-ότητα

Διαβάζοντας το Έγκλημα και Τιμωρία στάθηκα στην εξής φράση :

" ...... ψιθύρισε ο Ραχουμίζιν με την αιώνια υπερβολικότητά του κι ανασάλεψε απότομα πάνω στην καρέκλα του".

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, γιατί υπερβολικότητα και όχι απλά υπερβολή. Και ποια η σημασιολογική διαφορά που προσδίδει η κατάληξη -ότητα;

Κι άλλες φορές έχω απορήσει μ' αυτό. Για παράδειγμα, λέμε έχθρα αλλά και εχθρότητα, λέμε ακουστική αλλά και ακουστικότητα. Υπάρχει διαφορά;

Θα μπορούσα άνετα να πω :

Διέκρινα μια έχθρα ανάμεσά τους

αλλά και

Διέκρινα μια εχθρότητα ανάμεσά τους (ή, μήπως, και εχθρικότητα )

Εχω την αισθηση χωρις να γνωριζω γραμματικους κανονες πως μπαινει η εν λογω καταληξη για λόγους εκφραστικότητας (και οχι εκφρασης ).
Δηλαδη θελουμε να δωσουμε εμφαση στην λέξη, και σε αυτη την μορφη το πετυχαινουμε καλυτερα.

Αντιλαμβανομαι οτι τα σε -οτητα ειναι ουσιαστικοποιησεις επιθετων

Δηλαδη εχθρικοτητα = το να εισαι εχθρικος

Δεν ξερω αν η εχθρα ειναι εντελως ταυτοσημη με το το να είσαι εχθρικός ή η υπερβολή με το το να είσαι υπερβολικός κλπ

Ποια μετάφραση ήταν;

Ο/Η Πολύτλας Οδυσσεύς έγραψε:

Ποια μετάφραση ήταν;

Click to expand...

Του Βήματος, μετάφραση Άρη Αλεξάνδρου.

Οδυσσέα μου, ακριβώς το ίδιο ερώτημα ήρθε κσι στο δικό μου νου. Ο μεταφραστής παίζει μέγα ρόλο. Να έχει ζήσει με τις δυό γλώσσες αγκαλιά και να είναι και λογοτέχνης ο ίδιος.

Χωρίς να ξέρω, έχω την εντύπωση ότι όλα αυτά τα εις -ότητα υποδηλώνουν την ποσότητα, το κατά πόσο κάτι είναι κάπως. Π.χ η "υπερβολικότητα" δείχνει το κατά πόσο κάποιος είναι υπερβολικός (μικρή υπερβολικότητα, μέτρια, μεγάλη).

Το ξέθαψα το νήμα πάντως

Μπράβο Αμλετ,
Το κρανίο μαζί?

Φεγγαράδα συγχώρεσε την έλλειψη γνώσεων που έχω όμως δεν κατάλαβα...

δεν νομίζω πως έχει να κάνει με έλλειψη γνώσεων, πάντως, Οδυσσέα. Κι εγώ δεν καταλαβαίνω, για παράδειγμα.

Μήπως δεν άρεσε που είπα ότι ξέθαψα το νήμα;

Ενα αστείο ήταν σε παραλλήλισα με τον Αμλετ . Μ'αρέσει το πώς τα λες και χαίρομαι να σε ακούω. Ας μη τα καταλαβαίνουμε κιόλα.

Τωρα που ξαναειδα το νημα θα θελα να πω το εξης:

Οπως ειπα τα εις -οτητα παραγονται απο το επιθετο. Δηλ. η εχθρα ειναι μια κατάσταση απο μόνη της. Η εχθρότητα είναι η κατάσταση "του να είσαι εχθρός", δηλ. σχεδόν ταυτόσημη με την έχθρα.

Η πολύ λεπτή διαφορά είναι οτι η εχθρότητα ίσως είναι φορτισμένη με συγκεκριμένη συμπεριφορά και με συγεκριμένα πρόσωπα. Η έχθρα δεν εχει να κανει τοσο με συμπεριφορά.

Βασει αυτού, η υπερβολικότητα (αλλά και η υπερβολή!) ειναι χαρακτηριστικό εκείνου του κου Ραχουμιζιν, αλλα και ως λεξη αναφερεται σε συγκεκριμενο χαρακτηριστικό/συνήθεια/πράξη, του να είναι υπερβολικός.

Και έστω οτι υπερβολή/υπερβολικότητα, έχθρα/εχθρότητα είναι σχεδόν ταυτόσημες έννοιες. Αλλα ζευγη δεν ειναι τοσο, πχ. φιλία/φιλικότητα. Μπορούμε να πούμε "παρότι δεν τον ήξερα μου έδειξε φιλικότητα" αλλά όχι "μου έδειξε φιλία".

ΥΓ. βαρεθηκα να βαλω bold για να ειναι πιο ευκολοδιαβαστο το κειμενο