Και πώς το viral; μεταδοτικό; ιότροπο; ιωειδές;

Προσπαθώ να μην ανακατέβω πολλά Αγγλικά στα Ελληνικά μου (όπως κι ούτε πολλά ετρούσκικα στα λατινικά μου ) αλλά κάθε φορά σκοντάφτω στο "viral".

Ο όρος απαντά στον κόσμο του διαδικτύου και αφορά την μετάδοση ενός πράγματος (μιας πληροφορίας, μιας αστείας εικόνας κτλ.) από τον έναν στον άλλο· μάλλον αυτό που γενικότερα αποκαλούμε "από στόμα σε στόμα".

Η ορολογία, αν δεν κάνω λάθος, πρέπει να προέρχεται από τον χώρο του μάρκετινγκ όπου εκεί η αναφορά είναι σε ένα προϊόν το οποίο μαθαίνεται από στόμα-στόμα, ακριβώς όπως ένας ιός κολλάει από τον έναν στον άλλον και μεταδίδεται γρήγορα και σε πολλούς.

Πώς να το πούμε όμως αυτό στα Ελληνικά;

Το viral προέρχεται από την λατινική (και γενικότερα διεθνή) λέξη virus, η οποία σημαίνει ιός και άρα μάλλον ψάχνουμε για επίρρημα κι επίθετο που να βγαίνουν από την λ. ιός. Διότι αλλιώς, έχουμε και την λ. μεταδοτικός.

Βλέπω πως αλλού έχουν προταθεί οι λέξεις ιότροπα και ιοειδώς. Από τις δύο, η πρώτη λέξη μού μοιάζει πιο εύχρηστη. Μπορούμε να τις δοκιμάσουμε αποδίδοντας τις παρακάτω αγγλικές εκφράσεις. Για να δούμε:

It went viral ■ μεταδόθηκε ιότροπα ■ μεταδόθηκε ιωειδώς ■ έγινε μεταδοτικό
a viral video ■ ένα ιότροπο βιντεάκι ■ ένα ιωειδές βιντεάκι ■ μεταδοτικό βιντεάκι

Βλέποντάς τες και στην πράξη το ιότροπο είναι πράγματι, κάπως πιο βολικό.

Όμως ας ακούσουμε απόψεις αλλά και νέες προτάσεις, αν υπάρχουν.

Αν πρέπει να το μεταφράσουμε με μια λέξη, πιστεύω κι εγώ ότι το ιότροπα είναι καλύτερο.

Παρόλα αυτά, γιατί να μην το πούμε περιφραστικά, δηλαδή 'εξαπλώθηκε σαν ιός';
Με αυτόν τον τρόπο, δίνουμε περισσότερη έμφαση, εν αντιθέσει με τις παραπάνω λέξεις, που ναι μεν είναι τεχνικά σωστές, αλλά πέρα απ' αυτό, δεν αφήνουν κάποια ιδιαίτερη αίσθηση.

(Στα Λατινικα virus σημαινει δηλητηριο. Νομιζω "ιος" αρχισε να σημαινει αφυ εγινε αγγλικη λεξη)

Η λεξη viral ειναι πρωτίστως γιατρικη/βιολογικη. Εικαζω οτι οι αρθρογραφοι που χρησιμοποιουν τις λεξεις "ιότροπο/ιωειδές" για να περιγραψουν τα βιντεο, δεν εκαναν νεολογισμους, αλλα τις δανειστηκαν κι αυτες απο την ελληνικη ιατρικη βιβλιογραφια. Το θεμα ομως ειναι το ποσο ευχρηστες μπορουν να γινουν. Αλλο ενα παραδειγμα οπου μια ευχρηστη και καθημερινη Αγγλικη λεξη, στα Ελληνικα αποδιδεται μονο "Καθαρευουσιάνικα".

Το ιοτροπο μου αρεσει σαν λεξη, αλλα ειναι πολυ λογια... που θα μπορουσε να να απαιτειται πχ στις εκθέσεις, αλλα που δεν προκειται να χρησιμοποιειται καθημερινα.

Εχω να κανω μια αλλη προταση: η λατινογενης καταληξη -al συνηθως μεταφραζεται στα Ελληνικα ως -ικος, πχ. personal = προσωπικός, real = πραγματικός. Οποτε αν και ο ορος viral δεν ειναι προσφατος νεολογισμος, εμεις ισως μπορουμε να κανουμε το νεολογισμό ιοτικό. Μου φαινεται λιγο πιο ευχρηστο απο το ιοτροπο/ιωειδές, αλλα οχι παρα πολυ.

Αν ηταν να χρησιμοποιησω μια καθημερινη λεξη, θα προτιμουσα το μεταδοτικο βιντεο.

Εγώ συμφωνώ με τη Μεταλλαγμένη. Σαν ιός!

Δεν έλεγξα τον λεξικό πριν γράψω και ο Αντέρωτας έχει δίκιο: η λέξη στα Λατινικά σήμαινε (κυρίως) δηλητήριο. Ελέγχοντας τα διάφορα ονλάιν λατινικά λεξικά βλέπω να αναφέρεται και "ιός" εδώ κι εκεί (όπως στον μεταφραστή του google) αλλά έχω κάμποση επιφύλαξη πλέον, σχετικά.

Μεταφράζω ένα μικρό απόσπασμα για την λέξη virus από την αγγλική βικιπαίδεια:

@Μεταλλαγμένη: την περιφραστική απόδοση ούτως ή άλλως την έχουμε. Απλά δεν βολεύει πάντα. Στην τελική δεν υπάρχει πράγμα που δεν μπορεί να αποδοθεί περιφραστικά αλλά οι λέξεις, τί να κάνουμε, χρειάζονται. Αλλιώς αντί για ήλιος θα λέγαμε εκείνο το καυτό φωτεινό πράγμα που εμφανίζεται ψηλά στον ουρανό .

Στα δικά μου λεξικά (Αγγλικά / Γαλλικά) βρήκα για το viral τη λέξη μιασματικός και μίασμα για το virus.

Υπάρχει στα Γαλλικά νεώτερη έννοια για το virus, " il a le virus du cinema " = έχει φάει "κόλλημα" με τον κινηματογράφο

Έτσι τουλάχιστον το " it went viral " θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά ως " προσκολλήθηκε "

Το ξανασκεφτηκα. Νομιζω η λεξη μικροβιο ειναι πιο παραγωγικη απο τη λεξη ιος στην καθομιλουμενη. Οποτε, μικροβιακό βίντεο;

Νομίζω πως η μεταδοτικότητα είναι κυρίως χαρακτηριστικό των ιών.

Όταν ακούς "μικρόβιο" το μυαλό δεν πάει σε μετάδοση, ενώ στην περίπτωση ενός ιού, ναι.

Πάντως ίσως προτιμούσα μια λέξη που δεν είναι η ακριβής μετάφραση του viral. Μου αρέσει η φράση έγινε ιότροπο αλλά τη θεωρώ δύσχρηστη. Νομίζω πως θα ταίριαζε νοηματικά το επιδημικό σε αυτή την περίπτωση: έγινε επιδημικό, μεταδόθηκε επιδημικά κτλ.

ίσως η πιο καλή πρόταση, μέχρι τώρα;

Συμφωνώ πως είναι η καλύτερη πρόταση μέχρι τώρα. Πιστεύω πως δίνει καλύτερα να καταλάβει κάποιος την έννοια της λέξης viral. Βέβαια, αυτό που παρατηρώ είναι πως γίνεται πιο ευρεία η έννοια. Δηλαδή ενώ σημαίνει πως κάτι μεταδίδεται σαν ιός, ταυτόχρονα εννοούν πως έχει και μεγάλη απήχηση. Ότι γίνεται διάσημο..

Τελικα νομιζω η απευθειας αποδοση του viral ειναι τοξικος. Και οι δυο ορισμοι προερχονται απο τα δηλητηριωδη βελη (virus στα λατινικα)