηκε ένας θαρραλέος σοφός κυριούλης, ο Καραγκούνης, που παρουσιάζει συνταρακτικά νέα στοιχεία, που αγνοούν όλοι οι υπόλοιποι. Και οτι επειδη ο Ερασμος δεν περιεγραψε σωστα την προφορα του "οι" ολος ο "ερασμισμός" ειναι λαθος.

Μάλλον δεν είναι ετσι, και ελπιζω να το καταλαβαίνεις κι εσύ ως τωρα. Απο τα λιγα που διαβασα, δεν μου φαινεται τοσο σοβαρη η επιχειρηματολογια του Καραγουνη. Ηδη διαβασα ενα αρθρο που τον κατηγορει, ενω ευκολα ανταπαντησα στο επιχειρημα του (που αφορα τους Βελφους/Δελφους), χωρις καν να ειμαι καθηγητής Α. Ελληνικών.

Ποιά είναι αυτά τα δεδομένα έχεις υπ' όψιν σου, κάποιες παραπομπές;
Θα ήθελα να μελετήσω τα στοιχεία.
Οσον αφορα του γαμμα, συγεκριμενες παραπομπες δεν εχω, αλλα σε παραπεμπω σε ολα τα παραδειγματα μου για το Β.

Στη φωνολογια, οι φθογγοι ανηκουν σε κατηγοριες, και μπορουμε να μιλαμε για πχ. αντιστοιχιες και ζευγη φθογγων. Τα ptk ειναι αηχα, τα bdg ειναι τα αντιστοιχα τους, ηχηρα. Το b ειναι κατι σαν p με ήχο κοκ.

Στις αρχαιες πηγες, βλεπουμε οτι το Γ αντιστοιχει στον ηχο /g/ και /k/ παρα στο σημερινο γαμμα. Μια πρωτη πηγη ειναι η αποκρυπτογραφηση της Γραμμικης Β, οπου γενικοτερα δεν εκανε διακριση μεταξυ αηχων και ηχηρων. Το ιδιο συμβολο αντιστοιχει τοσο στο "κο" /ko/ οσο και στο "γο" /gο/, δηλ. το ιδιο συμβολο χρησιμοποιειται για τη λεξη "χαλκος" οσο και για τη λεξη "-εργος".

Δε θα ειχε νοημα το ιδιο συμβολο να παριστανει το κα και το γα, αφου /k/ και /γ/ ειναι μη παρεμφερεις ηχοι, δεν αποτελουν καποιο ζευγος ουτε εχουν καποια αντιστοιχια. Το /γ/ ειναι το ηχηρο αντιστοιχο του /χ/

Στο θεμα του αλφαβητου τωρα, το Γ προηλθε απο το Φοινικικο γραμμα Giml που, προφανως, ειχε τη σημασια /g/. Εαν υποθεσουμε οτι οι ελληνες χρησιμοποιουσαν το σημερινο ηχο, γιατι να χρησιμοποιησουν/προσαρμοσουν το συγκεκριμενο ξενο γραμμα για ενα τοσο διαφορετικο ηχο;

Αντιστοιχως, απο το ελληνικο Γ προηλθε το λατινικο γραμμα C/G. Στην πιο αρχαια μορφη των ετρουσκικων και λατινικων, βλεπουμε οτι το C χρησιμοποιουταν χωρις να κανει διακριση αηχου/ηχηρου (δηλ και για /k/ και για /g/), και το γραμμα G εφευρεθηκε αργοτερα για να βοηθησει στη διακριση. Γιατι οι αρχαιοι Ιταλοι να παρουν απο ενα ξενο αλφαβητο ενα γραμμα για το φθογγο /γ/ για να αποδοσουν τους αρκετα διαφορετικους ηχους /k/ και /g/? Οι οποιοι, ολως τυχαιως, αντιστοιχουν στους φθογγους του πρωτοτυπου φοινικικου αλφαβητου; Απαντηση: το Γ ειχε και αυτο τη σημασια του /g/.

Και πες ότι σου λέω, έτσι είναι σχεδόν με όλα, αλλά πότε ήταν έτσι;
Αν όλα αυτά είχαν χροιά τέτοια πρίν ακόμα και από τα Ομηρικά χρόνια ή μέσα στα κλασικά χρόνια, αυτό δεν το ξέρουμε.
Αυτο οντως μπορει να σηκωσει διαφορετικες ερμηνειες και διαφωνιες. Και παλι ομως τα δανεια απο αλλες γλωσσες μπορει να ειναι, μεταξυ αλλων, ενδεικτικο στοιχειο. Επισης μπορουμε να κανουμε καποιες εκτιμησεις, υποθετοντας "ενδιαμεσους" ηχους.

Ειπαμε οτι επι Θουκ. ο λοιμος προφεροταν περιπου σαν /limos/. Ομως, στη Γραμμικη Β βλεπουμε οτι οι διφθογγοι γραφοταν με το φθογγο που ερμηνευουμε ως /j/ για παραδειγμα η ιέρεια γραφόταν iereja. Αυτο σημαινει οτι στη Μυκηναϊκη γλωσσα, και στις πρωιμες μορφες της γλωσσας (δηλ. προ Θουκυδιδη), οι διφθογγοι προφεροταν αναλυτικα.

Αυτο που αποκομισα απο τη συγκεκριμενη συζητηση, αφου το εψαξα, ειναι οτι εμαθα πως οι διφθογγοι ηδη απο πολυ νωρις πλησιασαν τη σημερινη τους μορφη. Αυτο οφειλεται στην ταχυτητα που προφερονται (2 ηχοι σε μια συλλαβη), και την επιρροη που μπορει να ασκησει το /i/ στα προηγουμενα φωνηεντα που τα φερνει πιο "μπροστα" (front vowel). Αυτο το φαινομενο ειναι συχνο στις γερμανικες γλωσσες και λεγεται umlaut (οι ανωμαλοι πληθυντικοι στα αγγλικα οπως men, women, geese, feet κλπ ειναι φαινομενα umlaut).

Για να παμε απο το Μυκηναϊκο /oi/ στο /i/ του Θουκυδιδη, πρεπει σε μια ενδιαμεση εποχη, ας πουμε στον Ομηρο, ο διφθογγος να ειχε ενα ενδιαμεσο ηχο. Ενας τετοιος ηχος ειναι πχ το "πλαγιο" /y/ που ακουμε στα Γαλλικα, τα Γερμανικα και τα Τουρκικα. Μπορουμε λοιπον να υποθεσουμε κατα προσεγγιση μια εξελιξη /oi/ -> /ui/ -> /yi/ -> /ii/ -> /i/.

Αυτα ειναι η κορφη του παγοβουνου. Υπαρχουν πολυ πιο περιπλοκα και ακριβη συμπερασματα που ξεπερνουν τις γνωσεις και την κατανοηση μου.
 
Last edited:
Φίλε να σου πω και εγώ με την σειρά μου ότι ήταν μια ενδιαφέρον συζήτηση, ελπίζω να μην κούρασα πολύ, μπορεί κάποια πράγματα που εξηγείς τώρα να μην έχουν ξεκαθαρίσει για μένα, αλλά αργότερα μερικά απο αυτά να μου φανούν λογικά και αποδεχτά.
Μιλάμε πάντα όμως για νεκρές γλώσσες που υπάρχουν ενδείξεις, αλλά και κενά για την πλήρη, αν είναι δυνατόν ποτέ, κατανόησή τους.
Ήσουν συζητήσιμος και ευχαριστώ πολύ γι΄αυτό, μιας και αυτό βοήθησε.
Αν βρεθεί κάτι που να έχει ενδιαφέρον θα επανλέλθω αν είναι.
Δεν βρίσκω κάτι άλλο που πρέπει να αναφερθεί, οπότε σταματάω εδώ.
 

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
Μητσακάκο, ας μου επιτραπεί κι εμένα μια κουβέντα.

Παρατηρώντας από μακριά την κουβέντα σας καταλήγω πως είχες ένα πραγματικό ενδιαφέρον να φτάσεις σε ένα σωστό συμπέρασμα. Παρόλα αυτά, νομίζω πως ξεκινάς από πολύ πίσω. Προσπαθείς να εκτιμήσεις στοιχεία και να βγάλεις συμπεράσματα όταν σου λείπουν γνώσεις πάνω στο θέμα που θεωρούνται στοιχειώδεις. Κι όχι τίποτα άλλο, αλλά θα έτσι χρειάζεται να καταβάλεις πολύ μεγάλη προσπάθεια για να φτάσεις τελικά σε κάτι πολύ λίγο.

Σκέψου, γράφεις π.χ. στο τελευταίο σου κείμενο "ενδιαφέρον συζήτηση" (και δεν το λέω για να σε κρίνω άσχημα, γίνονται τέτοια λάθη) και από την άλλη αποφαίνεσαι για πράγματα της αρχαίας γλώσσας που αν ποτέ έρθεις σε επαφή με την επιστημονική προσέγγιση της γλωσσολογίας, γεμάτη αυστηρότητα, βαθιά κατάρτιση και ψυχρά ορθολογιστικά συμπεράσματα, θα θυμηθείς και θα χαμογελάσεις την καλοπροαίρετη αφέλεια σου σ' αυτήν την κουβέντα.

Αυτό που προτείνω γενικότερα στους ανθρώπους, πριν κάποιος πιάσει μια αιρετική άποψη ή πριν πιάσει αυτό που του φαίνεται του ίδιου σωστό από έμπνευση, παρόρμηση, εθνική περηφάνια ή οτιδήποτε άλλο, να κάνει το πολύ απλό: να ξεκινήσει από την αποκτημένη γνώση. Να διαβάσει τους καθ' ύλη αρμόδιους επιστήμονες. Στο συγκεκριμένο θέμα τους γλωσσολόγους (ούτε τον δάσκαλο του δημοτικού, ούτε καν τον φιλόλογο καθηγητή. Τον γλωσσολόγο!)

Για αρχή διάβασε το άρθρο της Βικιπαίδειας όπου στους συγγραφείς βλέπω τουλάχιστον έναν γλωσσολόγο. Κι από εκεί και πέρα, πιάσε τα από την πολύ αρχή, γιατί μάλλον σου λείπουν πολύ στοιχειώδεις γνώσεις. Πιάσε τους γλωσσολόγους, Έλληνες και ξένους, και ξεκίνα να διαβάζεις. Γεώργιος Χατζηδάκις, Μανόλης Τριανταφυλλίδης, Γεώργιος Μπαμπινιώτης κτλ. και φυσικά τα σχολικά εγχειρίδια. Γενικώς οι γλωσσολόγοι αν διαφωνούν θα είναι σε πολύ μικρές λεπτομέρειες. Όλα αυτά που σε απασχολούν εδώ τα έχουν από καιρό λυμένα. Ο μέσος Έλληνας του ίντερνετ δεν τα έχει λυμένα. Λογικό. Είναι παντελώς ακατάρτιστος πάνω στο θέμα, δεν το είχε καν σκεφτεί πως οι αρχαίοι μπορούσαν να έχουν άλλη προφορά και την πρώτη φορά που του το λένε, βγάζει αντιστάσεις. Είναι οι ίδιες αντιστάσεις που βλέπω να βγάζει αρκετός κόσμος όταν π.χ. του λέω πως το βόρειο ημισφαίριο της Γης δεν είναι πραγματικά από πάνω. Η Γη δεν έχει πάνω και κάτω (αν είχε θα ήταν "πάνω" σε σχέση με τι; )

Λένε πως η αμάθεια καλύτερη της ημιμάθειας. Εγώ λέω, ας κάνουμε μια προσπάθεια να φτάσουμε στην ημιμάθεια κι από εκεί μπορεί να είναι πιο εύκολο και για πιο πέρα.

Φιλικά όλα αυτά.
 

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Αν κατι δεν εξηγησα καλα, ρωτα με :ρ

Αυτο που δεν μπορω να μεταδωσω καλα ειναι οτι τα συμπεραματα πανω στην ΑΕ προφορα ειναι οπως ειπα συνδυασμος πολλων στοιχειων. Δηλ. αν στο παραδειγμα που σου ειπα για τη Γραμμικη Β μου πεις "ναι αλλα δεν ειναι απαραιτητα ετσι, θα μπορουσε να ειναι και αλλιως", εκει δε θα μπορουσα να απαντησω και θα τελειωνε εκει. Σε αυτο ομως εχουν να προστεθουν τοσα αλλα στοιχεια, οπως η ιστορια του αλφαβητου, τα ξενα ονοματα κλπ κλπ κλπ. Απο μονο του το καθε στοιχειο ισως δεν αποδεικνυει κατι, αλλα ο συνδυασμος ολων δινει μια ολοκληρωμενη εικονα στον μυημένο.

Σιγουρα υπαρχουν καποια παραδειγματα που δεν συναδουν με την ολη εικονα (πχ. ενας μελλοντικος γλωσσολογος να βλεπει να συνυπαρχουν τα Basilis και Vasilis). Η συγκριση ομως με τα αλλα στοιχεια ειναι που μας βοηθαει να αποφασισουμε ποιο πχ. πιθανον ανταποκρινεται στην προφορα, και ποιο ειναι εξαιρεση ή απλη ορθογραφικη συμβαση.

Δηλ. αν βαλεις ενα Χ στην ανασυντεθεμενη/ερασμιακη προφορα και επιμενεις οτι τα γραμματα ειχαν τη σημερινη τους προφορα ή οτι δεν υπηρχαν μακρα φωνηεντα, τοτε θα επρεπε να ξαναγραψεις την αποκρυπτογραφηση της γραμμικης Β, την ιστορια των αλφαβητων, τους κανονες της μετρικής στην ποιηση, την ετυμολογια των ινδοευρωπαϊκων γλωσσων, την προφορα αλλων αρχαιων γλωσσων... και παει λεγοντας.

Φυσικα και τα παραπανω δεν ειναι θρησκεια και μπορει καποτε να αλλαξουν, αλλα αυτο θα γινει μονο αν υπαρξουν συνταρακτικα νεα δεδομενα, και μετα απο πολυπλοκες συγκρισεις και αναθεωρησεις. Αρθρα οπως του Καραγκουνη δεν παρουσιαζουν κατι τετοιο.
 
Last edited:
Σχετικώς με το απόσπασμα (fragmentum) του Αριστοφάνους που παραθέτεις, το έχω υπ' όψιν, δεν μπορώ να το εξηγήσω, αλλά ούτε και το θεωρώ ως απόδειξι της προφοράς του β ή του η.
Παίρνω μόνο αυτή την παράθεση, Ερινύα, ως πασίδηλο δείγμα φανατισμού, αυθαίρετης σκέψης και ολότελα αντιεπιστημονικής προσέγγισης των πραγμάτων. Αφήνω δηλαδή κατά μέρος την προδήλως ρατσιστική, λόγω της γενικότητός της, απαξίωση των απανταχού της γης γλωσσολόγων, οι οποίοι, λίγο πολύ, αντιμετωπίζονται ως εκπρόσωποι ξένων συμφερόντων και σκοτεινών δυνάμεων που επιβουλεύονται την ιερή μας γλώσσα - ποιος ξέρει (ίσως εσύ να ξέρεις, Ερινύα) με ποιους στόχους. Πώς είναι δυνατόν να γίνει σοβαρή συζήτηση επί ενός τόσο σημαντικού θέματος, όταν κυριαρχεί τέτοιο πνεύμα; Αυτά ως εισαγωγή.

Μια πρώτη παρατήρησή μου είναι ότι, ενώ ασφαλώς δέχεσαι - και δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς λόγω των απτών αποδείξεων - ότι η ελληνική γλώσσα έχει αλλάξει από την αρχαιότητα έως σήμερα σε όλα τα επίπεδα (μορφολογικό, σημασιοσυντακτικό), αρνείσαι ότι έχει αλλάξει και η προφορά. Ιδού η πρώτη απόδειξη τσαρλατανισμού και αυθαιρεσίας: πώς είναι δυνατόν η γλώσσα μας μέσα σε τόσες χιλιετίες να άλλαξε μορφολογικά και σημασιοσυντακτικά, αλλά να διατήρησε αδιατάρακτη τη συνέχειά της μόνο ως προς την προφορά; Η γλώσσα εξελίσσεται με τον χρόνο σε όλα τα επίπεδα, δεν κάνει εξαιρέσεις. Υπάρχει κάποιο σοβαρό επιστημονικό σύγγραμμα που να αποδεικνύει ότι οι ανάγκες των ανθρώπων στην προφορά δεν μεταβλήθηκαν ποτέ από τότε μέχρι τώρα, ενώ μεταβλήθηκαν οι ανάγκες τους στο μορφολογικό και στο σημασιοσυντακτικό επίπεδο;

Επί του συγκεκριμένου τώρα. Εσύ, Ερινύα, δηλώνεις ότι το συγκεκριμένο απόσπασμα δεν μπορείς να το εξηγήσεις, αλλά και δεν το θεωρείς απόδειξη της προφοράς του β ή του η. Αυτός ακριβώς ο τρόπος σκέψης είναι ο ορισμός της αυθαιρεσίας, διότι δεν παραθέτεις ούτε ένα επιχείρημα με το οποίο θα υποστήριζες τη θέση σου αυτή. Είναι πολύ εύκολο να λέμε: "αυτό (κατά τη γνώμη μου) δεν είναι σωστό"· το δύσκολο, και η "μαγκιά" αν θέλεις, είναι να αποδείξουμε τον ισχυρισμό μας.

Εδώ έχουμε να κάνουμε με ηχομιμητικές λέξεις, τις οποίες πρέπει να παίρνουμε πολύ σοβαρά, όταν μιλάμε για την προφορά της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Δεν εννοώ πως αυτές οι λέξεις αποτελούν ατράνταχτες αποδείξεις προφοράς, αλλά αν τις συνδυάσουμε με άλλες μαρτυρίες τόσο από την ίδια τη γλώσσα όσο και από την επαφή της με τη Λατινική, μπορούμε να βγάλουμε σχετικώς ασφαλή συμπεράσματα· και λέω "σχετικώς", γιατί απλούστατα ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως βέβαιοι, εφόσον ήχο από την αρχαιότητα δεν έχουμε. Η απλή λογική, λοιπόν, υποδεικνύει ότι και τα ... αρχαία πρόβατα κατά τον ίδιο τρόπο με τα δικά μας βελάζανε: βῆ βῆ = [bee bee] = μπέε - μπέε, και όχι ... [vi, vi] = βι βι. Ποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί κάτι τέτοιο; Τι σόι πρόβατα ήταν αυτά;

Υπάρχουν κάμποσες ηχομιμητικές αρχαίες λέξεις. Θα αναφερθώ εν συντομία σε τρεις μόνο: στην αρχαία ελληνική υπάρχουν τα ρήματα μηκῶμαι, για το βέλασμα της κατσίκας, και μυκῶμαι, για το μου(γ)κανητό της αγελάδας. Αλλά σύμφωνα με την μετά βδελυγμίας απορριπτόμενη εκ μέρους σου προφορά, το μεν μη- = [mee] = μέε, το δε μυ- = [muu] = μούου. Φαίνεται, λοιπόν, πως έτσι βέλαζαν οι κατσίκες και έτσι μου(γ)κάνιζαν οι αγελάδες από τότε μέχρι τώρα. Και μία ακόμα: στον Αριστοφάνη (Όρνιθες, 261) διαβάζουμε (για τον ήχο της κουκουβάγιας): κικκαβαῦ κικκαβαῦ. Εδώ θα παραθέσω αυτούσιο το σχόλιο ενός άλλου ... ανυπόληπτου επιστήμονα, του Φάνη Κακριδή: "Σε τέτοιες κραυγές φαίνεται πόσο η σημερινή προφορά μάς παρασύρει συχνά να παραγνωρίζουμε την πραγματική ηχητική των κλασικών κειμένων: η αρχαία προφορά 'κικ-καμπάου' είναι πολύ πιο κοντά και στο σημερινό 'κουκουβάου' και στην πραγματική φωνή των πουλιών". Αλλά τι ξέρει ο Κακριδής, έτσι δεν είναι; Ποιος ξέρει σε πόσες ανθελληνικές συνωμοσίες έχει συμμετάσχει; Και βέβαια, σύμφωνα με τη δική σου εκδοχή περί προφοράς, Ερινύα, οι ... αρχαίες κουκουβάγιες έκαναν: κικκαβάφ!!

Αλλά ας αφήσουμε τις ηχομιμητικές λέξεις και ας πάμε στην ίδια την αρχαία ελληνική γλώσσα εξετάζοντάς την "από μέσα". Ώστε το η προφερόταν, κατ' εσέ, ως , έτσι; Φαντάζομαι ότι το ίδιο θα ισχυρίζεσαι και για το υ, το ει, το οι, το υι. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, εγείρονται σοβαρές απορίες, τουλάχιστον για εμένα, που ασφαλώς δεν είναι παρά ρητορικές ερωτήσεις: Πόσο ηλίθιοι θα έπρεπε να είναι οι τρισένδοξοι πρόγονοί μας, ώστε να συγχέουν στην προφορά το -μεῖς με το -μεῖς, αφού και τα δύο θα προφέρονταν ίδια [imis]; Ή μήπως θα έπρεπε να περιμένουν το ρήμα της πρότασης (το οποίο συχνότατα αργούσε), για να καταλάβουν αν εννοούσαν "εμείς" ή "εσείς"; Και όταν, όπως συνέβαινε συχνά, η πρόταση δεν είχε ρήμα, τι έπρεπε να υποθέσουν; Εμείς ή εσείς; Ἁλλά πάλι εκείνα τα ει,οι, υι ονομάζονται, αν δεν απατώμαι, δίφθογγοι, έτσι δεν είναι; Δί-φθογγοι, δηλαδή ακούγονταν δύο φθόγγοι, δύο φωνές, η πρώτη δυνατότερα και η δεύτερη ασθενέστερα. Με ποιο δικαίωμα εσύ, Ερινύα, τα μονοφθογγίζεις; Και πόσο ηλίθιοι (τονίζω τώρα τη λέξη) θα έπρεπε να είναι οι ευκλεείς πρόγονοί μας, ώστε να κάτσουν να επινοήσουν ένα σωρό σύμβολα που δεν είχαν κανένα αντίκρισμα στην προφορά; Εμείς τα μονοφθογγίσαμε και τα διατηρούμε λόγω ιστορικής ορθογραφίας. Οι αρχαίοι όμως δεν είχαν τέτοια προβλήματα· απεναντίας, στα θέματα αυτά εφάρμοζαν στυγνή λογική, όπως θα δούμε αμέσως πιο κάτω.

Αφήνω τώρα τις "απορίες" μου (που δεν πιστεύω ότι θα απαντηθούν, τουλάχιστον ικανοποιητικά, αλλά θα δείξει) και επανέρχομαι στο αμαρτωλό η. Ανοίγω έναν τόμο από το Inscriptiones Graecae και διαβάζω: ΕΔΟΧΣΕ ΤΕΙ ΒΟΛΕΙ ΚΑΙ ΤΟΙ ΔΕΜΟΙ ΤΟΙ ΑΘΕΝΑΙΟΝ = ἔδοξε τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων. Για μεγάλο χρονικό διάστημα έτσι γράφονταν οι επιγραφές (ομοίως και τα κείμενα), μέχρι να μεταχαρακτηριστεί το αθηναϊκό αλφάβητο, κατά πρόταση κάποιου ρήτορα (δεν θυμάμαι τώρα το όνομά του), το 403 π.Χ., οπότε οι Αθηναίοι, με στέρεη λογική και χωρίς ανόητους συναισθηματισμούς, εγκατέλειψαν το δικό τους αλφάβητο και παρέλαβαν το αλφάβητο των Ιώνων της Μιλήτου λύνοντας τα προβλήματά τους. Μέχρι τότε το E παριστούσε τους μετέπειτα φθόγγους ε, η και ει, ενώ το Ο τους μετέπειτα φθόγγους ο, ω και ου. Το Η υπήρχε, αλλά παριστούσε τη δασεία. Οι Ίωνες της Μιλήτου είχαν το Η αλλά ως φωνήεν, γιατί είχαν νωρίς αποσιωπήσει τη δασεία. Οι Αθηναίοι, λοιπόν, πήραν το Η των Μιλησίων, για να αποδώσουν αυτό το φωνήεν, και το δικό τους το "έκοψαν" στη μέση καθέτως. Από τα δύο αυτά ημίση προέκυψε η δασεία και η ψιλή. Στην ουσία τώρα: πώς νομίζεις, Ερινύα, ότι θα πρόφεραν τις λέξεις ΔΕΜΟΣ και ΑΘΕΝΑΙΟΙ οι αρχαίοι; Ακόμη και κατά τη δική σου εκδοχή, αυτό το Ε έπρεπε να προφέρεται [e]· αλλά επειδή ήταν μακρό, προφερόταν περίπου [ee]. Εκτός κι αν πιστεύεις ότι όταν ο ΔΕΜΟΣ έγινε ΔΗΜΟΣ, με μια κρατική απόφαση, σχεδόν σε μία μέρα, άλλαξε άρδην και η προφορά. Αυτό βέβαια δεν έγινε, διότι, όπως γνωρίζουμε, οι μεταβολές σε τέτοια ζητήματα γίνονται με αρκετά βραδείς ρυθμούς, γίνονται όμως.

Αλλά και από την επαφή των αρχαίων Ἑλλήνων με τους Ρωμαίους μπορούν να προκύψουν πολύτιμα συμπεράσματα: λέξεις όπως Ἀθναι γίνονται Athenae, ο Ὅμηρος γίνεται Homerus κ.λπ. Αν οι Ρωμαίοι άκουγαν τις λέξεις Ἀθῆναι ή Ὅμηρος όπως τις ακούμε εμείς σήμερα, ποιο πρόβλημα θα είχαν να γράψουν Athine ή Omiros, εφόσον διέθεταν τον φθόγγο ; Η απόδοση των ελληνικών φθόγγων στη Λατινική δεν σου λέει τίποτα, Ερινύα; Και αν ανήκεις κι εσύ σ' αυτούς που υποτιμούν τους Ρωμαίους τόσο, ώστε να ισχυρίζεσαι ότι άλλα άκουγαν και άλλα έγραφαν, τι θα έλεγες και για τον ... ευφυέστερο των λαών, τους Έλληνες, όταν κι αυτοί απέδιδαν αντίστοιχα τον λατινικό μακρόχρονο φθόγγο e με το ελληνικό η; Ή τον λατινικό μακρόχρονο φθόγγο ο με το ελληνικό ω; Γιατί ο censor αποδόδηκε στα Ελληνικά με το κήνσωρ; Για δες τι γράφει ο Πλούταρχος για τους Ρωμαίους (Rom. 20, 1-2): φυλὰς δὲ τρεῖς καταστήσαντες, ὠνόμασαν τοὺς μὲν ἀπὸ Ῥωμύλου Ῥαμνήνσης (λατ. Ramnenses), τοὐς δ' ἀπὸ Τατίου Τατιήνσης (λατ. Tatienses), τρίτους δὲ Λουκερήνσης (λατ. Lucereses). Όσο, λοιπόν, "ηλίθιοι" ήταν οι Ρωμαίοι στην αντιστοίχιση των φθόγγων, πρέπει να δεχτούμε ότι άλλο τόσο "ηλίθιοι" πρέπει να ήταν και οι Έλληνες.

Ας δούμε, τέλος, τι λέει ένας άλλος αρχαίος Έλληνας, ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσέας στο έργο του "Περὶ συνθέσεως ὀνομάτων" (παράγρ. 14) για την προφορά των χειλικών π, β, φ: τρία μὲν ἀπὸ τῶν χειλῶν ἄκρων, ὅταν τοῦ στόματος πιεσθέντος τότε προβαλλόμενον ἐκ τῆς ἀρτηρίας τὸ πνεῦμα λύσῃ τὸν δεσμὸν αὐτοῦ. καὶ ψιλὸν μέν ἐστιν αὐτῶν τὸ π, δασὺ δὲ τὸ φ, μέσον δὲ ἀμφοῖν τὸ β. Τόνισα τη μετοχή (τοῦ στόματος) πιεσθέντος και το εμπρόθετο ἀπὸ τῶν χειλῶν ἄκρων, για να φανεί ότι και τα τρία αυτά σύμφωνα προφέρονταν με την ένωση των χειλιών και την ποσότητα αέρα που αφηνόταν να περάσει από το στόμα. Κάτι παραπάνω θα ήξερε ο Διονύσιος, έτσι δεν είναι; Αλλά και οι Ρωμαίοι (πάλι αυτοί), γιατί, όταν άκουγαν την ελληνική λέξη φιλοσοφία την απέδιδαν ως philosophia και όχι ως filosofia, εφόσον διέθεταν τον εξακολουθητικό φθόγγο f; Στην αρχαία Ελληνική όμως, ο φθόγγος φ ήταν στιγμιαίος, όχι εξακολουθητικός, όπως αποδεικνύει και ο Διονύσιος. Το ίδιο και τα άλλα δασύπνοα χ = ch (χορός = chorus) και θ = th (θησαυρός = thesaurus).

Θα μπορούσα να συνεχίσω και με άλλα, αλλά περιορίστηκα σ' αυτά που προξενούν τις περισσότερες διαμαρτυρίες και αντιδράσεις. Θέλω να ελπίζω σε έναν γόνιμο διάλογο και ζητώ συγγνώμη αν σας κούρασα.
 
Θέλω να επισημάνω ότι αυτές οι παρατηρήσεις μου αφορούν την αττική αρχαία Ελληνική της κλασικής περιόδου. Μεταβολές στην προφορά αυτής της διαλέκτου φαίνεται πως είχαν ήδη αρχίσει ανάμεσα στον 3ο και τον 2ο αι. π.Χ. Αλλά αυτό είναι μια άλλη μεγάλη κουβέντα.
 

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Περιμενα πως και πως καποια παρεμβαση απ σενα σε αυτο το νημα, Κλασσικιστη. H Ερινυα ειχε περασει απο την παρεα μας κυριως για να συμετασχει στην τοτε συζητηση, οπως βλεπεις απο τις ημερομηνιες, οποτε μαλλον αδυνατο να δει αυτα για να ανταπαντήσει. Απο τοτε εχουν υπαρξει και αλλες συζητησεις βεβαια, οποτε ειναι καλο που υπαρχει και η δικια σου, πιο εμπεριστατωμενη, συνεισφορα :)
 
Η Ερινύα με εξόργισε με το ύφος της, γι' αυτό και σε κάποια σημεία ήμουν ειρωνικός απένατί της. Δεν μπορεί κανείς να προσεγγίζει ένα τόσο σοβαρό θέμα με ανόητους συναισθηματισμούς, και όχι μόνο με το να μην προσφέρει ούτε ένα επιχείρημα προς υποστήριξη των θέσεών του, αλλά και με το να απαξιώνει πλήρως το σύνολο σχεδόν των απανταχού της γης επιστημόνων, οι οποίοι παρέχουν συγκεκριμένα επιχειρήματα εδραζόμενα τόσο στην ίδια την αρχαία Ελληνική όσο και στην επαφή αυτής της γλώσσας με άλλες, κυρίως με τη Λατινική.

Κανείς δεν έχει το δικαίωμα, αν θέλει να συμμετέχει σοβαρά στη συζήτηση αυτή, να αγνοεί τα επιχειρήματα αυτά· απεναντίας, έχει χρέος να τα εξετάζει ένα ένα και είτε να τα δέχεται είτε, αν δύναται, να τα απορρίπτει, προσφέροντας όμως στη θέση τους άλλα, εξίσου σοβαρά και συγκεκριμένα, επιχειρήματα. Όχι να αποστρέφεται εν τω συνόλω της την επικρατούσα σήμερα θεωρία για την προφορά της αρχαίας Ελληνικής, επειδή απλώς και μόνο δεν του "κάθεται", αισθητικά, η κατά τη θεωρία αυτή προφορά του ρήματος βδελύττομαι. Θα έπρεπε δηλαδή εδώ ο αρνούμενος τις σύγχρονες θεωρίες περί προφοράς της αρχαίας Ελληνικής, να αποδείξει ότι ο φθόγγος β του ρήματος αυτού ήταν, όπως και σήμερα, εξακολουθητικός χειλοδοντικός και όχι χειλικός στιγμιαίος, όπως ήδη είχαν γράψει μεταγενέστεροι αρχαίοι συγγραφείς (που σίγουρα είχαν πολύ πιο άμεση επαφή με την αρχαία Ελληνική απ' ό,τι εμείς), και εν συνεχεία το αποδέχτηκε ο Έρασμος και μετά απ' αυτόν όλοι σχεδόν οι επιστήμονες· θα έπρεπε επίσης να μας αποδείξει, με στοιχεία από την ίδια τη γλώσσα, ότι ο φθόγγος υ προφερόταν ως , από τον Όμηρο ήδη, και να μας πείσει πώς θα ήταν δυνατόν οι αγελάδες να κάνουν "μι" και όχι "μου"· θα έπρεπε, τέλος, να αποδείξει ότι η δίφθογγος αι δεν δικαιολογεί το όνομά της, αλλά ήδη από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν ... μονόφθογγος [e].

Αν δεν μπορεί κανείς να αποδείξει τίποτε απ' όλα αυτά, φρονώ πως πρέπει να μείνει εκτός συζήτησης. Δεν είναι ρατσιστικό αυτό που λέω· δεν μπορώ όμως να καταλάβω γιατί, ενώ σε θετικές επιστήμες αναγνωρίζουν όλοι το δικαίωμα των ειδικών να λένε τη γνώμη τους και την υποχρέωση των άλλων να κάθονται παράμερα και να τους ακούνε - και πολύ καλά κάνουν - στη γλώσσα, η οποία και ειδικές γνώσεις και επιστημονικά επιχειρήματα απαιτεί, νομίζουν όλοι πως έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα να λένε άλλος το μακρύ του και άλλος το κοντό του. Ποιος θα τολμούσε όμως ένα θέμα κβαντομηχανικής να το προσεγγίσει χωρίς ειδικές γνώσεις και σχετικά επιχειρήματα αλλά με γελοίους δακρύβρεχτους συναισθηματισμούς;

Έχω τη γνώμη ότι η συζήτηση περί της προφοράς της αρχαίας Ελληνικής δεν τέθηκε ευθύς εξ αρχής σε σωστή βάση. Και η σωστή βάση είναι οι χρονικές περίοδοι της γλώσσας. Θέλω να πω ότι η θεωρία, όπως διατυπώνεται από τους επιστήμονες, για την προφορά της αρχαίας Ελληνικής δεν ήταν η ίδια σε όλες τις περιόδους της αρχαίας - αφήνω κατά μέρος τις διαλεκτικές διαφορές που υπήρχαν στην προφορά ακόμη και σε συγχρονικό επίπεδο. Έτσι, ενώ η λεγόμενη ερασμι(α)κή προφορά είναι ολόσωστη για τον Όμηρο και τους λυρικούς, και σχεδόν το ίδιο σωστή για την κλασική περίοδο της γλώσσας, κυρίως στην αττική διάλεκτο, αμφισβητείται έντονα (και δικαίως) για μεταγενέστερες φάσεις της.

Όλα αυτά που θα παραθέσω αμέσως τώρα (εν περιλήψει, ασφαλώς, και χωρίς βαρετές λεπτομέρειες) δεν αποτελούν αποκύημα της φαντασίας μου, αλλά είναι ειλημμένα από σοβαρά επιστημονικά εγχειρίδια τα οποία χρησιμοποιώ ως πηγές μου. Θα γίνει δε εύκολα αντιληπτό ότι, εφόσον δεν έχουμε ήχο από την αρχαία ελληνική σε όλες τις φάσεις της, τις όποιες φωνητικές μεταβολές οι επιστήμονες δεν μπορούν να τις διαπιστώσουν παρά μόνο από γραπτές πηγές (επιγραφές ή φιλολογικά κείμενα), στις οποίες κάποια στιγμή εμφανίζεται ορθογραφική σύγχυση.

Έτσι, σε αττικές επιγραφές του 150 π.Χ. παρατηρείται σύγχυση ανάμεσα στο η και στο ι, και διαβάζουμε ήδη από τον 2ο αι. π.Χ.: μίτιρ = μήτηρ. Μετά τον 2ο αι. η σύγχυση αυτή γενικεύεται, ίσως όμως η παλαιά προφορά του η διατηρείται σε ορισμένες περιοχές.

Πολύ πιο βραδεία ήταν η εξέλιξη του υ, του οποίου η προφορά σε φαίνεται πως γενικεύτηκε κατά τα τέλη του 10ου αι. μ.Χ. Σκεφτείτε ότι είναι πιθανό η αρχαία προφορά να διατηρείται ακόμη και σήμερα ως ή [iu] σε ορισμένες περιοχές (Τσακωνιά, Μέγαρα κ.α.): γουναίκα, θουγατέρα, άχιουρα κ.λπ. Ακόμη και στην κοινή Νεοελληνική: μουστάκι (μύσταξ), κουτί (κυτίον < κύτος), ξουράφι (ξυράφιον < ξυρὸν) κ.λπ., αλλά αυτό δεν είναι βέβαιο.

Η μονοφθογγική προφορά του ει σε , ενώ ήδη εμφανίζεται κατά τους κλασικούς χρόνους σε άλλες διαλεκτικές περιοχές (Άργος, Κόρινθος: τρῖς = τρεῖς· λέγις = λέγεις), στην αττική διάλεκτο τα πρώτα δείγματα αυτής της σύγχυσης εμφανίζονται κατά τον 2ο αι. π.Χ. και γενικεύονται κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες.

Η δίφθογγος αι μονοφθογγίζεται σε [e] μακρό μετά τα ρωμαϊκά χρόνια, ενώ τα πρώτα λιγοστά δείγματα τα παίρνουμε από τη Βοιωτία ήδη γύρω στο 400 π.Χ. (χῆρε = χαῖρε· πῆς = παῖς κ.ά.), όπου στη θέση της αι γραφόταν ήδη η αε, η οποία θεωρήθηκε ενδιάμεση βαθμίδα προς την εξέλιξη σε [e].

Η δίφθογγος οι πέρασε από διάφορα εξελικτικά στάδια, μέχρι να μονοφθογγιστεί σε κατά τον 10ο αι. μ.Χ.

Σε κάποια "αμαρτωλά" σύμφωνα θα αναφερθώ σε επόμενη ανάρτησή μου.

Καλό σας βράδυ!
 
Μετά από καιρό είχα μια σκέψη να μπω για να δω αν έχει γραφτεί κάτι και από ότι βλέπω, ναι.
Πρώτα απ΄όλα θα ήθελα να ήξερα γιατί όπου διαβάζω για το συγκεκριμένο θέμα υπάρχει η λογική της οπαδικής γνώμης;
Δεν πρέπει να είμαστε οπαδοί των όσων πιστεύουμαι σε ένα θέμα που κανείς δεν μπορεί 100% να αποφανθεί.
Αυτό έχω καταλάβει και πραγματικά εξηγώ ότι θέλω να μάθω την αλήθεια και όχι να ισχυριστώ κάτι.
Ο Κλασικιστής είπε κάποια πράγματα που θέλω να κάνω τον δικηγόρο του Διαβόλου.

Καταρχήν για το θέμα του «βῆ βῆ»
Το αρχαίο κείμενο γράφει βη βη, οπότε ή θα προφερόταν βη βη ή... μπη μπη, σωστά...;
Για την δική μου λογική και μπη μπη να προφερόταν αλλά και βη βη, δεν είναι κανένα από τα δύο κοντά στο βέλασμα που έχει το Ε στο τέλος.
Αυτό που δεν στέκει λοιπόν είναι στο φωνήεν και όχι τόσο στο σύμφωνο.
Εξάλλου μια χαρά το αναφέρουμε σήμερα ως βέλασμα και όχι μπέλασμα.
Αν τώρα το Η = ΕΕ, τότε μια χαρά μπορεί κάποιος να γράψει βεε αντί του μπεε.
Στο κάτω, κάτω άλλοι λαοί λένε νιάου και άλλοι μιάου, τελικά ποιός το λέει σωστά;
Η απάντηση αυτού του επιχειρήματος είναι από έναν Οικονόμου (φαντάζομαι γνωστός) ο οποίος εξήγησε ότι αν δεν υπήρχε το (μπ) καθόλου σαν γράμμα στα αρχαία, (κατ΄επέκταση και η προφορά του) τότε ο συγγραφέας δεν θα καθόταν να εφεύρει καινούριο γράμμα.
Για μένα μια είναι η αλήθεια, ότι δεν ξέρουμε 100% αν το αρχαίο β προφερόταν β ή μπ και δεν παίρνω σαφή θέση.

μπορούμε να βγάλουμε σχετικώς ασφαλή συμπεράσματα· και λέω "σχετικώς", γιατί απλούστατα ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως βέβαιοι, εφόσον ήχο από την αρχαιότητα δεν έχουμε.
Συμφωνώ απόλυτα και αυτό είναι κάτι πολύ σοβαρό.
Μια ένδειξη αξίζει να αναφερθεί μόνο.
Κατά τα 1000 χρόνια του βυζαντίου δεν υπήρξε καμία τέτοια διαπίστωση πάνω στο θέμα.
Προφανώς γιατί υπήρχαν πολλά χειρόγραφα το οποία ξεδιάλυναν το θέμα, μετά όμως από το 1453 τα περισσότερα κάηκαν ή χάθηκαν.

κικκαβαῦ κικκαβαῦ. Εδώ θα παραθέσω αυτούσιο το σχόλιο ενός άλλου ... ανυπόληπτου επιστήμονα, του Φάνη Κακριδή: "Σε τέτοιες κραυγές φαίνεται πόσο η σημερινή προφορά μάς παρασύρει συχνά να παραγνωρίζουμε την πραγματική ηχητική των κλασικών κειμένων: η αρχαία προφορά 'κικ-καμπάου' είναι πολύ πιο κοντά και στο σημερινό 'κουκουβάου' και στην πραγματική φωνή των πουλιών".
Δεν μπορώ να καταλάβω ακριβώς τι εννοεί ποιός και τι;
Το αρχαίο κείμενο αν κατάλαβα καλά γράφει: κικκαβαῦ κικκαβαῦ.
Αν γράφει όντως έτσι, τότε προσωπικά πρώτη φορά ακούω ότι το Ι μπορεί να προφερόταν ΟΥ.
Δεν το έχω ξανακούσει αυτό.

Πόσο ηλίθιοι θα έπρεπε να είναι οι τρισένδοξοι πρόγονοί μας, ώστε να συγχέουν στην προφορά το ἡ-μεῖς με το ὑ-μεῖς, αφού και τα δύο θα προφέρονταν ίδια [imis];
Σωστά είναι λογικό αν και δεν αποδεικνύεται στα σίγουρα κάτι.
Θα μπορούσε πολύ εύκολα κάποιος να απαντήσει όπως συγχέουν τα ὦμος - ὅμως ή χῶρος - χορός.
Στα δε γραπτά πρίν το 403 π.Χ. θα τα γράφανε φαντάζομαι όλα με Ο μιας και δεν υπήρχε Ω.
Στο κάτω, κάτω υπάρχει η περίπτωση ο τονισμός να έδινε την έννοια.
Δηλαδή ήμεις και υμείς, (παράδειγμα).

Ἁλλά πάλι εκείνα τα ει,οι, υι ονομάζονται, αν δεν απατώμαι, δίφθογγοι, έτσι δεν είναι; Δί-φθογγοι, δηλαδή ακούγονταν δύο φθόγγοι, δύο φωνές, η πρώτη δυνατότερα και η δεύτερη ασθενέστερα. Με ποιο δικαίωμα εσύ, Ερινύα, τα μονοφθογγίζεις; Και πόσο ηλίθιοι (τονίζω τώρα τη λέξη) θα έπρεπε να είναι οι ευκλεείς πρόγονοί μας, ώστε να κάτσουν να επινοήσουν ένα σωρό σύμβολα που δεν είχαν κανένα αντίκρισμα στην προφορά; Εμείς τα μονοφθογγίσαμε και τα διατηρούμε λόγω ιστορικής ορθογραφίας. Οι αρχαίοι όμως δεν είχαν τέτοια προβλήματα· απεναντίας, στα θέματα αυτά εφάρμοζαν στυγνή λογική, όπως θα δούμε αμέσως πιο κάτω.
Σύμφωνα με την Ερασμική προφορά αυτά δεν είναι καθόλου δίφθογγοι, εξάλλου αυτή είναι βασική αρχή της προφοράς της Ερασμικής, ότι τα προφέρει ξεχωριστά.
Το θέμα είναι ποιοί τα είχαν και ποιοί τα μονοφθόγγισαν;
Για την Ομηρική δεν ξέρω, αλλά ότι θα μπορούσαν να μονοφθογγίστουν πριν από τα κλασικά ακόμα χρόνια, γιατί να είναι κλισέ και απίθανο;
Κάποτε κάποιος μου απάντησε πως τα ει οι αι θα μπορούσαν να έχουν σχέση με την λυρική προφορά και ερμηνεία.
Προσωπικά δεν θα με εξέληπτε τίποτα.

ΕΔΟΧΣΕ ΤΕΙ ΒΟΛΕΙ ΚΑΙ ΤΟΙ ΔΕΜΟΙ ΤΟΙ ΑΘΕΝΑΙΟΝ
ἔδοξε τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων

Έβαλες αυτή την πρόταση και παρατηρώ ότι:
το ΤΕΙ γίνεται ΤΗ
το ΤΟΙ γίνεται ΤΩ
Αυτά δεν μας βάζουν σε υπόνοια ότι τελικά το ΕΙ και το ΟΙ προφέρονταν ως μονόφθογκα φωνήεν;
Δηλαδή προφέρανε ΔΗΜΟ ή ΔΗΜΟΙ και πως το ξεχώριζαν από τον πληθυντικό που είναι το ίδιο στα γραπτά ως ΔΗΜΟΙ;

Αλλά και από την επαφή των αρχαίων Ἑλλήνων με τους Ρωμαίους μπορούν να προκύψουν πολύτιμα συμπεράσματα: λέξεις όπως Ἀθῆναι γίνονται Athenae
Αυτό μου είχε κάνει και εμένα μεγάλη εντύπωση και γίνεται πολύ πιστευτό ότι το ΑΙ προφερόταν ΑΪ ή ΑΕ.
Όμως θα πρέπει να απαντηθεί κατά πόσο τα Λατινικά είχαν γράμματα που δεν προφέρονταν, όπως γίνεται σήμερα στα Γαλλικά.
Αν είναι όμως όπως στα Αγγλικά που το a πότε προφέρεται πότε Α πότε Ε, τότε βγαίνει το συμπέρασμα ότι περισσότερο παραπέμπει σε ένα μακρό εε παρά σε ΑΪ ή ΑΕ.

ποιο πρόβλημα θα είχαν να γράψουν Athine ή Omiros, εφόσον διέθεταν τον φθόγγο ;


Κρατήθηκε η ελληνική γραμματική όσo πιο πιστά γινόταν στη δική της γραμματική, όπως κράταγε όσο γινόταν και η ελληνική πλευρά τις ξένες λέξεις.
Μάλλον οφείλεται στο ότι υπήρχαν τα μακρά φωνήεν και το γράμμα Ι παρέπεμπε μόνο σε κοφτό ήχο.
Όσο για το Η σαν μακρό ΕΕ δεν έχω αντίρηση όντως λογικά να ήταν κάτι ανάμεσα σε Ε και Ι ή ΕΕ.
Προφανώς οι αρχαίοι Έλληνες προφέρανε κάποια πράγματα όπως οι σημερινοί Ιταλοί που σέρνουν κάποια γράμματα.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ήταν ανίκανοι να μιλήσουν γρήγορα, ας πούμε το ΑΘΗΝΑΙ μπορεί ο οποιοσδήποτε να το σύρει αρκετά στο Η όσο θέλει, αλλά μπορεί και να το πεί κοφτά και γρήγορα.
Όσον αναφορά πάλι στο Η, αλλά ως δασεία αυτό δεν σημαίνει ότι το είχανε και το προφέρανε κιόλας.
Και αν το πρόφέρανε, θα μπορούσαν να το προφέρουν ως συρτό στο δευτερο γράμμα που είναι πάντα φωνήεν.
Αυθαίρετα πράγματα λέω που δεν αποδεικνύονται, όμως ούτε και τα προφανη αποδεικνύονται 100%, αυτό είναι το θέμα.

(παράγρ. 14) για την προφορά των χειλικών π, β, φ: τρία μὲν ἀπὸ τῶν χειλῶν ἄκρων, ὅταν τοῦ στόματος πιεσθέντος τότε προβαλλόμενον ἐκ τῆς ἀρτηρίας τὸ πνεῦμα λύσῃ τὸν δεσμὸν αὐτοῦ. καὶ ψιλὸν μέν ἐστιν αὐτῶν τὸ π, δασὺ δὲ τὸ φ, μέσον δὲ ἀμφοῖν τὸ β. Τόνισα τη μετοχή (τοῦ στόματος) πιεσθέντος και το εμπρόθετο ἀπὸ τῶν χειλῶν ἄκρων, για να φανεί ότι και τα τρία αυτά σύμφωνα προφέρονταν με την ένωση των χειλιών και την ποσότητα αέρα που αφηνόταν να περάσει από το στόμα.
Εδώ είναι λες και ο Διάβολος παίζει με τα νεύρα μας...
Η ερμηνία που θέτεις είναι πολύ, πολύ πειστική, η απόλητη λογική, όμως ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς δεν μας λέει ξεκάθαρα για την έννοια των οδοντοχειλικών όπως είναι τα σημερινά φ και β.
Ξεχωρίζει τα π, φ, β ως χειλικά
Ξεχωρίζει τα τ, θ, δ ως οδοντικά
Ξεχωρίζει τα κ, χ, γ ως λαρυγγικά
Όμως εδώ η απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι όπως το ph φαίνεται σωστό μεν αλλά και το β αν έχει και αυτό ένα ελαφρύ π στην αρχή είναι εντελώς χειλικό.
Οπότε και τα τρία άρχιζαν από το π θα ισχυριστεί κάποιος.

Αν δεν μπορεί κανείς να αποδείξει τίποτε απ' όλα αυτά, φρονώ πως πρέπει να μείνει εκτός συζήτησης. Δεν είναι ρατσιστικό αυτό που λέω· δεν μπορώ όμως να καταλάβω γιατί, ενώ σε θετικές επιστήμες αναγνωρίζουν όλοι το δικαίωμα των ειδικών να λένε τη γνώμη τους και την υποχρέωση των άλλων να κάθονται παράμερα και να τους ακούνε - και πολύ καλά κάνουν - στη γλώσσα, η οποία και ειδικές γνώσεις και επιστημονικά επιχειρήματα απαιτεί, νομίζουν όλοι πως έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα να λένε άλλος το μακρύ του και άλλος το κοντό του. Ποιος θα τολμούσε όμως ένα θέμα κβαντομηχανικής να το προσεγγίσει χωρίς ειδικές γνώσεις και σχετικά επιχειρήματα αλλά με γελοίους δακρύβρεχτους συναισθηματισμούς;
Συγγνώμη αλλά εδώ είναι ξεκάθαρα τα πράγματα...
Δεν βρισκόμαστε σε καμία διάλεξη κανενός, όποιος θέλει ακόμα και άσχετος ρωτάει ότι θέλει (χωρίς να βρίσει ή να προσβάλει κάποιον) και όποιος θέλει απαντά, αν δεν υπάρξη απαντήση τελειώνει και η συζήτηση.
Δεν είναι σύσκεψη επίσημων προσώπων.
 
Last edited:

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
Πρώτα απ΄όλα θα ήθελα να ήξερα γιατί όπου διαβάζω για το συγκεκριμένο θέμα υπάρχει η λογική της οπαδικής γνώμης;
Δεν πρέπει να είμαστε οπαδοί των όσων πιστεύουμαι σε ένα θέμα που κανείς δεν μπορεί 100% να αποφανθεί.
Αυτό έχω καταλάβει και πραγματικά εξηγώ ότι θέλω να μάθω την αλήθεια και όχι να ισχυριστώ κάτι.
Σωστη παρατηρηση, αλλα ειμαστε ελληνες και ολα τα ιδεολογικοποιουμε :) (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, Ολυμπιακος-Παναθηναικος, Μνημονιο-Αντιμνημονιο) Εσυ για παραδειγμα ειχες βαλει μια ταμπελα (Χαριν συνεννοησης βεβαια) και μιλησες για "ερασμικους". Αυτο που βλεπω εγω ειναι οτι οι περισσοτεροι που υποστηριζουν "εναλλακτικες" ερμηνειες συνηθως ακολουθουν καποια ιδεολογία ή συνωμοσιολογια (ΔΙΑΔΩΣΤΑΙ!!!!1!11). Εσυ εισαι μια θετικη εξαιρεση και μακαρι ολοι να καναμε οπως περιγραφεις.

Το αρχαίο κείμενο γράφει βη βη, οπότε ή θα προφερόταν βη βη ή... μπη μπη, σωστά...;
Εφοσον Η ειναι μακρο Ε, οχι. Οντως ο ηχος [vi] ή [bi] δεν ειναι κοντα στο βελασμα του προβατου. Το γραφεις ειτε βη ειτε (με τη συγχρονη ορθογραφια) μπεε που ειναι πιο κοντα στην πραγματικοτητα. Στα αγγλικα εχω δει να το αποδιδουν μεεεε ή μααα. Το θεμα εδω δεν ειναι τοσο ποιο ειναι το πρωτο "συμφωνο" (που στην ουσια δεν υπαρχει), αλλα το οτι το Η σιγουρα δεν προφεροταν Ι, αλλα σαν καποιο μακρο φωνηεν. Το οτι σημερα, στα ελληνικα, το γραφουμε/προφερουμε "μπεε" (και οχι μεε ή μαα οπως οι αγγλοι), ειναι μια ενδειξη για το πως πρεπει να διαβασουμε το ΒΗ, σε συνδυασμο βεβαια με τις αλλες ενδειξεις.

Εξάλλου μια χαρά το αναφέρουμε σήμερα ως βέλασμα και όχι μπέλασμα.
Η λεξη "βελασμα" μπορει να ειναι ηχοποιητική απο οταν το β = b, αλλα ως λεξη/ουσιαστικό (και οχι σαν επιφωνημα, οπως το ΒΗ), ακολουθησε την πορεια της αλλαγης της προφορας, χωρις να αλλαξει η ορθογραφια.

Η απάντηση αυτού του επιχειρήματος είναι από έναν Οικονόμου (φαντάζομαι γνωστός) ο οποίος εξήγησε ότι αν δεν υπήρχε το (μπ) καθόλου σαν γράμμα στα αρχαία, (κατ΄επέκταση και η προφορά του) τότε ο συγγραφέας δεν θα καθόταν να εφεύρει καινούριο γράμμα.
Δεν καταλαβα καθολου το επιχειρημα ή τη λογικη του. Ποιος συγγραφεας εκατσε να εφευρει γραμμα, και ποιο;

Για μένα μια είναι η αλήθεια, ότι δεν ξέρουμε 100% αν το αρχαίο β προφερόταν β ή μπ και δεν παίρνω σαφή θέση.
Εν οιδα, οτι ουδεν οιδα. Οπως οι "αντι-ερασμικοι" χρησιμοποιουν ενδειξεις και λογικες διεργασιες για να αντικρουσουν τους "ερασμικους", ετσι και οι "ερασμικοι" εχουν ερθει σε αυτα τα συμπερασματα βσει ενδειξεων και λογικων διεργασιων.

Σωστά είναι λογικό αν και δεν αποδεικνύεται στα σίγουρα κάτι.
Κατι που δεν πρεπει να ξεχνας ειναι οτι καποιες ενδειξεις δεν αποτελουν αποδειξεις, αλλα χρησιμοποιουνται συνδυαστικα για τα συμπερασματα. Οντως το βελασμα του προβατου δεν ειναι αποδειξη οτι το Β προφεροταν μπ και το Η μακρο εε. Αλλα αν το συνδυασεις με ολες τις αλλες ενδειξεις που εχω αναφερει, θα δεις οτι η συγκεκριμενη ερμηνεια βγαζει περισσοτερο νοημα απο τις εναλλακτικες. Επίσης το θέμα δεν είναι να απδείξουμε την πραγματικότητα 100%, αλλά να ξεχωρίσουμε τις ισχυρές ενδείξεις απο τις άλλες. Οι ισχυουσες εκτιμησεις δεν μπορουν να καταργηθουν επειδη κάποιοι δεν αρεσκονται στην ιδέα οτι τα Α. Ελληνικά προφέρονταν διαφορετικά, ούτε λεγοντας "θα μπορουσε όμως να..." για να φέρουν την πραγματικότητα πιο κοντά στη δική τους αντίληψη.

Θα μπορούσε πολύ εύκολα κάποιος να απαντήσει όπως συγχέουν τα ὦμος - ὅμως ή χῶρος - χορός.
Ναι αλλα αυτη η συγχυση ισχυει για σημερα. Η διαφορετικη ορθογραφια ειναι ενδειξη οτι αυτες οι λεξεις προφερονταν διαφορετικα τοτε, ειδικα οταν μιλαμε για μια χρονικη περιοδο τοσο κοντα στην εισαγωγη της γραφης. Η γλώσσα είναι κυρίως προφορική. Το συγκεκριμένο επιχειρημα λοιπόν λέει οτι ειναι παραλογο οι προγονοι μας για αιωνες να προφεραν το "εμεις" και το "εσεις" σαν [imis], και να εκαναν διαχωρισμο μονο αιωνες αργοτερα, γραπτως, με Η- και Υ-. Αντιθετως, βγαινει πιο πολυ νοημα να υποθεσουμε οτι η διαφορα υπηρχε στην προφορα, διαφορα που αποδωθηκε αργοτερα και γραπτως. Ασχετως αν σημερα προφερονται το ιδιο.

Στα δε γραπτά πρίν το 403 π.Χ. θα τα γράφανε φαντάζομαι όλα με Ο μιας και δεν υπήρχε Ω.
Σαφως, οπως και τα Λατινικα οπου δεν υπαρχουν ξεχωριστα γραμματα για τα μακρα φωνηεντα. Σε αυτη την περιπτωση η όποια σύγχυση υπάρχει στο γραπτό κείμενο. Μιλάμε όμως για μια εποχή οπου η γραφή ήταν περιορισμένη σε μικρές σχετικά επιγραφές, και όχι σε ολόκληρη γραμματεία (αν κανω λαθος ας με διορθωσει καποιος φιλολογος).

Σύμφωνα με την Ερασμική προφορά αυτά δεν είναι καθόλου δίφθογγοι, εξάλλου αυτή είναι βασική αρχή της προφοράς της Ερασμικής, ότι τα προφέρει ξεχωριστά.
Εδω καταλαβαινεις κάτι λάθος. Δί-φθογγος είναι δυο ξεχωριστοί φθόγγοι/φωνήεντα, που προφέρονται γρήγορα σαν μία συλλαβή. Αν δεν κανω λαθος στα Ν. Ελληνικά δεν έχουμε διφθογγους (κάθε προφερόμενο φωνήεν είναι μια συλλαβή), και η λέξη αφορά μόνο την ετυμολογία και την ορθογραφία. Δίφθογγους έχουμε πχ. στα αγγλικά όπως στα γράμματα a, i (αϊ, εϊ που προφερονται ομως σαν μια συλλαβη), ή οταν λεμε μπάι-μπάι ([baj baj] και όχι [ba-i ba-i])

Επομένως μπορούμε να μιλάμε για δίφθογγους στην "ερασμιακή" προφορά.

Κάποτε κάποιος μου απάντησε πως τα ει οι αι θα μπορούσαν να έχουν σχέση με την λυρική προφορά και ερμηνεία.
Ναι, αλλά οπως ειπα, το "θα μπορουσαν" δεν αποτελει αντεπιχείρημα. Είναι μια υπόθεση που πρέπει να δοκιμαστεί και να αντέξει στην επιστημονική έρευνα. Δεν ξέρω τί ακριβώς σου είπαν και τί εννοούσαν, αλλά σίγουρα το πώς αντιλαμβανόμαστε τους διφθογγους, εχει να κανει το πώς αντιλαμβανομαστε το μετρο στην ποιηση.

Προσωπικά θεωρώ απίθανο να πρόκειται για μια τεχνητή σύμβαση/εφέυρεση που να ξεκινησε απο μια ελίτ ποιητών και κατόπιν να πέρασε στη γραμματική και την πεζή γλώσσα. Σιγουρα υπάρχουν εισαγωγές απο τη λυρική γλώσσα στην πεζή, αλλά εδω μιλαμε για ολοκληρη γραμματική.

ΕΔΟΧΣΕ ΤΕΙ ΒΟΛΕΙ ΚΑΙ ΤΟΙ ΔΕΜΟΙ ΤΟΙ ΑΘΕΝΑΙΟΝ
ἔδοξε τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων

Έβαλες αυτή την πρόταση και παρατηρώ ότι:
το ΤΕΙ γίνεται ΤΗ
το ΤΟΙ γίνεται ΤΩ
Αυτά δεν μας βάζουν σε υπόνοια ότι τελικά το ΕΙ και το ΟΙ προφέρονταν ως μονόφθογκα φωνήεν;
Εδω κανεις αλλο ενα λαθος. Βλεπεις οτι το τῇ και τῷ εχουν απο κατω την υπογεγραμμένη, που στη γραπτη γλωσσα συμβολιζει ενα διφθογγικο ι μετα απο μακρο φωνηεν. Στα κεφαλαια αποδιδεται σαν Ηι και Ωι και λεγεται παραγεγραμμενη

Οποτε εχουμε ΤΕΙ -> ΤΗι και ΤΟΙ -> ΤΩι.

Δηλαδή προφέρανε ΔΗΜΟ ή ΔΗΜΟΙ και πως το ξεχώριζαν από τον πληθυντικό που είναι το ίδιο στα γραπτά ως ΔΗΜΟΙ;
Οχι, στη συγκεκριμενη ορθογραφια οντως δοτ. εν. ειναι ΤΟΙ ΔΕΜΟΙ και ον. πληθ. ΟΙ ΔΕΜΟΙ, αλλα προφερανε "τοοϊ ντεε-μοοϊ" στη μεν και "χοϊ ντεε-μοϊ" (βραχυ φωνηεν) στη δε.

Αυτό μου είχε κάνει και εμένα μεγάλη εντύπωση και γίνεται πολύ πιστευτό ότι το ΑΙ προφερόταν ΑΪ ή ΑΕ.
Όμως θα πρέπει να απαντηθεί κατά πόσο τα Λατινικά είχαν γράμματα που δεν προφέρονταν, όπως γίνεται σήμερα στα Γαλλικά.
Αυτό μπορεί να μας το δειξει η σύγκριση των σημερινών λατινογενών γλωσσών. Τα γαλλικά συγκεκριμένα υπέστησαν αρκετές "φθορές", σε σχέση με τα Ιταλικά και τα Ισπανικά.

Μάλλον οφείλεται στο ότι υπήρχαν τα μακρά φωνήεν και το γράμμα Ι παρέπεμπε μόνο σε κοφτό ήχο.
Όσο για το Η σαν μακρό ΕΕ δεν έχω αντίρηση όντως λογικά να ήταν κάτι ανάμεσα σε Ε και Ι ή ΕΕ.
Προφανώς οι αρχαίοι Έλληνες προφέρανε κάποια πράγματα όπως οι σημερινοί Ιταλοί που σέρνουν κάποια γράμματα.
Δε διαφωνώ καθόλου.
 
Last edited:
Με ταλαιπωρεί μια γρίπη και δεν έχω παλύ κουράγιο να απαντήσω, γι' αυτό και αργώ, θα προσπαθήσω σήμερα να τοποθετηθώ.
 
Όσον αναφορά για το βέλασμα και τα όποια συμπεράσματα που βγήκαν.
Για μένα δεν βγήκαν σαφή συμπεράσματα.
Για το αν το Η αποδίδει μακρότητα μάλλον ναι, γιατί όπως γράφεται και στον Κρατύλο
«Κρατ.» 427-c : Το δ' αϋ άλφα τω «μεγάλω» άπέδωκε, καΐ τω «μήκει» το ήτα, οτι μεγάλα τά γράμματα.
Επίσης στον Κρατύλο πάλι βλέπουμε μια πολύ ενδιαφέρων αναφορά.
«Κρατ.» 418b-c : νυν δε αντί μεν του ιώτα ή ει ή ητα μεταστρέφουσιν.... οίον οι μεν αρχαιότατοι ίμέραν την ήμέραν έκάλουν, οι δε έμέραν, οί δε νυν ήμέραν».
Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα τι συμπεράσματα βγαίνουν.
Όποιος καταλαβαίνει ας εξηγήσει.
Και τα γράφω αυτά για την έννοια του Η, αν εννοούσε το Ε ή ΕΕ ή μπορούσε να ήταν και Ι.

Δεν καταλαβα καθολου το επιχειρημα ή τη λογικη του. Ποιος συγγραφεας εκατσε να εφευρει γραμμα, και ποιο;
Ο Κων. Οικονόμου ο εξ Οικονόμων αντέταξε στο επιχέιρημα του βη βη, ότι στην περίπτωση που δεν είχαν καθόλου στη Γλώσσα τους οι αρχαίοι αυτόν τον ήχο και κατ΄επέκταση ούτε και γράμμα του, τότε ο Αριστοφάνης δεν ήταν υποχρεομένος να επινοήσει κανένα καινούριο γράμμα για να αποδώσει το βέλασμα.
Ελπίζω να έγινα κατανοητός τώρα.

Εν οιδα, οτι ουδεν οιδα. Οπως οι "αντι-ερασμικοι" χρησιμοποιουν ενδειξεις και λογικες διεργασιες για να αντικρουσουν τους "ερασμικους", ετσι και οι "ερασμικοι" εχουν ερθει σε αυτα τα συμπερασματα βσει ενδειξεων και λογικων διεργασιων.
Ακριβώς έτσι δεν είναι νομίζω.
Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι η ερασμική πρακτική ήρθε και εφαρμόστηκε γιατί κάτι έπρεπε να εφαρμοστεί, ασχέτως αν ήταν ή δεν ήταν σωστή.
Υπήρξαν βέβαια κάποια πατήματα σε λογική και ενδείξεις τα οποία δεν αποδείχτηκαν ποτέ και ίσως ούτε πρόκειται να αποδειχτούν.
Βάζω ένα απόσπασμα από τον Κρατύλο πάλι που και φυσικά και λογικά έχει πέσει στην αντίληψη των ειδικών:
«Κρατ.» 427-c Η δέ όλισθανούσης τής γλώττης αντιλαμβάνεται ή τοϋ γάμμα δύναμις, το «γλίσχρον» άπεμιμησατο καϊ «γλυκυ» καί «γλοιώδες».
Αν είναι έτσι όπως χαρακτηρίζει ο Σωκράτης το Γ ότι είναι δηλαδή γλιστερό, γλυκύ και γλοιώδες, είναι δυνατόν να μιλάει για το ερασμικό, κοφτό και χωρίς δύναμη G που προτείνεται και εφαρμόζεται...;
Για μένα δεν είναι δυνατόν...! Οπότε φαντάζομαι ότι ούτε λίγο, ούτε πολύ εφάρμοσαν τους κανόνες που έχουν επειδή βολεύονται έτσι.

Για το θέμα του "εμεις" και το "εσεις" σαν imis.
Μα απάντησα ότι θα μπορούσε να υπάρχει αλλαγή στον τονισμό και έτσι να μην υπήρχε πρόβλημα κατανόησης ούτε προφορικά.
Εξάλλου το ότι υπήρχαν παρερμηνείες είναι γεγονός και το ξέρουμε από το (λιμό ή λοιμό), ήταν λοιπόν ηλίθιοι που δεν ξεχώριζαν προφορικά τις δύο λέξεις;
Υπήρξαν και άλλες λέξεις που δεν έβγαζαν νόημα όπως Νομός ή νόμος ή ακόμα χειρότερα την λέξη όρος αν είναι το βουνό ή ο όρος.
Αποδείχτικε κανένας χαζός επειδή υπήρξαν αυτές οι ατέλειες;

Για τα ΕΙ και ΟΙ που γίνονται ΗΙ και ΩΙ κατάλαβα το λάθος μου, εξάλλου δεν γνωρίζω τους κανόνες του πολυτονικού που δόθηκε στο κείμενο.
Επί τη ευκαιρία όμως να θυμηθούμε ότι τα πνεύματα επινοήθηκαν κατά την ελληνιστική εποχή τότε που για να δίδάξουν στους πολούς ξένους και για να μην γίνονται λάθη, αναγκάστηκαν τα γράμματα που δεν προφέρονται να τα δείξουν αλλιώς, δηλαδή τονικά.
Αυτό σημαίνει ότι πριν τα ρωμαϊκά χρόνια ήδη η Ελληνική ως παγκόσμια Γλώσσα είχε περισσότερο τους σημερινούς ελληνικούς κανόνες ανάγνωσης, παρά της ερασμικής προφοράς.
Γράφει ο Κλασικιστής με τις ενδιαφέρον γνώσεις που έχει ότι:
• Έτσι, σε αττικές επιγραφές του 150 π.Χ. παρατηρείται σύγχυση ανάμεσα στο η και στο ι, και διαβάζουμε ήδη από τον 2ο αι. π.Χ.: μίτιρ = μήτηρ. Μετά τον 2ο αι. η σύγχυση αυτή γενικεύεται,
• Η μονοφθογγική προφορά του ει σε , ενώ ήδη εμφανίζεται κατά τους κλασικούς χρόνους σε άλλες διαλεκτικές περιοχές (Άργος, Κόρινθος: τρῖς = τρεῖς· λέγις = λέγεις), στην αττική διάλεκτο τα πρώτα δείγματα αυτής της σύγχυσης εμφανίζονται κατά τον 2ο αι. π.Χ.
• Η δίφθογγος αι μονοφθογγίζεται σε [e] μακρό μετά τα ρωμαϊκά χρόνια, ενώ τα πρώτα λιγοστά δείγματα τα παίρνουμε από τη Βοιωτία ήδη γύρω στο 400 π.Χ. (χῆρε = χαῖρε· πῆς = παῖς κ.ά.), όπου στη θέση της αι γραφόταν ήδη η αε, η οποία θεωρήθηκε ενδιάμεση βαθμίδα προς την εξέλιξη σε [e].

Όλα αυτά βέβαια έχουν εξήγηση στη χρονολόγηση λόγω αρχαιολογικών ευρημάτων, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί νέες ανακαλύψεις να αλλάξουν την όποια χρονολόγηση.

Να πω εδώ ότι η πρόθεσή μου ήταν η γνώση και να βγάλω συμπεράσματα.
Πραγματικά έμαθα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα και το εννοώ.
Μου έκανε εντύπωση λοιπόν αυτό με τον Διονύσιο τον Αλικαρνασσεύ
Αν παρατηρήσει κάποιος λέει:
τρία μὲν ἀπὸ τῶν χειλῶν ἄκρων, ὅταν τοῦ στόματος πιεσθέντος τότε προβαλλόμενον ἐκ τῆς ἀρτηρίας τὸ πνεῦμα λύσῃ τὸν δεσμὸν αὐτοῦ. καὶ ψιλὸν μέν ἐστιν αὐτῶν τὸ π, δασὺ δὲ τὸ φ, μέσον δὲ ἀμφοῖν τὸ β· τοῦ μὲν γὰρ ψιλότερόν ἐστι, τοῦ δὲ δασύτερον.
τα π, φ, β ως χειλικά

τρία δὲ ἄλλα λέγεται τῆς γλώττης ἄκρῳ τῷ στόματι προσερειδομένης κατὰ τοὺς μετεώρους ὀδόντας, ἔπειθ' ὑπὸ τοῦ πνεύματος ἀπορριπιζομένης καὶ τὴν διέξοδον αὐτῷ κάτω περὶ τοὺς ὀδόντας ἀποδιδούσης· διαλλάττει δὲ ταῦτα δασύτητι καὶ ψιλότητι· ψιλὸν μὲν γὰρ αὐτῶν ἐστι τὸ τ, δασὺ δὲ τὸ θ, μέσον δὲ καὶ ἐπίκοινον τὸ δ. αὕτη δευτέρα συζυγία τριῶν γραμμάτων ἀφώνων.
τα τ, θ, δ ως οδοντικά

τρία δὲ τὰ λοιπὰ τῶν ἀφώνων λέγεται μὲν τῆς γλώττης ἀνισταμένης πρὸς τὸν οὐρανὸν ἐγγὺς τοῦ φάρυγγος καὶ τῆς ἀρτηρίας ὑπηχούσης τῷ πνεύματι, οὐδὲν οὐδὲ ταῦτα διαφέροντα τᾷ σχήματι ἀλλήλων, πλὴν ὅτι τὸ μὲν κ ψιλῶς λέγεται, τὸ δὲ χ δασέως, τὸ δὲ γ μετρίως καὶ μεταξὺ ἀμφοῖν.
τα κ, χ, γ ως λαρυγγικά
Στα χειλικά το Π είναι προφανώς ο οδηγός οπότε έτσι εξηγήται το φ = ph (Φαρμακείο = Pharmacy)
Στα οδοντικά το Τ είναι προφανώς ο οδηγός οπότε έτσι εξηγήται το θ = th (θησαυρός = thesaurus)
Στα λαρυγγικά το Κ είναι προφανώς ο οδηγός οπότε έτσι εξηγήται το χ = ch (χορός = chorus)

Ο λογικός συνυρμός λέει ότι:
Το Π είναι οδηγός όχι μόνο στο Φ αλλά και στο Β
Το Τ είναι οδηγός όχι μόνο στο Θ αλλά και στο Δ
Το Κ είναι οδηγός όχι μόνο στο Χ αλλά και στο Γ
 
Last edited:

Αντέρωτας

Ξωτικό του Φωτός
Προσωπικό λέσχης
«Κρατ.» 418b-c : νυν δε αντί μεν του ιώτα ή ει ή ητα μεταστρέφουσιν.... οίον οι μεν αρχαιότατοι ίμέραν την ήμέραν έκάλουν, οι δε έμέραν, οί δε νυν ήμέραν».
Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα τι συμπεράσματα βγαίνουν.
Όποιος καταλαβαίνει ας εξηγήσει.
Μάλλον εννοεί οτι το Η ενιοτε προφεροταν Ε ή και Ι σε καποιες διαλέκτους. Αν είναι έτσι, ενδιαφέρον, γιατί φαίνεται οτι το Η ήδη αρχισε να γινεται Ι απο την εποχη του Πλατωνα.

Ο Κων. Οικονόμου ο εξ Οικονόμων αντέταξε στο επιχέιρημα του βη βη, ότι στην περίπτωση που δεν είχαν καθόλου στη Γλώσσα τους οι αρχαίοι αυτόν τον ήχο και κατ΄επέκταση ούτε και γράμμα του, τότε ο Αριστοφάνης δεν ήταν υποχρεομένος να επινοήσει κανένα καινούριο γράμμα για να αποδώσει το βέλασμα.
Ελπίζω να έγινα κατανοητός τώρα.
Εννοείται οτι ο Αριστοφάνης δεν ήταν μεταρρυθμιστής του αλφαβήτου και δεν θα εφεύρισκε κάποιο γράμμα. Αυτό που κάνουμε είναι να αντιληφθούμε ένα ήχο με ανθρώπινους φθόγγους και να τον αποδόσουμε με τα γράμματα, αλλά προφανώς οι αρχαίοι άκουγαν κάποιο b και καποιο ee στα πρόβατα, γιαυτο και ο Αρ. το απέδωσε σαν ΒΗ. Τωρα δεν καταλαβα σε τι διαφωνει ο τυπος.

Οπως φαινεται απο τη Γραμμικη Β, και οπως περιγραφει ο Διονυσιος, το Β βασιζεται στο Π, κατι που ισχυει περισσοτερο για τον ηχο παρα για τον ηχο [v]. Επισης το γραμα Β σχετιζεται με το φοινικικο Bet και με το λατινικο B. Αυτα δεν αναιρουνται επειδη ο Οικονομου ειπε οτι "θα μπορουσε" το ΒΗ να ειναι κατι αλλο.

Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι η ερασμική πρακτική ήρθε και εφαρμόστηκε γιατί κάτι έπρεπε να εφαρμοστεί, ασχέτως αν ήταν ή δεν ήταν σωστή.
Υπήρξαν βέβαια κάποια πατήματα σε λογική και ενδείξεις τα οποία δεν αποδείχτηκαν ποτέ και ίσως ούτε πρόκειται να αποδειχτούν.
Αυτό που λες ισχύει για την παραδοσιακή ερασμική πρακτική που χρησιμοποιειται στο εξωτερικό για την ανάγνωση κειμένων και την προφορά ονομάτων, σαν σύμβαση που βολευει καλυτερα. Το ίδιο αυθαίρετη είναι η δική μας πρακτική οπου χρησιμοποιούμε τη σημερινή προφορά.

Οπως σου ειχα πει πριν, η συζήτησή μας εδω δεν εχει να κανει με το αν ειχε δικιο ο Έρασμος, αλλα με την ανασύνθεση της αρχαίας προφοράς. Σε όλη τη συζήτηση παρατέθηκε πλήθος ενδείξεων που δείχνουν οτι η αρχαία προφορά διέφερε σε πολλά απο τη σημερινή, και ο Έρασμος είχε δίκιο σε καποια σημεια. Οτιδήποτε δεν αντέχει την επιστημονική μέθοδο, αναθεωρείται. Γι' αυτό και διαφωνουν οι φιλόλογοι σε κάποιες λεπτομέρειες, ενω σε αλλα συμφωνουν. Δε θα ηταν ετσι απλα επειδη "κατι επρεπε να εφαρμοστεί". Ισχύουν οι ισχυρότερες ενδείξεις.

Για παράδειγμα, στα ιερογλυφικά αποδίδονται μόνο τα σύμφωνα των αιγυπτιακών. Αρα αμα δεις ενα ονομα σαν NFRNFRWJTN πως το προφερεις; Υπαρχει η συμβαση να κοτσαρεις Ε μεταξυ των γραμματων και καποια συμφωνα να τα προφερεις σαν φωνηεντα, οποτε το λες "νεφερενεφερουϊτεν". Αυτο ομως ειναι ισα ισα γι να προφερεις τη λεξη που διαβασες και, αν προκειται για ονομα, να αναφερθεις στο συγκεκριμενο προσωπο. Δεν μας νοιαζει αν προφεροταν ετσι στην πραγματικοτητα.

Τωρα, αν μας απασχολει το πως οντως προφεροταν αυτο το ονομα και να ανασυνθεσουμε την προφορα του, αυτο ειναι ενα αλλο θεμα και αφορα αλλο τομέα της γλωσσολογιας. Μπορουμε να κανουμε καποιες εκτιμησεις βασει διαφορων στοιχειων, οπως εαν αποδιδεται αυτο το ονομα σε Α. Ελληνικές πηγές, ή να το συγκρινουμε με νεωτερες κοπτικες λεξεις που χρησιμοποιουν ελληνικό αλφάβητο.

Αλλα ακομα και αν ενας γλωσσολογος το κανει αυτό, δεν αφορα καθολου τον αιγυπτιολογο, τον αρχαιολογο ή τον ιστορικό, και θα συνεχισει να το προφερει "νεφερενεφερουιτεν" κλπ.

Οποτε αλλο πραγμα ειναι η "παραδοση", η συμβαση που βολευει για πρακτικους λογους, και αλλο η ανασυνθεση μιας προφορας που γινεται για ακαδημαϊκους ή πειραματικους λογους. Η ανασυνθεση ειναι διαδικασια, βασιζεται σε στοιχεια και οχι σε βολεμα επειδη δεν υπαρχει κατι καλυτερο.

Αν είναι έτσι όπως χαρακτηρίζει ο Σωκράτης το Γ ότι είναι δηλαδή γλιστερό, γλυκύ και γλοιώδες, είναι δυνατόν να μιλάει για το ερασμικό, κοφτό και χωρίς δύναμη G που προτείνεται και εφαρμόζεται...;
Επειδη ειναι λιγο παγιδα οι αρχαιοελληνικές περιγραφες, κοιταξα λιγο μια μεταφραση στα αγγλικα. Οι λεξεις αυτες αναφερονται κυριως στον "κορεσμό" (οπως κατι που ειναι υπερβολικα γλυκο) και το "κολλημα" (γλιτσα, γλοιωδες) που προκαλει στον ηχο, και χι σε κατι που γλιστράει. Αυτο μου κανει και για G που σταματαει τη ροη της γλωσσας, αλλα δεν μπορω να βγαλω σαφη συμπερασματα.

Οπως και να εχει, μου φαινεται απιθανο το Γ να ειχε τη σημερινη σημασια. Αυτο καθοτι οπως ειπα σε προηγουμενη αναρτηση, το γραμμα σχετιζεται με το φοινικικο gimel και το λατινικο C/G που σε καθε περιπτωση απεχουν πολυ απο το [γ]. Το ιδιο φαινεται απο τη γραμμικη Β, καθως και απο την περιγραφη του Διονυσιου καθοτι οπως λεει το Γ βασιζεται στο Κ (κατι που ισχυει για τον ηχο [g] αλλα οχι για τον ηχο [γ]). Αυτα δεν αναιρουνται, οπως και αν ερμηνευσεις τις περιγραφες του Σωκρατη.

Για το θέμα του "εμεις" και το "εσεις" σαν imis.
Μα απάντησα ότι θα μπορούσε να υπάρχει αλλαγή στον τονισμό και έτσι να μην υπήρχε πρόβλημα κατανόησης ούτε προφορικά.
Εξάλλου το ότι υπήρχαν παρερμηνείες είναι γεγονός και το ξέρουμε από το (λιμό ή λοιμό), ήταν λοιπόν ηλίθιοι που δεν ξεχώριζαν προφορικά τις δύο λέξεις;
Υπήρξαν και άλλες λέξεις που δεν έβγαζαν νόημα όπως Νομός ή νόμος ή ακόμα χειρότερα την λέξη όρος αν είναι το βουνό ή ο όρος.
Κατ'αρχάς τους τόνους μπορούμε να τους δούμε. Εκτός αν κάνω λάθος εχω την εντύπωση οτι οι λεξεις τονιζονται το ιδιο.

Μα άλλο διάφορες τυχαίες λέξεις που θα ακούγονται το ιδιο και αλλο για 2 τοσο βασικές προσωπικές αντωνυμιες, που αν απλα ακουσεις [imis], [imon], [imas] κλπ. δε θα ξερεις σε τι αναφερεται. Μια γλωσσα πιστευω δεν θα μπορουσε να λειτουργησει ετσι. Δεν πρέπει να είναι τυχαίο το οτι οι σημερινές αντωνυμίες ειναι αρκετά ίδιες με τις αρχαιες ΕΚΤΟΣ απο το "εσείς": προφανώς το "εσείς" βγήκε την επιφάνεια επειδη το "υμείς" πλέον εμοιαζε υπερβολικά με το "ημείς", που προφανώς δεν ήταν έτσι απο την αρχή.

Στη γλώσσα Σαμόα για παράδειγμα lo'u σημαίνει "μου" και lou σημαίνει "σου". Η απόστροφος/παύση παίζει μεγάλο ρόλο στο σχήμα μιας λέξης. Αν υποθέσουμε οτι σε κάποια στιγμή στο μέλλον αδυνατίσει η απόστροφος, η γλώσσα δεν θα μπορεί να λειτουργήσει με την ίδια λέξη (lou) να σημαινει πότε "μου" και πότε "σου", οπότε η γλώσσα θα εισάγει μια νεα, ξεχωριστή αντωνυμία που θα διαφέρει αρκετά για να αποσαφηνίζεται.

Στα χειλικά το Π είναι προφανώς ο οδηγός οπότε έτσι εξηγήται το φ = ph (Φαρμακείο = Pharmacy)
Στα οδοντικά το Τ είναι προφανώς ο οδηγός οπότε έτσι εξηγήται το θ = th (θησαυρός = thesaurus)
Στα λαρυγγικά το Κ είναι προφανώς ο οδηγός οπότε έτσι εξηγήται το χ = ch (χορός = chorus)
Πράγματι. Οπου βλεπεις ph σε ξενες λεξεις, κατα κανονα αναφερεται σε ελληνικό δάνειο, εφόσον τα λατινικα ειχαν ηδη τον ηχο F. Και ολα μαζι παραπεμπουν στην ΑΕ προφορα των Φ, Θ, Χ.

Αυτό φαίνεται επίσης σε σύνθετες λέξεις με δασεία όπως κατ + hοδόν -> kathodon -> (σήμερα) καθοδόν.
 
Last edited:
Να βάλουμε λίγο τα πράγματα στη θέση τους όσον αναφορά τον Διονύσιο τον Αλικαρνασσεύ.
Δεν ξέρω αν είπε ο συγκεκριμένος ότι το Π οδηγεί τα Φ και Β και ούτο καθ εξής...
Ούτε ξέρω αν κάποιος άλλος έχει ισχυριστεί κάτι τέτοιο.
Αυτή η παρατήρηση είναι δική μου και ναι μεν για τα Φ, Θ, Χ υπάρχει οδηγός μπροστά (οι λατινικές μεταφράσεις μας το δείχνουν αυτό) αλλά για τα Β,Γ,Δ δεν είναι σίγουρο ντέ και καλά.
Αν ισχύει όμως αυτή η λογική έχουμε και λέμε:

Το Π οδηγό στο Β
Αν το Β προφερόταν σαν ΜΠ, τότε βάζοντας μπροστά το Π γίνεται ΠΜΠ (pb), κάτι που στην πράξη κανείς δεν μπορεί να το προφέρει χωρίς να το ξεχωρίσει σε p και b, κάνοντας δύο ενέργειες.
Αν το Β προφερόταν σαν ΠΒ (pv), τότε ο ήχος είναι ένας και εξακολουθητικός όπως και στα Φ, Θ, Χ με τους οδηγούς τους μαζί.

Το Τ οδηγό στο Δ
Αν το Δ προφερόταν σαν ΤD, τότε έχουμε πάλι δύο ήχους και όχι έναν συνεχόμενο.
Αν το Δ προφερόταν σαν ΤΔ, τότε το αποτέλεσμα είναι ένα και εξακολουθητικό όπως όλα τα άλλα.

Το Κ οδηγό στο Γ
Αν το Γ προφερόταν σαν ΚG, τότε πάλι γίνονται δύο ενέργειες ξεχωριστές σε Κ και G.
Αν το Γ προφερόταν σαν ΚΓ, τότε πάλι υπάρχει ένας ομαλός και εξακολουθητικός ήχος.

Τώρα στο ερώτημα γιατί τα Φ, Θ, Χ μεταφράστικαν ph, th, ch και δεν υπάρχει αντίστοιχη εφαρμογή και στα Β, Γ, Δ...;
Αυτό που μπορώ να σκεφτώ είναι ότι για το Β είχαν ήδη το ίδιο γράμμα και δεν χρειάστηκε να αποδοθεί αλλιώς. Εξάλλου έχοντας το Π σαν ήχο μπροστά, διαχωρίζεται από το λατινικό V.
Στο Γ η απόδοση προϊποθέτει το Κ μπροστά και έχοντας το G που το είχαν μάλλον σαν ήχο ΓΚ από τότε, ταιριάζει γιατί είναι πολύ κοντά κάνοντας όμως αντισροφή του ήχου και των γραμμάτων από ΚΓ σε ΓΚ.
Μάλιστα η αναφορά σου Αντέρωτα, ότι το Γ το σχετίζανε και με το C, έχουμε ακόμα μια μαρτηρία του κανόνα που υπονοείται ότι υπάρχει παντού, ότι δηλαδή και το Γ είχε το Κ μπροστά του.
Στο Δ υπάρχει ένα παραπλήσιο γράμμα το D.
Aυτό όμως δεν σημαίνει ότι υπήρχε ο ήχος Δ και στη λατινική προφορά, αλλά ένας παραπλήσιος όπως το D.

Θυμίζω πάντος και την παρατήρηση του καθ. Καραγκούνη με τα:
μηθείς, μηθέν, ουθείς, ουθέν
που γίνονται:
μηδείς, μηδέν, ουδείς, ουδέν
Κάτι που δείχνει ότι το Θ είναι κοντά στο σημερινό Δ και όχι στο D

Βέβαια να πω και το άλλο, ότι αν καθήσει και βάλει κάποιος σαν οδηγούς τα Π, Τ, Κ, τότε δυσκολεύεται να μιλήσει και η γλώσσα δεν ρέει και γίνεται αργή.
Δεν ξέρω αν μετά από εξάσκηση ή αν είναι μητρική η Γλώσσα, αν είναι τελικά βατό, όμως καταλαβαίνω γιατί είχαν μακρά φωνήεντα.
Προσπαθήστε να πέιτε: κγλίσκχρος Πφαέτθων
Υπάρχει πιθανότητα οι οδηγοί να μπαίνανε μόνο για την προσφόνηση του γράμματος και ότι στον προφορικό λόγο υπήρχε διαφοροποίηση.
Δεν ξέρω πάντα πως είναι με λυνένη την γλώσσα σε αυτούς τους κανόνες.

Επειδη ειναι λιγο παγιδα οι αρχαιοελληνικές περιγραφες, κοιταξα λιγο μια μεταφραση στα αγγλικα. Οι λεξεις αυτες αναφερονται κυριως στον "κορεσμό" (οπως κατι που ειναι υπερβολικα γλυκο) και το "κολλημα" (γλιτσα, γλοιωδες) που προκαλει στον ηχο, και χι σε κατι που γλιστράει. Αυτο μου κανει και για G που σταματαει τη ροη της γλωσσας, αλλα δεν μπορω να βγαλω σαφη συμπερασματα.
Για μένα δεν υπάρχει άλλη εξήγηση από το προφανές.
Έχω το λεξικό της Α.Ε. απο τον Α. Φραγκούλη καλό, κακό λεξικό δεν ξέρω, γράφει για την έννοια της λέξης «γλίσχρος» ότι σημαίνει γλιστερός, ολισθηρός, κολλώδης.
Τι άλλο να πω;

Μα άλλο διάφορες τυχαίες λέξεις που θα ακούγονται το ιδιο και αλλο για 2 τοσο βασικές προσωπικές αντωνυμιες, που αν απλα ακουσεις [imis], [imon], [imas] κλπ. δε θα ξερεις σε τι αναφερεται.
Τώρα που το σκέπτομαι ο Πλάτων κάνει αναφορά ότι σαν Ι προφέρονται τα ΕΙ και Η, όχι το Υ.
Μπορεί λοιπόν να ισχύει η αντίληψη ότι προφερόταν σαν ου αλλά και v (Ευα - Eva) και f αν είναι στο τέλος.

Οπως και να εχει, μου φαινεται απιθανο το Γ να ειχε τη σημερινη σημασια. Αυτο καθοτι οπως ειπα σε προηγουμενη αναρτηση, το γραμμα σχετιζεται με το φοινικικο gimel και το λατινικο C/G που σε καθε περιπτωση απεχουν πολυ απο το [γ]. Το ιδιο φαινεται απο τη γραμμικη Β, καθως και απο την περιγραφη του Διονυσιου καθοτι οπως λεει το Γ βασιζεται στο Κ (κατι που ισχυει για τον ηχο [g] αλλα οχι για τον ηχο [γ]). Αυτα δεν αναιρουνται, οπως και αν ερμηνευσεις τις περιγραφες του Σωκρατη.
Για το Φοινικικό αλφάβητο που γίνεται αυτός ο συνειρμός δεν το καταλαβαίνω γιατί να αποτελεί αλάνθαστη πρακτική;
Το Φοινικικό αλφάβητο δεν είχε φωνήεντα καθόλου όπως και όλα τα αλφάβητα της ευρήτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής.
Έτσι λοιπόν οι Έλληνες πήραν ένα σύμφωνο το Α (που δεν ξέρω σε ποιό ήχο άκουγε) και το μεταχειρίστηκαν σαν φωνήεν.
Πήραν το Γ και ασχέτως πως το προφέρανε οι Φοίνικες, το είπαν ΚΓ, όχι ΓΚ.
Οι Λατίνοι δεν έχουν τους ίδιους ήχους για να ακολουθήσουν πιστά τα πάντα.
 
Status
Κλειστό για αναρτήσεις.
Top