Τα σύμβολα & και ϗ που σημαίνουνε "και"

Το &, όπως ξέρουμε, είναι ένα ιδεόγραμμα που διαβάζεται "και" και αντικαθιστά στην γραφή τον αντίστοιχο σύνδεσμο. Απαντά ήδη από τον 1ο αι. μ.Χ. όταν τα δύο γράμματα της λατινικής λέξης et (και) άρχισαν να γράφονται μαζί ως λιγατούρα (δηλ. ως σύμπλεγμα γραμμάτων).


η εξέλιξη του ιδεογράμματος &

Το σύμπλεγμα αυτό εξελίχτηκε μέσα στις δύο αυτές χιλιετίες και έφτασε να μεταμορφωθεί σε ένα ιδιαίτερο σύμβολο, ιδεόγραμμα πλέον, καθώς εκφράζει την ιδέα της σύζευξης και συνήθως δίχως να διακρίνονται πια τα γράμματα που το αποτελούν.

Το &, με το πολύ χαρακτηριστικό σχήμα, έχει σήμερα καθολική χρήση και έχει εισχωρήσει εδώ και αρκετά χρόνια καί στην ελληνική γραφή. Να πούμε όμως πως στα ελληνικά είχαμε ήδη αντίστοιχο ιδεόγραμμα το ϗ το οποίο το χρησιμοποιούμε μερικοί όταν γράφουμε με το χέρι, και πραγματικά ελάχιστοι όταν γράφουμε στον υπολογιστή, κι ίσως επειδή δεν γνωρίζουμε πως υπάρχει σαν δυνατότητα αλλά κι επειδή δεν ξέρουμε πώς να το εμφανίσουμε.


η ελληνική λιγατούρα για το "και"


Οδηγίες για εισαγωγή του ϗ στο Microsoft Word 2007

Ένας εύκολος τρόπος για εισαγωγή του στο Microsoft Word 2007, λοιπόν, είναι ο εξής: Εισαγωγή > Σύμβολο > Περισσότερα Σύμβολα



Εκεί επιλέγουμε μια κοινή γραμματοσειρά όπως η Arial και ψάχνουμε να εντοπίσουμε την λιγατούρα ϗ. Έπειτα κάνουμε κλικ στο πεδίο "Νέο πλήκτρο συντόμευσης" κι εκεί μέσα πατάμε έναν συνδυασμό που να μας βολεύει (π.χ. Ctrl-κ) και έπειτα "Αντιστοίχηση" ώστε ο συνδυασμός αυτός να βρεθεί μέσα στο πλαίσιο "Ισχύοντα πλήκτρα".



Κλείνουμε τα παράθυρα αυτά και από εδώ και στο εξής, στο Word, πατώντας Ctrl-κ θα εμφανίζεται το πιο δικό μας "και", το ϗ!

Δυστυχώς, στο σύστημα κωδικοποίησης γραφών unicode, ενώ έχουν βάλει μέσα τα χίλια μύρια (όπως το ϗ καλή ώρα) αμέλησαν να βάλουν την λιγατούρα για το ου, η οποία χρησιμοποιείται ως έναν βαθμό στην γραφή με το χέρι, ακόμα και σήμερα.

Πολύ ενδιαφέρον. Είχα μία απορία για το πώς προέκυψε, αλλά δεν το είχα ψάξει ποτέ...

Επίσης, θυμάσαι το "ου" που χρησιμοποιείτο παλιότερα στα ελληνικά (δεν μπορώ να το βρω, απλά υπάρχει ακόμα στα μπισκότα "Παπαδοπούλου");

Όπως ανέφερα, Ματσαμπλόκε, η λιγατούρα για το "ου" χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα ως έναν βαθμό και εγώ προσωπικά την χρησιμοποιώ καθολικά, δηλ. γράφω τα γράμματα του "ου" πάντοτε ενωμένα.

Και θλίβομαι που στο unicode δεν προνόησαν να κρατήσουν μια θέση και γι' αυτό το τόσο χαρακτηριστικό ελληνικό σύμπλεγμα.

Να κι ένα πολύ καλό σχετικό κείμενο, που έτυχε να το διαβάσω πριν πολλά πολλά χρόνια και χαίρομαι που το βλέπω να κρέμεται ακόμα εκεί.

Δεν είχα διαβάσει ως το τέλος την ανάρτησή σου για το "ου". Μήπως τελικά δεν ήταν τόσο επίσημο, γι' αυτό δεν υπάρχει στα unicode;

Ας το πούμε έτσι: ήταν και είναι όσο επίσημο είναι και το "ϗ"

Νομίζω πως σε ένα χάος από αλφάβητα και συνδυασμούς χαρακτήρων, αυτό το καημένο απλά τους ξέφυγε.

Πολύ ενδιαφέρον!! Χάρηκα που έμαθα και κάτι ακόμη σήμερα!!!

Πολύ ενδιαφέρον θέμα, όντως! Απ' όσο θυμάμαι από τη σχολή, έχω την εντύπωση ότι οι διάφορες συντομεύσεις καθιερώθηκαν κατά την πάροδο του χρόνου χάριν εξοικονόμησης πολύτιμου χώρου στα ακριβά χειρόγραφα από περγαμηνή, στα οποία και γινόταν η αντιγραφή συγγραμμάτων. Τουλάχιστον αυτό θυμάμαι ως βασικό λόγο.

Νομίζω πως το & συνηθίζεται εδώ και καιρό στα Ελληνικά σε τίτλους, επωνυμίες κτλ

Δεν συνηθίζεται όμως καθόλου μέσα σε κείμενο σαν αντικαταστάτης του "και". Το κείμενο που παραθέτεις με τον Στράτη και τον Μάκη είναι δικό σου; Εάν ναι, μάλλον δεν υπάρχει λόγος να κατηγορείς μια τέτοια χρήση· δεν νομίζω πως υφίσταται.

Πραγματι το & απανταται σε τιτλους, ετικετες, επικεφαλιδες κλπ, μεσα σε κειμενο δεν τ εχω δει ποτε και αν το εβλεπα θα το θεωρουσα λαθος.

Επισης δεν το θεωρω λαθος στα Ελληνικα. Θα ελεγα οτι ειναι διεθνές ή διαγλωσσικό σύμβολο.

Ο/Η Στράτης έγραψε:

Το κείμενο στο τέλος είναι δικό μου παράδειγμα, ήθελα ν' ακούσω γνώμες, αν μόνο στα δικά μου μάτια είναι λάθος, και οπτικά υπερβολικά άσχημο.

Click to expand...

Βρε, μαζί σου! Απλά αυτό σου λέω: δεν υπάρχει λόγος να το κατακρίνουμε γιατί κανείς δεν γράφει έτσι. )

Καλημέρα αγαπητέ Αντέρωτα.
Ευχαριστώ για την απάντηση, αν δεν γίνομαι κουραστικός θα ήθελα να βάλω μερικές ερωτήσεις. Ακόμα και τώρα δεν κατάλαβα:

1. Υπάρχει κανόνας για την αντικατάσταση σε &, κι αν υπάρχει, γιατί σε τίτλους, επιγραφές, επικεφαλίδες θεωρείται σωστό και σε κείμενο λάθος; Είναι κάτι σαν επιβολή συχνής χρήσης; (όπως για παράδειγμα το ΟΚ; ).
2. Ποια η διαφορά: διαγλωσσικό σύμβολο & και ιδεογράμματος ϗ ;

Σημ. Ναι, αγαπητέ Φαροφύλακα, τώρα κατάλαβα πώς το έλεγες.

Σημ.2 Ζητώ συγγνώμη πρέπει να κλείσω. Θα σας διαβάσω αργότερα.

Έχω παρατηρήσει ότι το χρησιμοποιεί μέσα σε κείμενο μέλος του φόρουμ μας με πολύ καλή χρήση της γλώσσας και πολύ καλό λεξιλόγιο. Μου αρέσει όταν τα βλέπω στα γραπτά του/της, είναι ιδιαίτερο και τα κάνει να ξεχωρίζουν. Σε πιο πρόχειρα γραπτά όμως, δεν μ' αρέσει καθόλου.

Προσωπικά, Αντέρωτα, πιστεύω πως το & αποτελεί ιδεόγραμμα αφού εκφράζει την ιδέα της σύζευξης και δίχως να είναι πλέον διακριτά τα αρχικά συστατικά του στοιχεία (δηλ. τα γράμματα et)

Όσο για το logogram η αγγλική βικιπαίδεια αναφέρει πως τα λογογράμματα είναι επίσης γνωστά ως "ιδεογράμματα". (Logograms are commonly known also as "ideograms".) Από εκεί και πέρα δεν γνωρίζω να πω περισσότερα εγώ.

Κατά τ' άλλα συμφωνώ πως το & είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση διεθνούς συμβόλου και σκέφτομαι πως αυτή η διεθνής του ανάγνωση αποτελεί, κατά μιαν εκδοχή, σημείο στο οποίο τα ιδεογράμματα υπερτερούν έναντι της καθιερωμένης γραφής με γράμματα.

1. Δεν εχω διαβασει καποιους συγκεκριμενους κανονες που να λενε πότε είναι σωστό και πότε λάθος, μιλάω εμπειρικά. Αλλα για να το ψαξουμε λιγο παραπανω, θα πω οτι αυτο που εμεις ξερουμε ως "και", οι Αγγλοι ως "and" κλπ, εχει πολλες εννοιες/χρησεις.

• Προσθεση με τμηματα: Ενας βλακας και μισος
• Μαθηματικα: ένα και δύο ίσον τρία
• Μια χρηση ειναι η ενωση δυο λεξεων: Γιάννης και Μαρία.
• Προσθηκη τελευταιου στοιχειου σε λιστα: Ο Γιάννης, η Μαρία και ο Γιώργος
• Ενωση δυο προτασεων: Θελω να φαω και να πιω
• Συνεπαγωγη: Ηρθα, και μετα έφαγα
• Δηλωση επαναληψης: Περπατω και περπατω και περπατω χωρις σταματημο
• Εμφαση: Εχω κανει λαθη και λάθη
• Εισαγωγη δευτερευουσας προτασης (το σειριακο κομμα): Αυτος, και μονο αυτός.
• Εισαγωγη προτασης που συνχιζει κατι που εννοειται: Και μετα, τι έγινε;

Τα παραπάνω σε εμας βεβαια φαινονται να ειναι μία έννοια και μια λειτουργια: η συνδεση. Γλωσσολογικα ομως υπαρχουν λεπτες διαφοροποιησεις, και αυτο φαινεται στα διαφορετικά "και" που μεταφραζονται σε αλλες γλωσσες. Στην Αφρικανικη γλωσσα Xhosa, μπορεις να πεις "Γιαννης na-Μαρία", αλλα πρέπει να πεις "ήρθα yaye μετά έφυγα".

Στα Λατινικα υπαρχουν διαφορα ειδη "και". Η μεγαλυτερη διαφοροποιηση ειναι μεταξυ στο et και στο -que. Το δευτερο ειναι για να συνδεει ζευγη, σχετιζομενα πραγματα ή φυσικα επακολουθα. Μπορουμε να πουμε senatus populusque (συγκλητος και λαος) αλλα οχι περπατώ, περπατώque, περπατώque )
Επισης μπορουμε να πουμε "ηρθε το συννεφο εβρεξεque" (η βροχη ειναι συνεπακολουθο του συννεφου), αλλα οχι "ηρθε το απογευμα εβρεξεque", γιατι η βροχη δεν ειναι συνεπακολουθo της ωρας, αλλα συμπτωση.

Το & αντιλαμβανομαι λοιπον οτι εχει τους δικους του ιδιωματισμους. Ειναι καταλληλο για καποιες απο τις παραπανω περιπτωσεις, αλλα μαλλον οχι σε ολες. Τωρα ποιος το ορισε δεν ξερω. Ισως ξεσκαρταρισε αυτο απο τη χρηση, ή για αισθητικους λογους. Πιστευω οτι η Xhosa ειναι καλο παραδειγμα. Οπως θα ηταν λαθος να πεις "ηρθα na-έφυγα" στη συγκεκριμενη γλωσσα, ετσι εμενα δεν μου καθεται καλα το "ηρθα & μετά έφυγα"

Συμφωνώ με τον Αντέρωτα
Εμένα το & μ' αρέσει περισσότερο στο "Γιάννης & Μαρία".
Το ου το γράφω κι εγώ καμιά φορά με την λιγατούρα του, αλλά μόνο στο σημειωματάριό μου, όχι όταν γράφω κάτι πιο επίσημα.

Ο/Η Ίζι έγραψε:

Έχω παρατηρήσει ότι το χρησιμοποιεί μέσα σε κείμενο μέλος του φόρουμ μας με πολύ καλή χρήση της γλώσσας και πολύ καλό λεξιλόγιο. Μου αρέσει όταν τα βλέπω στα γραπτά του/της, είναι ιδιαίτερο και τα κάνει να ξεχωρίζουν. Σε πιο πρόχειρα γραπτά όμως, δεν μ' αρέσει καθόλου.

Click to expand...

Στο διαδικτυο εχω δει καποια πραγματα που μου φαινονται παραξενα που δεν θα το φανταζομουν. Εχω τσαταρει με παιδια που λογω δυσκολιας στην πληκτρολογηση ή συντομίας αντικαθιστουν όλα τα "και" με & ή +, και όλους τους αριθμούς με νούμερα, ακόμα και το αφηρημένο άρθρο. Πχ. "ήταν ένα παιδί" το γραφουν ως "ήταν 1 παιδί". Οταν τα ειδα αυτα, δεν ξερω γιατι, αλλα μου φανηκαν παραξενα