Γιατί τόση απαισιοδοξία στον Ντοστογιέφσκι;

Ειλικρινα οι ηρωες του περνούν πολλά αλλά δεν συναντούν και την δικαιωση και το χαπι εντ! όμως γιατι συμβαινει πάντα αυτό ειδικα στον ντοστογιεβσκι; μηπως επειδή ο ιδιος ηταν πολύ ταλαιπωρημένος από την ζωη! διοτι ας πιασουμε τον ντικενς πρωτα από ολα που τον λατρευε και ο ντοστο και τον παραδεχότανε! Περασε πολλά ο ντικενς, ναι παρα πολλά σαν παιδι και σαν ενηλικας και φυσικα οι ηρωες του παιρνουν πολλα, των παθων τους τον ταραχο να πούμε την αλήθεια αλλα στο τελος δικαιώνονται. Ειπε ψεματα ο Καρολος Ντικενς σε μας; όχι η απαντηση , διοτι και ο ιδιος δικαιωθηκε στο τελος και η επιρροή του επηρεασε αμεσα την αγγλια μα και την αμερική επηρεασε δε αμεσα και ολες τις κοινωνικες ταξεις της εποχής του. Και περασε αθλια σαν παιδι , ας μην το ξεχναμε, βασανα μεγαλα, χρεωκοπια, ορφαοτροφεια, παιδικη εργασια, απορριψη, καταφρονια, πατερας στην φυλακη. Μια ακομα ιστορια που ηταν αναφορα για τον ντικενς , ηταν και η ιστορια της εσθερ σαμμερσον, στον ζοφερο οικο. Η ιστορια του κοριτσιού ανηκει όντως σε συγγενικό προσωπο του που ενώ περνα πολλα , στο τελος κατακτα το χαπι εντ, ηταν με αλλα λόγια μια αληθινη ιστορια που την κατεγραψε ο συγγραφεαςειχε και αλλα τετοια δειγματα, στην φυλακη που ζουσε ο πατερας του και πηγαινοερχότανε ο ντικενς σαν παιδι, ιστοριες τραγικες που κατέληξαν καλα στο τελος.
Από την άλλη ο ντοστο ισως να ειχε περασει ο ιδιος τραγικα και δεν ειδε την ζωη του την πολυπόθητη δικαιωση

Δεν έχω συνδυάσει τον Ντοστογιέφσκη με απαισιοδοξία. Και δεν νομίζω πως υπάρχει κάποιο μοτίβο να μην "δικαιώνονται" οι ήρωες. Για παράδειγμα, στο "Έγκλημα και Τιμωρία" φαντάζομαι πως οι περισσότεροι θα αναγνωρίσουν στην κατάληξή του μια γενικότερη δικαίωση. Ή και στους Δαιμονισμένους και στον Έφηβο, δεν θυμάμαι να έχω μείνει με την αίσθηση πως το βιβλίο τελείωσε με κάποια έλλειψη δικαίωσης. Τον Παίχτη, να πω την αλήθεια, ευτυχώς, δεν τον θυμάμαι και χαίρομαι απίστευτα γι'αυτό, καθώς μπορώ να τον ξαναδιαβάσω σαν... καινούργιο! ))

Τώρα, εάν η αναφορά είναι αποκλειστικά στον Ηλίθιο, φυσικά και θα μπορούσε να έχει "χάπι εντ", όπως θα μπορούσε να έχει π.χ. η "Αντιγόνη" ή το "Ρωμαίος και Ιουλιέτα". Ευτυχώς, οι συγγραφείς προτίμησαν να μας παραδώσουν τα έργα με τον τρόπο που το έκαναν.

Δεν ξέρω ποιοι είναι οι μοχλοί που ωθούν τον Θόδωρα να περιγράφει, μέσα σε όλα, και μια εξαθλιωμένη τάξη ανθρώπων. Μάλλον επειδή αυτή η εξαθλιωμένη τάξη ανθρώπων υπήρχε. Ήταν μια εποχή όπου υπήρχαν δουλοπάροικοι. Ο Ντοστογιέφσκη είδε κάποτε να περνάει μια άμαξα. Ο αφέντης έδερνε με το καμουτσίκι του τον αμαξά κι αυτός με την σειρά του το άλογο, ώστε η άμαξα να τρέχει. Αυτή ήταν μια εικόνα που εντυπώθηκε μέσα του και πιστεύω πως η Ρωσία εκείνου του καιρού ήταν διανθισμένη με τέτοιες εικόνες. Ή ίσως κι η σημερινή να είναι. Κατά την τελευταία επίσκεψή μου στην Αθήνα, έφυγα ράκος από την τόση εξαθλίωση που έβλεπα σε κάθε γωνιά. Δίπλα σε ένα περίπτερο, καταμεσίς στην πόλη, σε ένα κουβούκλιο (όπως αυτά που έχουν π.χ. οι ταξιτζήδες στην πιάτσα τους) βρίσκονταν ξαπλωμένοι γύρω στους έξι ανθρώπους, πανω σε χαρτόνια, μέσα στην δυσωδία... Σαν ζόμπι παρατημένα... Και μπορώ να σου συνεχίσω για ώρα τί είδα. Όλα έχουν εντυπωθεί μέσα μου. Αν λέγαμε να γράψουμε μια ιστορία σήμερα τί θα ήτανε τάχα. Για κάποια φαιδρά πορτοκαλέα ή για όλην αυτήν την δυστυχία που υπάρχει παντού τριγύρω;

Τώρα για το "χάπι εντ", ναι, οι άνθρωποι το χρειαζόμαστε κι αυτό. Αλλά δεν μπορεί να είναι μόνο αυτό. Ήδη το "χάπι εντ" είναι κάτι σαν ασθένεια στις στις παραγωγές του Χόλιγουντ.

Καταλήγοντας, εγώ προσωπικά αναγνωρίζω στον Ντοστογιέφσκη μια ζεστασιά. Είναι πολύ χαρακτηριστικό πως στους Αδερφούς Καραμάζοφ ο ορθολογιστής και μηδενιστής Ιβάν καταλήγει σε μια εσωτερική δυστυχία ενώ ο Αλιόσα, που έχει πάνω του μια πινελιά Χριστού, μοιάζει να... "δικαιώνεται", για να χρησιμοποιήσουμε και το ρήμα.

Φαρε δεν ειδε και ο ντικενς λιγοτερα από τον ντοστο, πιστεψε με, ειδε και παιδακια σε κατασταση ασιτιας , ξυλοφορτωμένα σε ορφανοτροφεία και οικοτροφεία του λαου να ικετευουν όχι για φαι αλλα για μετα θάνατον γαλήνη ειδε και παιδακια να μεγαλωνουν στις φυλακες, στοιβαγμενα μεσα στην βρωμα αλλα απλα εδωσε μια αισιοδοξη νοτα στα γραφτα του παρόλο που εχουν αυτές τις περιγραφες που σε στοιχειωνουν/ η δυστυχια υπαρχει παντου, δεν είναι ''προνομιο'' αποκλειστικα ενός λαου, όμως ο συγγραφεας πρεπει να μας πει ότι υπαρχει ελπίδα, το πιστευω αυτό! να μιλησω και για τον κρονιν που ειδε και αυτος την δυστυχια και την αδικια κατά προσωπο αλλα εχει στα γραφτα του αισιοδοξια

Ο/Η Αριαδνη έγραψε:

όμως ο συγγραφεας πρεπει να μας πει ότι υπαρχει ελπίδα,

Click to expand...

Καλημέρα Αριάδνη!!!

Εδώ διαφωνώ λίγο... Ο συγγραφέας δεν πρέπει να μας πει τίποτα. Το μόνο που πρέπει να κάνει είναι να αποτυπώσει τις σκέψεις του στο χαρτί και εμείς οι αναγνώστες να αποφασίσουμε αν μας ταιριάζουν ή όχι...

Αλλιώς δεν είναι κατάθεση ψυχής το βιβλίο αλλά "κατά παραγγελία" λογοτεχνία...

Τί να σου πω, Αριάδνη. Δεν καταλαβαίνω γιατί το ζητούμε να πρέπει να είναι η αισιοδοξία. Κι ευτυχώς δεν είναι γιατί δεν θα είχαμε Κάφκα ή Λειβαδίτη, δηλαδή. Από εκεί και πέρα, όπως έγραψα πιο πάνω, για εμένα ο Ντοστογιέφσκη δεν είναι απαισιόδοξος.

Να σου πω τι εννοω οτι στον ντικενς ο αμαξας που λες θα χε σκληρη τιμωρια...
Σιγουρα δεν θα χαμε και καριωτακη αλλα εγω ρε παιδια δεν την αντεχω την αδικια και θα θελα μια πιο πρακτικη δικαιωση οι κακοι να τιμωρουνται.

Μα γιατί θεωρείς πως οι "κακοί" στον Ντοστογιέφκση δεν τιμωρούνται; Δεν τιμωρείται ο "κακός" στο "Έγκλημα και Τιμωρία"; Και ποιοι είναι οι κακοί, τελικά; Ποιος είναι π.χ. ο "κακός" στον Ηλίθιο; Ο Ραγκόζιν; Ο Ραγκόζιν ήταν απλά ένας άνθρωπος του πάθους, βασανισμένος από έναν άρρωστο, βαθύ έρωτα.

Όπως και να 'χει, μαλλον απλά δεν σου πάει ο Ντοστογιέφσκη.

Ο ραγκοζιν δεν ειναι κακος φαρε πονεμενος ειναι , ισως να μην ξεχωριζουν στον ντοστο καλοι κακοι τοσο ευακριτα

Ο Ντοστογιέφσκι "έπεσε" σε δυσμένεια επί σοβιετικού καθεστώτος επειδή οι ήρωες του θεωρήθηκαν παρακμιακοί και πεσιμιστές. Δεν ταίριαζαν (ως δολοφόνοι, χαρτοπαίκτες κλπ.) με το νέο πρότυπο του γενναίου υπερασπιστή της επανάστασης. Αν εξαιρέσουμε τον Μαξίμ Γκόρκι που ήταν στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος, αγαπημένος συγγραφέας στην πρώην ΕΣΣΔ ήταν ο Τολστόι- ειδικά με το "Πόλεμος και Ειρήνη" που θεωρήθηκε ως ιδανικό παράδειγμα πατριωτικού έπους.

Αυτό ακριβώς το τελευταίο Αριάδνη, αν το συγκρίνουμε με την "Ιστορία Δύο Πόλεων" του Ντίκενς, βλέπουμε τη διαφορά ιδιοσυγκρασίας ανάμεσα στους δύο λαούς. Παρόλο που διαπραγματεύονται το ίδιο θέμα (Ναπολεόντιοι Πόλεμοι, ο Μεγάλος Κορσικανός κοινός εχθρός) το αποτέλεσμα είναι αλλιώτικο. Ο Άγγλος ψάχνει την πρακτική λύση και το αποτρεπτικό μήνυμα ενώ ο Ρώσος επιμένει περισσότερο στον πόνο και τα συναισθήματα.

Μπου τωρα μπαινω και γω στο νοημα αρα συμφωνεις υπαρχει μια εστω ελαφρια απαιδιοδοξια στον ντοστο, ισως εξαιτιας και της εξοριας του/ ο ντικενς περασε τα πανδεινα στην ζωη του εξορια ομως δεν πηγε

Για εμένα πάντως το ερώτημα είναι αλλού. Δέχομαι ότι θα μπορούσε ο Ντοστογιέφσκι να θεωρηθεί απαισιόδοξος (πράγμα που δεν είναι παράλογο, γιατί γενικά οι Ρώσοι είναι απαισιόδοξοι, τουλάχιστον πιο απαισιόδοξοι από τους Βρετανούς), όμως πολλοί από τους σημαντικούς συγγραφείς του 19ου αιώνα είναι (θα μπορούσαν να θεωρηθούν σωστότερα) απαισιόδοξοι (Ουγκό, Ζολά, Φλομπέρ, Μοπασάν, Μπαλζάκ) μήπως τελικά το ερώτημα θα έπρεπε να είναι γιατί τόση αισιοδοξία στον Ντίκενς;

Μετα από ένα σημειο και μετεπειτα του πήγαν όλα καλά ισως ΑΥΤΟ να τον μετάλλαξε, αλλαξε το δικαικο συστημα στην αγγλια, διαφωνησε με την βασίλισσα χωρις απώλειες και εκανε πολλα πολλα παιδια και εγινε διασημος παντου, ειχε την ελευθερια να εκφράζεται σε θεατρο, εφημερίδες, βιβλία( μεγα αγαθο)! η κουνιαδα του επίσης θα βρω το ονομα της πήγε καλά ενώ ειχε και αυτή θλιβερη αρχη και ηταν ένα πεταμενο στην ουσια παιδι.
Στην ρωσια αν ο ντοστο η καποιος άλλος τα εβαζε με την εξουσια και μιλουσε ελευθερα πως θα πηγαινε;

Δεν είναι τυχαίο Κόρτο πως οι συγγραφείς που αναφέρεις ήταν όλοι Γάλλοι. Η εξορία του Ουγκώ έχει μείνει παροιμιώδης για τις ψυχολογικές επιπτώσεις πάνω του. 19 χρόνια ήταν αυτά (1851 - 1870 ), οι "Άθλιοι" ανήκουν σ'αυτήν την περίοδο μαζί με άλλα μεγάλα έργα του.

Στη Μεγάλη Βρετανία υπήρχε διάχυτη αισιοδοξία για το λαμπρό αποικιακό μέλλον της χώρας. Δεν έμειναν ανεπηρέαστοι και οι πνευματικοί άνθρωποι, ο Ντίκενς ήταν πρόδρομος των μεταρρυθμιστών σοσιαλιστών που ζητούσαν αλλαγές και βελτιώσεις χωρίς αμφισβήτηση του κοινωνικού συστήματος.

Όσον αφορά τον Ντοστογιέφσκι, θεωρώ ότι ο σκοπός του ήταν να παρουσιάσει αυτούς τους ήρωες: ατελείς και φθαρτούς γεμάτους αδυναμίες κι ελαττώματα, όχι ιδανικούς και άψογους.

Oποτε γι αυτο και οι ηρωες του ειναι πιο γκριζοι ενω στον ντικενς η εισαι καλος η κακος , μεση οδος δεν υπαρχει

Αυτή ακριβώς είναι η προτεσταντική λογική : υπάρχει μόνο το Απόλυτο Καλό και το Απόλυτο Κακό!!!

Ηταν προτεσταντης ο ντικενς; νομιζω ηταν καθολικος και μαλιστα πιστευε και πολυ. Αισιοδοξος αν και κακοπαθε ηταν και ο κρονιν και δεν ηταν και τοσο θρησκος. Και κακοπαθε και στην παιδικη του ηλικια και μετα στο ιατρικο επαγγελμα. Ο ντοστο ηταν θρησκος επισης ορθοδοξος και να το παω και παραπερα και ο παπαδιαμαντης ο δικος μας πολυ θρησκος και παλι νομιζω απαισιοδοξος αρκετα οπως και ο καζαντζακης και αυτοι περασαν πολλα επισης αλλα δεν βγαζουν αισιοδοξια δηλ. Ο ντικενς εχει καποιο χριστιανικο μοτιβο και εγραφε

Μπου! Ακριβώς! Σεβασμός στους διαφορετικούς κόσμους! Διαφορετικές προσλαμβάνουσες! Πολυμορφία! Ωραίο πράγμα! Ο ένας προτεστάντης, ο άλλος ορθόδοξος, μην το ξεχνάμε επίσης κι αυτό...άλλοι κόσμοι, όμορφοι το ίδιο για διαφορετικούς λόγους, όμορφοι για έναν κοινό λόγο...ότι μας ανοίγουν την πόρτα τους στους διαφορετικούς αυτούς κόσμους και μας κάνουν να κατανοούμε καλύτερα, ασκούν την κατανόησή μας, τη δεκτικότητά μας...την όξυνση της κριτικής μας στάσης στα πράγματα όχι μόνο που ήρθαν κι έφυγαν, αλλά και σ᾽αυτά που έρχονται και θα έρχονται...αυτό όμως δεν είναι η τέχνη γενικά;

Καλημέρα, καλή χρονιά και καλό μήνα κι απο᾽δω...

Δεν ήξερα πως ο Ντίκενς ήταν καθολικός!! Ωστόσο ο Πουριτανισμός ως κοινωνικό κίνημα επηρέασε κόσμο πέρα από τους πιστούς στο δόγμα. Στα έργα του βλέπουμε την "ανταμοιβή των δικαίων" κάτι που θυμίζει την καλβινιστική αντίστοιχη λογική ( οι δίκαιοι είναι οι "εκλεκτοί" )

Παω να το ψαξω γιατι εχει την σημασια του αυτο μπου, ναι διανστ.διαφορετικοι κοσμοι να δουμε ομως πως αυτο επηρεασε την συγγραφικη τους δεινοτητα και σταση ζωης! Ξερετε ποιος ειναι κακος στον ηλιθιο απολυτα κακος , αυτος που διεφθειρε την 13χρονη κοπελιτσα και την σπιτωσε και την εβγαλε στην πορνεια ομως ο ντοστο δεν τον τιμωρει μενει με τα πλουτη και τις απολαυσεις του. Ενας τετοιος τυπος στον ντικενς στον νικολα νικλεμπυ που ειναι πλουσιος και φιλαργυρος και κοιταζει να βγάλει την ανηψια του να την κανει συνοδο πλουσιο κυριων τον παταει αμαξα πριν προλαβει να το κανει

το άλγος, η αμαρτία, το βύθισμα στο κακό και η κατανόησή του είναι η συγχωρητική φιλοσοφία της ορθοδοξίας...δεν πετάμε κανέναν...γι᾽αυτό και οι σύγχρονοι παπάδες ιεροεξεταστές καμιά σχέση δεν έχουν με την ουσία της ορθοδοξίας...η ελευθερία της βούλησης επίσης είναι ένα ακόμα δεινό χαρτί της ορθόδοξης φιλοσοφίας...το μαχαίρι στο κόκκαλο είναι ο Ντοστογέφσκι...