Τίτλος: Το πράσινο σύννεφο (ο τελευταίος άνθρωπος που έμεινε ζωντανός)
Συγγραφέας: Α. Σ. Νηλ
Μετάφραση: Τζένη Μαστοράκη
Εκδόσεις: Μπουκουμάνης
Έτος Έκδοσης: 1976
Σελίδες: 238
ISBN: 960-7458-04-4
Ο Νηλ είναι δάσκαλος σε ένα σχολείο – οικοτροφείο, γνωστό ως Σάμμερχιλ. Κάποια στιγμή αποφασίζει να διηγηθεί μια ξεκαρδιστική ιστορία στους μαθητές του. Τα παιδιά συμμετέχουν στην διαμόρφωση της ιστορίας και σχολιάζουν ποικιλοτρόπως. Άλλωστε τόσο τα ίδια όσο κι δάσκαλός τους κρατούν πρωταγωνιστικούς ρόλους μέσα στην ιστορία η οποία έχει ως εξής: ένα καλοκαιριάτικο πρωινό, ο εκατομμυριούχος Πάικραφτ επισκέπτεται το Σάμμερχιλ και συναντά τον Νηλ και τα παιδιά: τον Γκόρντον, τον Ντέιβιντ, τον Μπάνυ, τον Μάικλ, τον Ρόμπερτ, την Έβελυν, την Μπέτη και την Τζην.
Ο Πάικραφτ έχει έρθει πετώντας με το καινούργιο αερόπλοιό του και προσκαλεί τους φίλους του για μια δοκιμαστική πτήση.
Όταν φτάνουν σε ύψος 19 μιλίων διαπιστώνουν πως από κάτω τους τα σύννεφα έχουν πάρει ένα παράξενο, πράσινο χρώμα. Την ώρα όμως που κατεβαίνουν, όλα μοιάζουν να έχουν επανέλθει στο κανονικό. Μόνο, μετά την προσγείωση κι αφού θα κάνουν μια βόλτα στις εγκαταστάσεις του σχολείου, θα έρθουν αντιμέτωποι με την τρομερή αλήθεια. Όλοι οι άνθρωποι έχουν μεταμορφωθεί σε…. Η συνέχεια στο βιβλίο.
Στο τέλος του κάθε κεφαλαίου παρουσιάζεται ο διάλογος του Νηλ με τα παιδιά, τα οποία εκφράζουν με πολύ χιούμορ τις απόψεις τους. Στον πρόλογο (σελ. 7) αναφέρεται πως την συγκεκριμένη ιστορία ο Νηλ την αφηγήθηκε στα παιδιά το 1948. Μάλλον πρόκειται για τυπογραφικό λάθος. Στο παράρτημα που υπάρχει στην σελίδα 238 αναφέρεται η ορθή χρονολογία: 1938. Στις παραμονές του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Α. Σ. Νηλ (Αλεξάντερ Σάδερλαντ Νηλ, 1883 – 1973) ήταν ένας οραματιστής εκπαιδευτικός, σκοτσέζος στην καταγωγή, ο οποίος εφάρμοσε μια πρωτοποριακή μέθοδο εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την παιδαγωγική του θεωρία, τα παιδιά έχουν την ικανότητα να διαχειρίζονται τον χρόνο και τις δραστηριότητές τους, εφόσον τους δοθεί η απαραίτητη ελευθερία, ώστε να το πράξουν αυτό.
Έτσι δημιούργησε μια ανεξάρτητη, αυτοδιοικούμενη σχολική κοινότητα, μέσα στην οποία μαθητές και δάσκαλοι είναι ισότιμοι, οι εξαναγκασμοί απουσιάζουν παντελώς, όλα τα μαθήματα είναι επιλογής και προαιρετικά και στις σχολικές συνελεύσεις, όλοι δάσκαλοι και μαθητές, έχουν δικαίωμα ψήφου. Αρχικά ο Νηλ είχε προσπαθήσει να εφαρμόσει το σύστημά στο στην Γερμανία και την Αυστρία το 1921. Αλλά δεν βρήκε την ανταπόκριση που ήθελε, οπότε μεταφέρθηκε στην Αγγλία στα 1923.
Εκεί ξεκινάει η ιστορία του Σάμμερχιλ η οποία συνεχίζεται ως τις ημέρες μας, παρόλο που διάφοροι κρατικοί φορείς έχουν κάνει κατά καιρούς διάφορες προσπάθειες να περιορίσουν τη λειτουργία του και να υπονομεύσουν το παιδαγωγικό πνεύμα που επικρατεί στο συγκεκριμένο σχολείο.
Φωτογραφία του συγγραφέα
Ένα απόσπασμα από το βιβλίο:
«Απόψε δε μου κατεβαίνει καμιά ιδέα για ιστορία», είπα. «Φαίνεται πως η φαντασία μου στέρεψε».
«Γιατί δε μας λες μια ιστορία με τον Πάικραφτ τον εκατομμυριούχο;» έκανε η Μπέτη.
«Έχω μια ιδέα», είπε ο Μάικλ. «Ας πούμε πως είμαστε οι τελευταίοι άνθρωποι που μένουν ζωντανοί πάνω στη γη. Όλοι οι άλλοι έχουνε πεθάνει εκτός από μας».
«Και θα ζούμε μέσα σ’ ένα σωρό πτώματα που θα σαπίζουνε», έκανε ο Ντέιβιντ ειρωνικά. «Ευχαριστώ πολύ, να λείπει».
«Θα μπορούσαμε να τα θάψουμε», πρότεινε η Τζην.
«Ή να τα κάψουμε», είπε ο Γκόρντον. «Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος».
«Τότε δε θα ’μενε καιρός για άλλη δουλειά», παρατήρησα.
«Ξέρετε τι σημαίνει να θες να ξεφορτωθείς σαράνταδύο εκατομμύρια νεκρούς εγγλέζους;»
Η Έβελυν αναστέναξε.
«Ε τότε δε γίνεται να ’μαστε οι τελευταίοι ζωντανοί», είπε. «Φοβάμαι τα πτώματα».
Τότε ξαφνικά μου ’ρθε μια ιδέα.
«Δε χρειάζεται να υπάρχουν πτώματα», είπα. «Θα σας πω την ιστορία του τελευταίου ανθρώπου που έμεινε ζωντανός πάνω στη γη».
Την εικονογράφηση του βιβλίου την έκανε μια μαθήτρια του Σάμμερχιλ, η Σόνια Αρακιστάιν, η οποία έπεσε θύμα του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Εδώ κάποια από τα αξιολάτρευτα σκίτσα της:
