Ο Νικηφόρος Βρεττάκος γεννήθηκε το 1912 στις Κροκεές της Λακωνίας.
Ήταν ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής και δοκιμιογράφος, ενώ θεωρείται ένας από του μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές. Προτάθηκε τέσσερις φορές για το Βραβείο Νόμπελ, ενώ τιμήθηκε μεταξύ άλλων, τρεις φορές με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης, καθώς και με το Αριστείο Γραμμάτων από την Ακαδημία Αθηνών (1982), της οποίας ήταν μέλος από το 1989. Εγκατέλειψε την Νομική σχολή για να αφιερωθεί στην λογοτεχνία και την ποίηση. Εξέδωσε περισσότερες από 15 ποιητικές συλλογές και αρκετά πεζά έργα. Στα έργα του εξυμνεί όσο λίγοι την αγάπη, την ειρήνη, τον ανθρωπισμό και το Ελληνικό πνεύμα.
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος ήταν ο δευτερότοκος υιός του Κωνσταντίνου Βρεττάκου και της Ευγενίας Παντελάκη. Από μικρός υπεραγαπούσε την μητέρα του, ενώ πάντα είχε στην καρδιά του την Λακωνία και ιδιαίτερα τον ξακουστό και επιβλητικό Ταύγετο. Τα μαθητικά και εφηβικά του χρόνια τα πέρασε στη γενέτειρά του, τις Κροκεές, ενώ το 1927 αποφοίτησε από το Ελληνικό Σχολείο του Γυθείου. Το 1929 κατευθύνθηκε προς την Αθήνα, με σκοπό να ξεκινήσει τις πανεπιστημιακές του σπουδές χωρίς αποτέλεσμα όμως λόγω οικονομικών δυσκολιών. Το 1930 περίπου, έκανε διάφορες περιστασιακές κυρίως, χειρωνακτικές εργασίες, ενώ στο ενδιάμεσο, εξέδωσε δύο ποιητικές συλλογές το "Κάτω από σκιές και φώτα" το 1929 και το "Κατεβαίνοντας στη σιγή των αιώνων" το 1932, οι οποίες κέντρισαν το ενδιαφέρον του λογοτεχνικού κόσμου και ιδιαίτερα το ενδιαφέρον του Κωστή Παλαμά. Το επόμενο βιβλίο του "Ο πόλεμος" λογοκρίθηκε από το καθεστώς Μεταξά. Το 1932 κατατάχθηκε στο στρατό στην Τρίπολη. Το 1934, στον Πειραιά, εργάστηκε ως γραφέας στις γενικές αποθήκες στρατού. Εκεί γνωρίστηκε με τη γυναίκα του, την Καλλιόπη Αποστολίδη, που ήταν φοιτήτρια της Φιλολογίας. Παντρεύτηκαν στις 20 Αυγούστου 1934 και έκαναν δυο παιδιά, το 1936 την κόρη τους Τζένη, ενώ το 1938 τον γιο τους Κώστα. Μετά την κήρυξη του Ελληνοιταλικού Πολέμου, το 1940, αμέσως, στρατεύτηκε στην πρώτη γραμμή και κινδύνεψε να σκοτωθεί στο ύψωμα της Κλεισούρας. Όταν το σύνταγμα, στο οποίο υπηρετούσε, διαλύθηκε, με την κατάρρευση του Μετώπου το 1941, κατευθύνθηκε στην Αθήνα και εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση με τον ΕΑΜ. Οι ημερολογιακές σημειώσεις του, εκείνη την περίοδο, αποτέλεσαν τη βάση του βιβλίου του, το "Αγρίμι". Το 1955 ο Βρεττάκος εκλέχτηκε στο Δήμο Πειραιά (1955-1959). Υπήρξε σημαντική η συμβολή του από τη θέση αυτή στην αναβάθμιση της πόλης κυρίως σε πολιτιστικό επίπεδο (ίδρυση Πειραϊκού Θεάτρου του Δημήτρη Ροντήρη, Ιστορικού Αρχείου, Φιλαρμονικής Πειραιώς, Δημοτικής Πινακοθήκης κλπ). Ο Νικηφόρος, το 1958, μετά από ταξίδι στην Μόσχα μαζί με τον Στρατή Μυριβήλη, στα πλαίσια της Παγκόσμιας Συνάντησης Δημοκρατικής Νεολαίας, κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Ο ένας από τους δύο κόσμους". Μετά το πραξικόπημα τις 21 Απριλίου 1967, ο Λάκωνας ποιητής αυτοεξορίστηκε στην Ελβετία από όπου ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη (Βουκουρέστι, Βενετία, Ζάγκρεμπ, Ρώμη, Παρίσι, Λονδίνο, Παλέρμο, Μόναχο). Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ευρώπη συμμετείχε σε ραδιοφωνικές εκπομπές και σε φεστιβάλ ποίησης. Επίσης, τιμήθηκε από Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και επεξεργάστηκε το αυτοβιογραφικό κείμενο "Οδύνη", το οποίο εκδόθηκε στη Νέα Υόρκη το 1969. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1974 και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών, με το βραβείο Ουράνη. Επίσης αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1991 επισκέφθηκε την Πλουμίτσα, με την οικογένειά του. Εκεί έμελλε να αφήσει και την τελευταία του πνοή στις 4 Αυγούστου 1991.
Το συγγραφικό έργο του Νικηφόρου Βρεττάκου, δύναται να χωριστεί σε 4 μέρη, την παρθενική του εμφάνιση στον χώρο της λογοτεχνίας, με τη δημοσίευση κάποιων πρωτόλειον ποιημάτων του από τα μαθητικά του χρόνια, δεύτερον η στροφή του από τον νεανικό λυρισμό, στην έντονη δραματική γραφή, τρίτον η ωριμότερη περίοδος της δημιουργίας του, στην οποία επιχείρησε μια εξισορρόπηση αυτών των δύο στοιχείων, του λυρικού στοιχείου και του δραματικού, στην υπηρεσία του ηθικού και κοινωνικού προβληματισμού του όπως π.χ. φύση, αγάπη και αγνότητα. Ενώ τέταρτο είναι η τελική περίοδος του Νικηφόρου όπου μπορεί να χαρακτηριστεί από αισιοδοξία. Στα ποιήματά του μιλά για μια πιο ανθρώπινη ζωή, καθώς και για μια διαρκή εγρήγορση και επανάσταση. Πολλά από τα ποιήματα του Νικηφόρου έχουν μελοποιηθεί, όπως π.χ. το υπέροχο ποίημα "Τ' όνομά σου" από την Τερψιχόρη Παπαστεφάνου, το ποίημα "O πράσινος κήπος" από τον Γιώργος Καγιαλίκο, αλλά και άλλα πολλά.
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος, γράφει ο Μιχαήλ Περάνθης, είναι "Ποιητής της ελεύθερης φαντασίας, αφήνεται σε λυρικές ονειροπολήσεις, άλλοτε στους κανόνες της μετρικής και συχνότερα, σε ρυθμική διαδοχή στίχων. Ιδιοσυγκρασία ευαίσθητη, φύση συναισθηματική και γνησίως λυρική, τυλίγει τα γραπτά του με μια διάχυση τρυφερότητας, δίνοντας τους το άπλωμα, το γύρισμα και την ελαστικότητα τες φαντασίας του".
Βραβεία: Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1940, 1956, 1982), Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1974), Βραβείο Knocken (1980), Βραβείο της Εταιρείας Σικελικών Γραμμάτων και Τεχνών (1980), Αριστείο Γραμμάτων από την Ακαδημία Αθηνών (1982), Βραβείο του Τίμιου Σταυρού του Απόστολου και Ευαγγελιστού Μάρκου από του Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής (1984), Μετάλλιο Χρυσός Πήγασος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (1989)
Τιμητικές Διακρίσεις: Επίτιμος πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, Επίτιμος Πρόεδρος της Εταιρείας Γραμμάτων και Τεχνών του Πειραιά, Επίτιμο μέλος του "Παρνασσού", Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ποίηση: Κάτω από σκιές και φώτα 1929
Κατεβαίνοντας στη σιγή των αιώνων 1933
Οι γκριμάτσες του ανθρώπου 1935
Ο πόλεμος 1935
Η επιστολή του κύκνου 1937
Το ταξίδι του Αρχαγγέλλου 1938
Μαργαρίτα - Εικόνες απ’ το ηλιοβασίλεμα 1939
Το γυμνό παιδί 1939
Το μεσουράνημα της φωτιάς 1940
Ηρωική συμφωνία… 1944
33 Ημέρες 1945
Λόγος ενός ληστή στη διάσκεψη του Πότσδαμ 1945
Η παραμυθένια Πολιτεία 1947
Το βιβλίο της Μαργαρίτας 1949
Ο Ταΰγετος και η σιωπή 1949
Τα θολά ποτάμια 1950
Πλούμιτσα Κροκεές 1950
Πλούμιτσα Αθήνα 1952
Έξοδος με το άλογο (Ύμνος στη χαρά) 1952
Στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ 1954
Ο χρόνος και το ποτάμι 1957
Η μητέρα μου στην εκκλησία 1957
Βασιλική δρυς 1959
Το βάθος του κόσμου 1961
Αυτοβιογραφία 1961
Ωδή στον ήλιο 1974
Διαμαρτυρία 1974
Το ποτάμι Μπυές και τα εφτά ελεγεία 1975
Απογευματινό ηλιοτρόπιο 1976
Ο Προμηθέας ή Το παιχνίδι μιας μέρας 1978
Εις μνήμην (1940-1944) 1981
Λειτουργία κάτω απ’ την Ακρόπολη 1981
Ο διακεκριμένος πλανήτης 1983
Ηλιακός λύχνος 1984
Εκκρεμής δωρεά 1986
Χορωδία 1988
Η φιλοσοφία των λουλουδιών 1988
Σικελικά ποιήματα 1990
Διαμαρτυρία 1991
Συνάντηση με τη θάλασσα 1991
Πεζά: Το αγρίμι 1945
Το ηθικό στοιχείο στη δημοτική ποίηση 1954
Δυο άνθρωποι μιλούν για την ειρήνη του κόσμου 1949
Ο ένας από τους δύο κόσμους (Ένα ταξίδι - Μια γιορτή - Μερικά συμπεράσματα) 1958
Νίκος Καζαντζάκης 1960
Η Στροφή και η θέση του Σεφέρη 1962
Το αγρίμι και η καταιγίδα 1965
Οδύνη 1969
Μπροστά στο ίδιο ποτάμι 1972
Μαρτυρίες μιας κρίσιμης εποχής 1979
Ποιητικός λόγος και εθνική αλήθεια 1988
Λόγος για το Μεσολόγγι 1989
Η φθορά της γλώσσας φθορά του έθνους 1990
Ενώπιος ενωπίω (Ημερολογιακές σημειώσεις 1962) 1991
Οδύνη - Αυτοβιογραφικό
Μεταφράσεις: Ονορέ ντε Μπαλζάκ: "Μπάρμπα Γκόριο", Πρόλογος Μετάφραση Νικηφόρου Βρεττάκου 1954
Αττίλα Γιόζεφ: "Ποιήματα", Μετάφραση Νικηφόρου Βρεττάκου, Γιάννη Ρίτσου 1963
Εντίτα Μόρρις: "Τα λουλούδια της Χιροσίμα" 1978
Πικραμένος αναχωρητής...
Θα φύγω σε ψηλό βουνό, σε ριζιμιό λιθάρι
να στήσω το κρεβάτι μου κοντά στη νερομάνα
ν' απλώσω εκεί την πίκρα μου, να λιώσει όπως το χιόνι.
Μη με ρωτάς καλέ μου αϊτέ, μη με ξετάζεις ήλιε μου!
Μην πιάνεσαι απ' τους ώμους μου και με γυρίζεις
άνεμε!
φεγγαράκι μου!
Καλέ μου!
Αυγερινέ μου!
Φέξε το ποροφάραγκο!
Βοήθα ν' ανηφορήσω!
Ρίχτε στο δρόμο συννεφιά να μη γυρίσω πίσω!
Ήταν ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής και δοκιμιογράφος, ενώ θεωρείται ένας από του μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές. Προτάθηκε τέσσερις φορές για το Βραβείο Νόμπελ, ενώ τιμήθηκε μεταξύ άλλων, τρεις φορές με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης, καθώς και με το Αριστείο Γραμμάτων από την Ακαδημία Αθηνών (1982), της οποίας ήταν μέλος από το 1989. Εγκατέλειψε την Νομική σχολή για να αφιερωθεί στην λογοτεχνία και την ποίηση. Εξέδωσε περισσότερες από 15 ποιητικές συλλογές και αρκετά πεζά έργα. Στα έργα του εξυμνεί όσο λίγοι την αγάπη, την ειρήνη, τον ανθρωπισμό και το Ελληνικό πνεύμα.
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος ήταν ο δευτερότοκος υιός του Κωνσταντίνου Βρεττάκου και της Ευγενίας Παντελάκη. Από μικρός υπεραγαπούσε την μητέρα του, ενώ πάντα είχε στην καρδιά του την Λακωνία και ιδιαίτερα τον ξακουστό και επιβλητικό Ταύγετο. Τα μαθητικά και εφηβικά του χρόνια τα πέρασε στη γενέτειρά του, τις Κροκεές, ενώ το 1927 αποφοίτησε από το Ελληνικό Σχολείο του Γυθείου. Το 1929 κατευθύνθηκε προς την Αθήνα, με σκοπό να ξεκινήσει τις πανεπιστημιακές του σπουδές χωρίς αποτέλεσμα όμως λόγω οικονομικών δυσκολιών. Το 1930 περίπου, έκανε διάφορες περιστασιακές κυρίως, χειρωνακτικές εργασίες, ενώ στο ενδιάμεσο, εξέδωσε δύο ποιητικές συλλογές το "Κάτω από σκιές και φώτα" το 1929 και το "Κατεβαίνοντας στη σιγή των αιώνων" το 1932, οι οποίες κέντρισαν το ενδιαφέρον του λογοτεχνικού κόσμου και ιδιαίτερα το ενδιαφέρον του Κωστή Παλαμά. Το επόμενο βιβλίο του "Ο πόλεμος" λογοκρίθηκε από το καθεστώς Μεταξά. Το 1932 κατατάχθηκε στο στρατό στην Τρίπολη. Το 1934, στον Πειραιά, εργάστηκε ως γραφέας στις γενικές αποθήκες στρατού. Εκεί γνωρίστηκε με τη γυναίκα του, την Καλλιόπη Αποστολίδη, που ήταν φοιτήτρια της Φιλολογίας. Παντρεύτηκαν στις 20 Αυγούστου 1934 και έκαναν δυο παιδιά, το 1936 την κόρη τους Τζένη, ενώ το 1938 τον γιο τους Κώστα. Μετά την κήρυξη του Ελληνοιταλικού Πολέμου, το 1940, αμέσως, στρατεύτηκε στην πρώτη γραμμή και κινδύνεψε να σκοτωθεί στο ύψωμα της Κλεισούρας. Όταν το σύνταγμα, στο οποίο υπηρετούσε, διαλύθηκε, με την κατάρρευση του Μετώπου το 1941, κατευθύνθηκε στην Αθήνα και εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση με τον ΕΑΜ. Οι ημερολογιακές σημειώσεις του, εκείνη την περίοδο, αποτέλεσαν τη βάση του βιβλίου του, το "Αγρίμι". Το 1955 ο Βρεττάκος εκλέχτηκε στο Δήμο Πειραιά (1955-1959). Υπήρξε σημαντική η συμβολή του από τη θέση αυτή στην αναβάθμιση της πόλης κυρίως σε πολιτιστικό επίπεδο (ίδρυση Πειραϊκού Θεάτρου του Δημήτρη Ροντήρη, Ιστορικού Αρχείου, Φιλαρμονικής Πειραιώς, Δημοτικής Πινακοθήκης κλπ). Ο Νικηφόρος, το 1958, μετά από ταξίδι στην Μόσχα μαζί με τον Στρατή Μυριβήλη, στα πλαίσια της Παγκόσμιας Συνάντησης Δημοκρατικής Νεολαίας, κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Ο ένας από τους δύο κόσμους". Μετά το πραξικόπημα τις 21 Απριλίου 1967, ο Λάκωνας ποιητής αυτοεξορίστηκε στην Ελβετία από όπου ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη (Βουκουρέστι, Βενετία, Ζάγκρεμπ, Ρώμη, Παρίσι, Λονδίνο, Παλέρμο, Μόναχο). Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ευρώπη συμμετείχε σε ραδιοφωνικές εκπομπές και σε φεστιβάλ ποίησης. Επίσης, τιμήθηκε από Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και επεξεργάστηκε το αυτοβιογραφικό κείμενο "Οδύνη", το οποίο εκδόθηκε στη Νέα Υόρκη το 1969. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1974 και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών, με το βραβείο Ουράνη. Επίσης αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1991 επισκέφθηκε την Πλουμίτσα, με την οικογένειά του. Εκεί έμελλε να αφήσει και την τελευταία του πνοή στις 4 Αυγούστου 1991.
Το συγγραφικό έργο του Νικηφόρου Βρεττάκου, δύναται να χωριστεί σε 4 μέρη, την παρθενική του εμφάνιση στον χώρο της λογοτεχνίας, με τη δημοσίευση κάποιων πρωτόλειον ποιημάτων του από τα μαθητικά του χρόνια, δεύτερον η στροφή του από τον νεανικό λυρισμό, στην έντονη δραματική γραφή, τρίτον η ωριμότερη περίοδος της δημιουργίας του, στην οποία επιχείρησε μια εξισορρόπηση αυτών των δύο στοιχείων, του λυρικού στοιχείου και του δραματικού, στην υπηρεσία του ηθικού και κοινωνικού προβληματισμού του όπως π.χ. φύση, αγάπη και αγνότητα. Ενώ τέταρτο είναι η τελική περίοδος του Νικηφόρου όπου μπορεί να χαρακτηριστεί από αισιοδοξία. Στα ποιήματά του μιλά για μια πιο ανθρώπινη ζωή, καθώς και για μια διαρκή εγρήγορση και επανάσταση. Πολλά από τα ποιήματα του Νικηφόρου έχουν μελοποιηθεί, όπως π.χ. το υπέροχο ποίημα "Τ' όνομά σου" από την Τερψιχόρη Παπαστεφάνου, το ποίημα "O πράσινος κήπος" από τον Γιώργος Καγιαλίκο, αλλά και άλλα πολλά.
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος, γράφει ο Μιχαήλ Περάνθης, είναι "Ποιητής της ελεύθερης φαντασίας, αφήνεται σε λυρικές ονειροπολήσεις, άλλοτε στους κανόνες της μετρικής και συχνότερα, σε ρυθμική διαδοχή στίχων. Ιδιοσυγκρασία ευαίσθητη, φύση συναισθηματική και γνησίως λυρική, τυλίγει τα γραπτά του με μια διάχυση τρυφερότητας, δίνοντας τους το άπλωμα, το γύρισμα και την ελαστικότητα τες φαντασίας του".
Βραβεία: Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1940, 1956, 1982), Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1974), Βραβείο Knocken (1980), Βραβείο της Εταιρείας Σικελικών Γραμμάτων και Τεχνών (1980), Αριστείο Γραμμάτων από την Ακαδημία Αθηνών (1982), Βραβείο του Τίμιου Σταυρού του Απόστολου και Ευαγγελιστού Μάρκου από του Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής (1984), Μετάλλιο Χρυσός Πήγασος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (1989)
Τιμητικές Διακρίσεις: Επίτιμος πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, Επίτιμος Πρόεδρος της Εταιρείας Γραμμάτων και Τεχνών του Πειραιά, Επίτιμο μέλος του "Παρνασσού", Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ποίηση: Κάτω από σκιές και φώτα 1929
Κατεβαίνοντας στη σιγή των αιώνων 1933
Οι γκριμάτσες του ανθρώπου 1935
Ο πόλεμος 1935
Η επιστολή του κύκνου 1937
Το ταξίδι του Αρχαγγέλλου 1938
Μαργαρίτα - Εικόνες απ’ το ηλιοβασίλεμα 1939
Το γυμνό παιδί 1939
Το μεσουράνημα της φωτιάς 1940
Ηρωική συμφωνία… 1944
33 Ημέρες 1945
Λόγος ενός ληστή στη διάσκεψη του Πότσδαμ 1945
Η παραμυθένια Πολιτεία 1947
Το βιβλίο της Μαργαρίτας 1949
Ο Ταΰγετος και η σιωπή 1949
Τα θολά ποτάμια 1950
Πλούμιτσα Κροκεές 1950
Πλούμιτσα Αθήνα 1952
Έξοδος με το άλογο (Ύμνος στη χαρά) 1952
Στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ 1954
Ο χρόνος και το ποτάμι 1957
Η μητέρα μου στην εκκλησία 1957
Βασιλική δρυς 1959
Το βάθος του κόσμου 1961
Αυτοβιογραφία 1961
Ωδή στον ήλιο 1974
Διαμαρτυρία 1974
Το ποτάμι Μπυές και τα εφτά ελεγεία 1975
Απογευματινό ηλιοτρόπιο 1976
Ο Προμηθέας ή Το παιχνίδι μιας μέρας 1978
Εις μνήμην (1940-1944) 1981
Λειτουργία κάτω απ’ την Ακρόπολη 1981
Ο διακεκριμένος πλανήτης 1983
Ηλιακός λύχνος 1984
Εκκρεμής δωρεά 1986
Χορωδία 1988
Η φιλοσοφία των λουλουδιών 1988
Σικελικά ποιήματα 1990
Διαμαρτυρία 1991
Συνάντηση με τη θάλασσα 1991
Πεζά: Το αγρίμι 1945
Το ηθικό στοιχείο στη δημοτική ποίηση 1954
Δυο άνθρωποι μιλούν για την ειρήνη του κόσμου 1949
Ο ένας από τους δύο κόσμους (Ένα ταξίδι - Μια γιορτή - Μερικά συμπεράσματα) 1958
Νίκος Καζαντζάκης 1960
Η Στροφή και η θέση του Σεφέρη 1962
Το αγρίμι και η καταιγίδα 1965
Οδύνη 1969
Μπροστά στο ίδιο ποτάμι 1972
Μαρτυρίες μιας κρίσιμης εποχής 1979
Ποιητικός λόγος και εθνική αλήθεια 1988
Λόγος για το Μεσολόγγι 1989
Η φθορά της γλώσσας φθορά του έθνους 1990
Ενώπιος ενωπίω (Ημερολογιακές σημειώσεις 1962) 1991
Οδύνη - Αυτοβιογραφικό
Μεταφράσεις: Ονορέ ντε Μπαλζάκ: "Μπάρμπα Γκόριο", Πρόλογος Μετάφραση Νικηφόρου Βρεττάκου 1954
Αττίλα Γιόζεφ: "Ποιήματα", Μετάφραση Νικηφόρου Βρεττάκου, Γιάννη Ρίτσου 1963
Εντίτα Μόρρις: "Τα λουλούδια της Χιροσίμα" 1978
Ειρήνη είναι όταν...
Ειρήνη, λοιπόν,
είναι ότι συνέλαβα μες ἀπ' την έκφραση
και μες ἀπ' την κίνηση της ζωής. Και Ειρήνη
είναι κάτι βαθύτερο ἀπ' αυτό που εννοούμε
όταν δεν γίνεται κάποτε πόλεμος.
Ειρήνη είναι όταν τ' ανθρώπου η ψυχή
γίνεται έξω στο σύμπαν ήλιος. Κι ο ήλιος
ψυχή μες στον άνθρωπο.
(απόσπασμα από το έργο: Δυο άνθρωποι
μιλούν για την ειρήνη του κόσμου)
Της Σπάρτης οι πορτοκαλιές...
Της Σπάρτης οι πορτοκαλιές, χιόνι, λουλούδια του έρωτα,
άσπρισαν ἀπ' τα λόγια σου, γείρανε τα κλαδιά τους
γιόμισα το μικρό μου κόρφο, πήγα και στη μάνα μου.
Κάθονταν κάτω άπ' το φεγγάρι και με νοιάζονταν,
κάθονταν κάτω ἀπ' το φεγγάρι και με μάλωνε:
Χτες σ' έλουσα, χτες σ' άλλαξα, που γύριζες
ποιός γιόμισε τα ρούχα σου δάκρυα
και νεραντζάνθια;
Μέσ' από πράσινες ελιές και στάχυα χρυσοφόρα
Δεν είναι πόλη από χαλκό, ούτ' απ' αχάτι χώρα
Σε ξέρει ο θεός και το καλό δε σε ξεχνά ποτέ του
Σε ξέρει ο ήλιος και η βροχή στα πόδια του Ταϋγέτου
Μένουν τα πάντα ανάλλαχτα. Τα σπίτια, οι ζευγολάτες.
Ειρήνη, λοιπόν,
είναι ότι συνέλαβα μες ἀπ' την έκφραση
και μες ἀπ' την κίνηση της ζωής. Και Ειρήνη
είναι κάτι βαθύτερο ἀπ' αυτό που εννοούμε
όταν δεν γίνεται κάποτε πόλεμος.
Ειρήνη είναι όταν τ' ανθρώπου η ψυχή
γίνεται έξω στο σύμπαν ήλιος. Κι ο ήλιος
ψυχή μες στον άνθρωπο.
(απόσπασμα από το έργο: Δυο άνθρωποι
μιλούν για την ειρήνη του κόσμου)
Της Σπάρτης οι πορτοκαλιές...
Της Σπάρτης οι πορτοκαλιές, χιόνι, λουλούδια του έρωτα,
άσπρισαν ἀπ' τα λόγια σου, γείρανε τα κλαδιά τους
γιόμισα το μικρό μου κόρφο, πήγα και στη μάνα μου.
Κάθονταν κάτω άπ' το φεγγάρι και με νοιάζονταν,
κάθονταν κάτω ἀπ' το φεγγάρι και με μάλωνε:
Χτες σ' έλουσα, χτες σ' άλλαξα, που γύριζες
ποιός γιόμισε τα ρούχα σου δάκρυα
και νεραντζάνθια;
Μέσ' από πράσινες ελιές και στάχυα χρυσοφόρα
Δεν είναι πόλη από χαλκό, ούτ' απ' αχάτι χώρα
Σε ξέρει ο θεός και το καλό δε σε ξεχνά ποτέ του
Σε ξέρει ο ήλιος και η βροχή στα πόδια του Ταϋγέτου
Μένουν τα πάντα ανάλλαχτα. Τα σπίτια, οι ζευγολάτες.
Πικραμένος αναχωρητής...
Θα φύγω σε ψηλό βουνό, σε ριζιμιό λιθάρι
να στήσω το κρεβάτι μου κοντά στη νερομάνα
ν' απλώσω εκεί την πίκρα μου, να λιώσει όπως το χιόνι.
Μη με ρωτάς καλέ μου αϊτέ, μη με ξετάζεις ήλιε μου!
Μην πιάνεσαι απ' τους ώμους μου και με γυρίζεις
άνεμε!
φεγγαράκι μου!
Καλέ μου!
Αυγερινέ μου!
Φέξε το ποροφάραγκο!
Βοήθα ν' ανηφορήσω!
Ρίχτε στο δρόμο συννεφιά να μη γυρίσω πίσω!
Last edited by a moderator: