Η 14η Ιστορία από το Πρώτο Βιβλίο των Μασναβί Ι Μα' ναβί του Τζελαλεντίν Ρουμί

Ιστορία 14η

Οι Κινέζοι και οι Έλληνες καλλιτέχνες

Οι Κινέζοι και οι Έλληνες βρίσκονταν σε διένεξη ενώπιον του Σουλτάνου για το ποιοι απ' αυτούς ήταν οι καλύτεροι ζωγράφοι. Ο Σουλτάνος, προκειμένου να διευθετήσει τη διαφορά, τους έδωσε από ένα σπίτι για να το ζωγραφίσουν. Οι Κινέζοι προμηθεύτηκαν όλα τα είδη των χρωμάτων, και χρωμάτισαν το δικό τους σπίτι με τον πιο περίτεχνο τρόπο. Οι Έλληνες, από την άλλη πλευρά, δεν χρησιμοποίησαν κανένα χρώμα, αλλά αρκέστηκαν στο να καθαρίσουν τους τοίχους του δικού τους σπιτιού από κάθε βρωμιά, και στο να τους γυαλίσουν τόσο καλά μέχρι που αυτοί έγιναν τόσο διαυγείς και φωτεινοί όπως ο ουρανοί. Όταν τα δύο σπίτια προσφέρθηκαν στο Σουλτάνο για να τα επιθεωρήσει, αυτό που είχαν ζωγραφίσει οι Κινέζοι θαυμάστηκε πολύ· όμως το σπίτι των Ελλήνων κέρδισε την εύνοια, καθώς όλα τα χρώματα του άλλου σπιτιού αντανακλώνταν πάνω στους τοίχους του με μια ατελείωτη ποικιλία σκιών και αποχρώσεων.
Η γνώση της καρδιάς προτιμότερη
από τη γνώση των σχολείων.
Η γνώση των ανθρώπων της καρδιάς τους φέρνει προς τα πάνω,
Η γνώση των ανθρώπων του σώματος τους βαραίνει προς τα κάτω.
Όταν είναι γνώση της καρδιάς, είναι μια φίλη·
Όταν είναι γνώση του σώματος, είναι ένα φορτίο.
Ο Θεός λέει: "Όπως ένα γαϊδούρι φορτωμένο με βιβλία,"
Η γνώση που δεν είναι δική Του, είναι ένα φορτίο.
Γνώση που δεν προέρχεται άμεσα απ' Αυτόν
Διαρκεί όσο και το κοκκινάδι μιας γυναίκας.
Παρ' όλ' αυτά, αν φέρεις τούτο το φορτίο με πνεύμα ορθό
Αυτό θα σου αφαιρεθεί και συ θα αποκτήσεις χαρά.
Φρόντισε να μη φέρεις το φορτίο αυτό από ματαιοδοξία,
κι έπειτα θα διαθέτεις μια αποθήκη αληθινής γνώσης μέσα σου.
Όταν σκαρφαλώσεις πάνω στο άτι αυτής της αληθινής γνώσης,
Αμέσως το φορτίο αυτό θα πέσει από την πλάτη σου.
Αν δεν πιεις από το ποτήρι Του, πώς θα διαφύγεις από τη λαγνεία,
Εσύ, που δεν αναζητάς τίποτ' άλλο απ' Αυτόν παρά μόνο το όνομά Του;
Τι δείχνουν το όνομα και η φήμη Του; Την ιδέα Του.
Και η ιδέα Του σε καθοδηγεί να ενωθείς μαζί Του.
Γνωρίζεις κάποιον οδηγό χωρίς κάτι προς το οποίο αυτός να σε οδηγεί;
Αν δεν υπήρχαν δρόμοι, δεν θα υπήρχαν και φαντάσματα.
Γνωρίζεις ένα όνομα χωρίς κάποιο πράγμα να αντιστοιχεί σ' αυτό;
Έχεις κόψει ποτέ ένα ρόδο από την Γκαφ και την Λαμ;
Εσύ ονομάζεις τ' όνομά Του· πήγαινε, αναζήτησε την πραγματικότητα που
ονομάζεται απ' αυτό!
Ψάξε για το φεγγάρι στον ουρανό, όχι μέσα στο νερό!
Αν επιθυμείς να ανυψωθείς πάνω από απλά ονόματα και γράμματα,
Απελευθερώσου από τον εαυτό σου μ' ένα χτύπημα!
Γίνε σαν ένα ξίφος χωρίς ίχνος μαλακού σιδήρου,
Σαν ένας καθρέφτης από ατσάλι, καθάρισε όλη τη σκουριά με τη συντριβή.
Γίνε καθαρός κι αγνός από όλα τα χαρακτηριστικά του εαυτού,
Ώστε να μπορέσεις δεις τη δική σου αγνή και φωτεινή ουσία!
Ω ναι, δες μέσα στην καρδιά σου τη γνώση του Προφήτη,
Δίχως βιβλίο, δίχως εκπαιδευτή, δίχως διδάσκαλο.
Ο Προφήτης λέει: "Αυτός είναι ένας από το λαό μου,
Αυτός που είναι με όμοια διάθεση και όμοιο πνεύμα μαζί μου.
Η ψυχή του με φέρει με το ίδιο φως
με το οποίο εγώ ο ίδιος τον φέρω,
Χωρίς παραδόσεις, και γραφές και ιστορίες,
Στην πηγή του νερού της ζωής."
Μάθε το μυστήριο, "Την περασμένη νύχτα ήμουν ένας Κούρδος,
και αυτό το πρωινό έγινα ένας Άραβας."
Αυτό το μυστήριο της "περασμένης νύχτας" και "αυτού του πρωινού"
Σε οδηγεί στο δρόμο που σε φέρνει προς τον Θεό.
Αλλά αν θες ένα παράδειγμα αυτής της κρυφής γνώσης
Άκου την ιστορία των Ελλήνων και των Κινέζων.




Mετάφραση από το αγγλικό κείμενο του Whinfield (1887)
από το βιβλίο με τίτλο
Masnavi I Ma'navi, The Spiritual Couplets of Maulana Jalalu-'D-Din Muhammad I Rumi.
Πηγή 1
Πηγή 2

Πωπω, Παρωνύμιε, με πήγες δυο χρόνια πίσω όταν μετέφρασα στα αγγλικά μια ομιλία ενός μεταπτυχιακού φοιτητή Θεολογίας, που ανέφερε και το Masnavi, που θεωρείται αν θυμάμαι καλά το Κοράνι της Περσίας.
Πολύ όμορφη η ιστορία που αναφέρεις!

Σ' ευχαριστώ Μεταλλαγμένη Καλά θυμάσαι. Μήπως έχεις καιρό να ακούσεις μουσική για ταινίες;

Απάντηση: Στράτη, έχω διαβάσει πολύ λίγα. Το κείμενο που παρέθεσα δεν ειναι από το Κοράνι· μιλά για τη γνώση της καρδιάς και για τη γνώση των σχολείων και για μερικά άλλα ενδιαφέροντα. Δεν μιλά για ένωση θρησκειών, ή, τουλάχιστον, δεν πρόσεξα κάτι τέτοιο

Το τάγμα των Μεβλεβί που έφερε τη φιλοσοφία των Ιρανών και του Τζελαλεντίν Ρουμί (προσοχή στο Ρουμί!) είχε ανοιχτό φιλοσοφικό διάλογο με τους ορθόδοξους. Καμμιά σχέση με τον Ισλαμικό φονταμενταλισμό...Καμμιά όμως...σε κανένα επίπεδο. Αυτό σαν παρένθεση που ίσως απαντάει στο κατά πόσο ενωποιούνται και ποιά ενωποιούνται. Μιλάμε για φιλοσοφικούς διαλόγους...Όχι για ταύτιση. Αντίστοιχα το ίδιο συνέβαινε με τους προτεστάντες στη δύση. Οι ορθόδοξοι είχαν διάλογο βαθύ και με τις δυό μεριές. Κι αυτό είναι το μεγαλείο...Τεράστιο μεγαλείο, γιατί εκείνοι οι άνθρωποι ξεπέρναγαν τις συνθήκες και τις σχέσεις και κάθονταν στους ίδιους οντάδες και μιλούσαν για τη ζωή και το θάνατο κι ό,τι άλλο ένας θνητός νιώθει, τον βασανίζει και τον απασχολεί...

Αγνοώ τι λέει η Wiki...συμπάθα με. Θα πάω να δω. Ο Τζελαλεντίν Ρουμί υπήρξε πολύ αγαπητός πάντα σε μένα. Ό,τι αγαπάμε καθόλου τυχαία εφάπτεται κάποιων εμπειριών και καταστάσεων που μας ανοίγουν τα μάτια. Αυτό συνέβη σ’ εμένα. Απλά είχα δάσκαλο που αυτά τα ήξερε από πρώτο χέρι. Δεν υπήρχαν Wiki τότε παρά μόνο σε επιστημονικής φαντασίας κείμενα...ίσως...αλλά αυτό είναι κουβέντα μεγάλη κι όχι για ‘δω. Επιγραμματικά ανέφερα μια γνώση. Και για τους προτεστάντες έχω εμπειρία πρώτο χέρι απ’ τις μελέτες μου με ντοκουμέντα απτά φυσικά κι όχι θεωρητικά. Τεράστιος αχταρμάς επικοινωνίας ο 15ος και 16ος και 17ος αιώνας...κι όχι μόνο. Ως τις μέρες μας γίνονται τέτοια ευτυχώς από φωτισμένους ανθρώπους...Αυτά δε είναι που θα μας σώσουν σε κάποια δύσκολη οριακή ώρα...αυτό κατά την ταπεινή μου γνώμη. Δεν το λέει η Wiki, την οποία δεν συμβουλεύομαι ιδιαίτερα πολύ, παρά μόνο αν θέλω να μάθω ποιός είναι κάποιος σύγχρονος που δεν γνωρίζω...

Γιατί ανακατεύεις το Κοράνι, που είναι μια βίβλος Ισλαμική κατ’ αντιστοιχία με τα κείμενα του Τζελαλεντίν Ρουμί; Έχω αυτή την απορία.

Για να γίνω σαφέστερη ίσως. Αν ένας καλόπιστος άλλης πίστης απ’ την Ορθόδοξη διαβάσει το Τη υπερμάχω, επίσης τους δοξαστικούς ειρμούς των Χαιρετισμών, αμφιβάλω πως δεν θα δεχτεί το ποιητικό πάθος τους εξόν της πραγματικής τους λειτουργίας και ιστορίας...κι όχι μόνο, αλλά κι ένα πλήθος της ορθόδοξης υμνολογίας και λειτουργικής φιλολογίας...Μιλάμε κατ’ εξοχήν για ποίηση που αυτή ενέπνευσε τις θείες μουσικές που ντύνουν αυτή την ποίηση...Αυτά δεν μπορεί κανείς να τα πάει στην άκρη για χάρη δογματικών αντιθέσεων...

Αν ο άνθρωπος είναι όπως ένα σωρός θρησκείες θέλουν με τα πόδια στη γη και με το πνεύμα στο σύμπαν, να μάνι-μάνι μια κοινά αποδεκτή φιλοσοφική αλήθεια...Αυτά για να γίνω πιο σαφής κι όχι για να κάνω κάποια ολοκληρωμένη και τελεσίδικη τοποθέτηση.

Ο/Η Στράτης έγραψε:

Δεν ρώτησα από πού είναι μπρε, απλώς το κείμενο του Κορανίου είναι η αρχή για το μετά. Η ένωση των θρησκειών εμπεριέχει το "Τον" του.

Click to expand...

Αν σε καταλαβαίνω, αναφέρεσαι στη χρήση κεφαλαίου γράμματος στην περίπτωση του "Του" ή του "Αυτόν", όταν γίνεται αναφορά στον Θεό. Μετέφρασα το αγγλικό κείμενο όσο πιο πιστά μπορούσα, ακολουθώντας λοιπόν τα κεφαλαία γράμματα όπως ακριβώς τα βρήκα. Δυο τουλάχιστον θρησκείες, Ισλαμική και Χριστιανική, στα κείμενά τους, απ' όσο γνωρίζω, όταν αναφέρονται στο Θεό τους, χρησιμοποιούν τέτοια κεφαλαία γράμματα.

Είναι ένα κείμενο-ποίημα που γράφτηκε τον 13ο αιώνα και κανέναν δεν μπορεί ν' ανησυχεί ότι αυτό μπορεί να προκαλέσει... "ένωση θρησκειών"... Προς Θεού, Στράτη...