Είναι η Αθήνα μια πολύ άσχημη πόλη;

[Φαροφύλακας]

Εδώ και κάμποσες μέρες είμαι στην Αθήνα και διαμένω στο κέντρο. Την Αθήνα την επισκέπτομαι σταθερά, μέσα στα χρόνια, κι έχω περάσει από διάφορες γειτονιές του κέντρου.

Πριν λίγο έκανα μια βόλτα κατά μήκος της Μενάνδρου, και οφείλω να ομολογήσω πως κάθε φορά εκπλήσσομαι με την ασχήμια αυτής της πόλης.

Ας μην με πάρουν στραβά οι φίλοι Αθηναίοι, οι εντυπώσεις μου, οι σκέψεις κι ο προβληματισμός, είναι ειλικρινείς.

Βέβαια, η Αθήνα έχει και τις όμορφες γωνιές της, όπως π.χ. την βόλτα από Μοναστηράκι προς Θησείο κι Ακρόπολη, ή και προς Γκάζι. Όμως… όμως… όμως! Το μεγαλύτερο μέρος της και δει εκεί που ζούνε οι άνθρωποι, μου φαντάζει στα όρια της φρίκης. Οι άσχημες πολυκατοικίες, δύσμορφες και γκρίζες, τα σκουπίδια σε κάθε γωνιά, οι μυρωδιές από κάτουρο, ο αδιάκοπος θόρυβος από μηχανές κι αυτοκίνητα που δεν παύουν να περνάνε, επαίτες και άστεγοι σε κάθε γωνιά. Πριν λίγο είδα σε δυο διαφορετικές γωνιές, όμως κοντά-κοντά, δυο ανθρώπους βυθισμένους στον λήθαργο κάποιου ναρκωτικού. Πεσμένους κι αφημένους, σαν ζωντανοί νεκροί, να προσθέτουν στο στυγνό θέαμα της πόλης. Μαγαζιά κλειστά με σπασμένα παράθυρα και σπρέι, γκράφιτι παντού. Κι άντε, έχει και μερικά όμορφα γκράφιτι, ειδικά στα Εξάρχεια. Έχει όμως κι ένα σωρό που απλά είναι μουτζούρες και δεν στολίζουν κάτι, απλά επιβαρύνουν το σκληρό τοπίο.

Οι άνθρωποι μοιάζουν σαλταρισμένοι, και το καταλαβαίνω. Σου μιλάνε, τρελαμένοι, χωρίς καν να τους κοιτάς. Π.χ. στενό πεζοδρόμιο, περνάμε με βαλίτσα, κάποιος παραμερίζει και με τρελό και χαρούμενο βλέμμα, ξεκινά (μας πήρε για ξένους) :
- Thank you!... You are welcome!... Welcome to China!... Welcome to Communistic China!... Do you speak English? κτλ κτλ.

Αμέσως μετά αρχίζει να μας μιλάει μια ηλικιωμένη, μεγαλόφωνα, που συνεχίζει και συνεχίζει, κι ας μην απαντούμε.

Μου έχει τύχει περισσότερες από μία φορές να δω άνθρωπο να κατουράει μπροστά μου, καταμεσίς στο πεζοδρόμιο. Μια φορά χωρίς καν να κρύβεται. Δηλ. με το πέος του αδιάφορα εκτεθειμένο.

Ανοίγουμε το παράθυρο, από τον 7ο, με θέα τον Λυκαβηττό κι αν κοιτάξεις κάτω, εκεί στο παρκάκι, δημόσια θέμα, δυο άνθρωποι κάνουν ένα σεξ με τα ρούχα, στο πόδι, κι έπειτα τρέχουν να προλάβουν το λεωφορείο που ήρθε, ενώ κουμπώνονται.

Αυτός ο έρωτας, είναι σαν αυτό το κάτουρο, κάτι που κάνεις όπου κι όταν σου έρθει, αδιαφορώντας αν σε κοιτούν, αν δουν το προσωπικό σου σημείο ή την προσωπική σου στιγμή, αφού η αξιοπρέπεια και μαζί η αξία σαν άνθρωπος, χαθήκανε κάπου στον δρόμο.

Δεν μπορώ να φανταστώ τι βλέπετε εσείς, που ζείτε αυτήν την πόλη κάθε μέρα.

Βλέπω σε τοίχο, στα Εξάρχεια «Όχι στην Ανάπλαση». Μου μοιάζει σαν ένας κόσμος όπου χάθηκε η λογική κι οι λέξεις αντιστρέψαν την σημασία. Η ανάπλαση, και ειδικά ενός τέτοιου τόπου, θα έπρεπε να θεωρείται καλή. Μα τι να περιμένεις. Λίγο πιο εκεί το σύνθημα είναι «ολική καταστροφή». Και παντού συνθήματα και αφίσες να μην γίνει μετρό στα Εξάρχεια. «Μην χαθεί ο χαρακτήρας της πλατείας». Μα, ποιος χαρακτήρας; Πριν που περνούσα, καταμεσίς στην πλατεία, σε ένα βρόμικο στρώμα, ένας τύπος βρόμικος, κάπνιζε ένα τσιγάρο ανάσκελα. Μια πλατεία την οποία, χρόνο με χρόνο που επιστρέφω, την βρίσκω σταθερά πιο άσχημη.

Και σε ένα μεγάλο μέρος η πόλη, και δει Ομόνοια και Βικτωρία, δεν μοιάζει πια για Ελλάδα. Οι άνθρωποι, τα καταστήματα, είναι κατά κύριο λόγο ξένα: Μπαγκλαντές, Πακιστάν, Αραβικά κτλ. Και καμιά φορά κάτι ξενικό μπορεί να φέρει έναν άλλο αέρα π.χ. κάποια εξωτική ομορφιά, μα αυτό εδώ μοιάζει να πήγε λίγο πιο κάτω κάτι ήδη βουλιαγμένο.

Γενικά, η ομορφιά με εντυπωσιάζει. Επιδρά βαθιά επάνω μου. Το ίδιο και η ασχήμια. Έχω ταξιδέψει πολύ. Πόλη άσχημη σαν την Αθήνα νομίζω πως δεν έχω ξαναδεί. Λυπάμαι που το λέω. Κάθε φορά που επισκέπτομαι την Αθήνα, εντυπωσιάζομαι. Με έναν άσχημο τρόπο.

Ευχαρίστως να ακούσω τις σκέψεις σας.

 

[Φιλιπ]

στην Μενάνδρου βρέθηκες να πας κι εσύ...? τελος παντων , ΝΑΙ η Αθήνα ειναι ασχημη πολή.τελεία και παύλα.πέρα απο το μεγαλο μερος του κεντρου που ειναι απλα άσχημο,έχει και καποιες γειτονιες,όπως η Μενάνδρου,που είναι πάρα πολύ ασχημες. και επικίνδυνες επίσης...
το ιστορικό κέντρο όπως είπες τρώγεται,Οκ. κι αν βγεις πιο έξω,στα βόρεια ή στα νότια προάστια θα δεις καποιες καλές γειτονιές και όμορφα σημεία.
ΑΛΛΑ,αυτές οι πολύ άσχημες και επικινδυνες γειτονιές όπως η Μενάνδρου και τα πέριξ της Ομόνοιας υπάρχουν όπου υπαρχουν μεγάλες πόλεις.δεν θες να βρεθεις σε κακοφημες συνοικιες της Ν.Υόρκης ή του Λονδινου πχ. δύσκολο να βγεις απο κει αλώβητος.
Πάντως,διαφοροι ξένοι επισκέπτες λενε οτι τους αρέσει.και ερχονται από πολύ ωραιοτερες πόλεις απ την Αθήνα.Σιγουρα όμως δεν τους αρέσει η αρχιτεκτονική της,αλλα αυτό που της βρίσκουν είναι η ζωή της.τον κόσμο που κυκλοφορεί το βράδυ,τα πολλά μπαρακια και καφέ που υπαρχουν διασκορπισμενα παντου στο κέντρο,σε σοκάκια,στοές,ταράτσες κλπ και το οτι γενικά ολα αυτα γινονται κυρίως έξω.εδω ζούμε πολύ σε εξωτερικούς χώρους,λόγο καιρού φυσικά σε σχέση με άλλες βορειοτερες πρωτεύουσες.
πολύ άσχημες πόλεις έχει και η επαρχία στην Ελλάδα.υπερβολικά ασχημες.αν εξαιρέσεις τα νησιά και καποια παλιόχτιστα χωριά στην ηπειρωτική Ελλάδα,ότι χτίστηκε μετά το '60-'70... Ασ'τα να πάνε...
αυτή είναι η άποψή μου και την κατέθεσα Με έχει απασχολήσει και 'μένα πολύ το ζήτημα...

 

[Φαροφύλακας]

πολύ άσχημες πόλεις έχει και η επαρχία στην Ελλάδα.υπερβολικά ασχημες.αν εξαιρέσεις τα νησιά και καποια παλιόχτιστα χωριά στην ηπειρωτική Ελλάδα,ότι χτίστηκε μετά το '60-'70... Ασ'τα να πάνε...

Απλά να συμφωνήσω. Βρίσκω γενικότερα άσχημες τις ελληνικές πόλεις. Μάλλον κυρίως ελλείψει αρχιτεκτονικής και της γενικότερης αναρχίας στην δόμηση. Πάντα μου έκανε εντύπωση διότι οι Έλληνες διατεινόμεθα αδιαλείπτως για τον πολιτισμό μας αλλά να που σε ένα απλό πράγμα, όπως είναι η μορφή της πόλης που ζεις, δεν μοιάζει να τελικά να είχες να βάλεις πολιτισμό.

 

[Τσίου]

Μπορεί και να είναι, προσωπικά μου αρέσει, δεν θα μπορούσα να μείνω κάπου αλλού, έστω και 30 χιλιόμετρα έξω από την Αθήνα. Μόνο σε κάνα νησι, αλλά και εκεί η κατάσταση με τα βαρελοσκυλα και το παστουρωμα, θα με έκανε να πάρω τα μπογαλάκια μου και να έρθω πίσω.
Σίγουρα είναι αν σκεφτούμε οδούς και γειτονιές που θυμίζουν λίγο το Skid Row στο Λος Αντζελες. Όπου υπάρχει φτώχεια, υπάρχει και εξαθλίωση. Περίεργα αλισβερίσια, πείνα. Πολύ πείνα. Υπάρχουν φορές που θα δεις άνθρωπο χωρίς παπούτσια, ή με παπούτσια 4 νούμερα μεγαλύτερα. Και εκεί καταλαβαίνω ότι έχουμε αποτύχει ως Αθηναίοι (για το κράτος δεν θα.)
Το κατουρημα, καθώς και το φτύσιμο, στον δρόμο είναι από τα πράγματα που με ενοχλούν, και δεν υπάρχει μέρα που να μην είμαι μάρτυρας και των δυο.

Αυτός ο έρωτας, είναι σαν αυτό το κάτουρο, κάτι που κάνεις όπου κι όταν σου έρθει, αδιαφορώντας αν σε κοιτούν, αν δουν το προσωπικό σου σημείο ή την προσωπική σου στιγμή, αφού η αξιοπρέπεια και μαζί η αξία σαν άνθρωπος, χαθήκανε κάπου στον δρόμο.

Αυτο ^ θα το έβαζα στο νήμα: "Αγαπημένα αποσπάσματα".

***​

 

[ΚρίτωνΓ]

Δεν θέλω να κάνω "κριτική του ωραίου" - ολόκληρος κλάδος της φιλοσοφίας καταπιάνεται με αυτά, η αισθητική.
Ξεκινώ από την παραδοχή ότι υπάρχει κοινή αισθητική. Θα πω ότι η αισθητική του σύγχρονου Έλληνα είναι πολύ κακή (ίσως όχι κοινά αποδεκτή άποψη). Αυτο όμως το βλέπεις σε όλες τις αισθητικές εκφάνσεις της ζωής του (π.χ. καγκουρο-αυτοκίνητα, φτιαγμένα βλέπεις μόνο σε γκέτο της δυτικής κοινωνίας, στην Ελλάδα και στον τρίτο κόσμο). Γενικά μια νεοπλουτίστικη κιτς αισθητική διαπνέει τον Έλληνα (χωρίς να είναι καν πλούσιος - απλά προσπαθεί να μπει στο μάτι του αντίστοιχου καρακατσουλιού γείτονα, φίλου συγγενή).

Προσοχή δεν θεωρώ καλή την αισθητική ούτε του μέσου Βορειοευρωπαίου (βλέπε κάλτσα-πέδιλο), όμως εκεί υπάρχουν κάποιοι κανόνες κοινής αισθητικής που ακολουθούνται. Πχ. δεν θα χτίσεις το σπίτι σου όπως σου γουστάρει, αλλά όπως προβλέπει ο νόμος, το σχέδιο, η οδηγία (έννοιες όπως νομιμοποίηση αυθαιρέτου ή ημιυπαίθριος δεν υπάρχει στις γλώσσες τους).

Η κακή αισθητική του Έλληνα μπορεί να οφείλεται στο παρελθόν, ένα παρελθόν ανάγκης επιβίωσης, ανέχειας, αμορφωσιάς ή προσπάθειας να βολευτούμε όπως όπως. Το στενό μπαλκόνι της άθλιας πολυκατοικίας είναι το αποτέλεσμα της αστυφιλίας (τεσσάρων, πέντε δεκαετιών 50-90!). Πιο πριν είχες τα προσφυγικά γιατί έπρεπε να βολευτεί ο κόσμος που συνέρρευσε αθρόα, διωγμένος κακήν κακώς από πολύ καλύτερες πόλεις και συνθήκες και απλά προσπάθησε να επιβιώσει. Έπρεπε αυτά τα αστικά ρεύματα απλά να βολευτούν. Σχεδιασμός, χώρος χρόνος δεν υπήρχε - η πόλη εξελίχθηκε άναρχα. Η όποια αισθητική που υπήρχε πήγε περίπατο.
(Η φερφορζέ ντουλάπα για να στριμώξεις πράγματα στο στενό και άθλιο μπαλκόνι είναι το επόμενο βήμα, η σαβούρα στην ταράτσα που είναι κοινόχρηστος χώρος το μεθεπόμενο). Ο σεβασμός μόνο στο αυστηρά ιδιωτικό (ή μάλλον η έλλειψη σεβασμού στο κοινόχρηστο) είναι κάτι βαθιά ριζωμένο στην κουλτούρα του Έλληνα (βλέπε που δεν είδες Διαφωτισμό). Αυτό είναι ένα βασικό σκαλοπάτι στην κακή αισθητική του χώρου.
Δημιουργείς σιγά σιγά εκτρώματα τα οποία είναι μια συνεχής πορεία προς την παρακμή - μια κατηφόρα. Όταν βλέπεις προϋπάρχον κάτι άσχημο και παρηκμασμένο, δεν σε νοιάζει να κρατήσεις ένα επίπεδο αισθητικής (Όταν μπαίνεις στα δημόσια ουρητήρια της Ομόνοιας δεν σε νοιάζει μην τυχόν λερώσεις - όταν μπεις στα δημόσια ουρητήρια της Κοπεγχάγης φερειπείν, που είναι πιο καθαρά και από το σαλόνι σου, ακόμα και αν λερώσεις θα κάτσεις να καθαρίσεις μόνος σου).
Έτσι αντίστοιχα, μια κακοχτισμένη και άναρχη πόλη δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερη αυθαιρεσία στο χτίσιμο. Όσο μάλιστα αυξάνεται ο πληθυσμός τόσο επιδεινώνεται η κατάσταση.
Εκείνο που θα τολμήσω να πω, ωστόσο, επειδή την Αθήνα την έχω ζήσει από τα βρεφικά μου χρόνια μέχρι τώρα είναι ότι η Αθήνα του 70-80-90 ήταν αισθητικά ΠΟΛΥ χειρότερη. Αρχής γενομένης από τους Ολυμπιακούς του 04 (έχουν και μερικά καλά) υπήρξε αισθητική και ουσιαστική αναβάθμιση. Η οποία σε γενικές γραμμές συνεχίζεται έκτοτε (με τα πάνω και τα κάτω της). Μια άσχημη πόλη, δύσκολα την κάνεις όμορφη, βέβαια. Νόμίζω όμως ότι θα συνεχίσει να βελτιώνεται και κυρίως διότι το αγόι ξυπνάει τον αγωγιάτη - υπάρχουν οικονομικά συμφέροντα. Έτσι βλέπεις γειτονιές που είναι παρηκμασμένες (και συνεπώς φθηνές) προσελκύουν κεφάλαια και σταδιακά αναβαθμίζονται. Πολλές άθλιες γειτονιές του 80-90 έχουν αναβαθμιστεί (πχ. Κεραμεικός, Γκάζι, άνω Πετράλωνα). άλλες βέβαια παλαιότερα καλές έχουν υποβαθμιστεί (Πλατεία Αμερικής, Πατήσια) και κάποιες ξανααναβαθμίζονται (Φωκίωνος Νέγρη) ή ξεκινούν να αναβαθμίζονται (Ακαδημία Πλάτωνος).
Την Αθήνα την αγαπώ και τη μισώ γιατί είναι η πόλη μου (δυστυχώς δεν έχω χωριό). Έχει όμως ένα ξεχωριστό χρώμα και ζωή και σε μεγάλο βαθμό αυτό είναι που κερδίζει επισκέπτη και κάτοικό της. Ακόμα και τα Εξάρχεια που περιγράφεις έχουν την ιδιαιτερότητά τους και τη μαγεία τους μέσα στην φαινομενική παρακμή - δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί πλέον διεθνείς ταξιδιωτικοί οδηγοί. τα συμπεριλαμβάνουν στα must see.
Τώρα για το άλλο θέμα του σαλταρισμένου κόσμου που αναφέρεις, αυτό είναι ένα άλλο (όχι άσχετο) κεφάλαιο. Αν επεκταθώ, θα γράψω δοκίμιο.
ΥΓ: Έχω επίσης να πω ότι πολλές σύγχρονες Δυτικές μεγαλουπόλεις έχουν πολλά στοιχεία εκτρώματος παρόμοια με την Αθήνα, οπότε δεν είναι αποκλειστικό ελληνικό φαινόμενο.

 

[Βασίλισσα]

Μένω βόρεια προάστια. Δεν είναι το καλύτερο μου να κατεβαίνω στο κέντρο. Νιώθω οτι το κέντρο είναι μια άλλη χώρα και κυρίως βρόμικη χώρα.
Αν κατέβω θα είναι επειδή έχω κανονίσει μια δουλειά ή κάποιο καφέ και φροντίζω πάντα να έχει όμορφη θέα.
Η Αθήνα είναι πολύ μεγάλη! Έχει την ομορφιά της και την επιλογή της εναλλαγής αλλά έχει και τις ασχήμιες της... νομίζω είναι απόλυτα λογικό καθώς υπάρχουν διάφορες διαβαθμίδες ανθρώπων που ζούν σε αυτήν την τσιμεντούπολη.

Αν ήσουν φίλος μου @Φαροφύλακας και με ρωτούσες... θα σου έλεγα να κλείσεις ξενοδοχείο βόρεια ή στα δυτικά προάστια.
Αυτό που δεν γνωρίζουν οι πιο πολλοί είναι ότι μπορείς να βρείς οικονομικά δωμάτια και σε άλλες περιοχές. Εντάξει δεν θα είναι 5 αστέρια αλλά σίγουρα θα είναι τίμιο και καθαρά και σίγουρα θα αναπνεύσεις οξυγόνο και όχι αυτό το καυσαέριο που υπάρχει στο κέντρο.
Δυστυχώς με όλο αυτό το κύμα της μετανάστευσης η ομορφιά του κέντρου έχει χαθεί... το κέντρο είναι μόνο για επίσκεψη και πολύ επιλεγμένα και όχι για να μείνουμε.

Αλήθεια στα Βασιλικά κτήματα έχεις πάει; Στον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο;
Και μια λίστα μπορούμε να γεμίσουμε με μέρη που μπορούμε να επισκεφτούμε. Δώσε μια ευκαιρία και στην υπόλοιπη Αθήνα... μπορεί να σε εκπλήξει με την ομορφιά της ευχάριστα.

 

[Ειφφελ]

Με έχει απασχολήσει η ελληνική αισθητική στο παρελθόν και είχα καταλήξει στα εξής.

Σε όσες πόλεις έχω πάει στο εξωτερικό, όπου υπάρχουν ποτάμια, λίμνες κτλ, γύρω τους υπάρχει ένα όμορφο πάρκο και γύρω από το πάρκο είναι χτισμένη η πόλη. Συνήθως όσο απομακρύνεσαι από τέτοια μέρη, η αισθητική χαλάει. Εμείς στην Αθήνα, μπαζώσαμε τον Κηφισό.

Για το Ηράκλειο που μένω τώρα, έχουμε ένα πανέμορφο ποτάμι με τα όλα του, βλάστηση, πάπιες μονοπάτια κτλ. Φροντίσαμε λοιπόν να χτίσουμε το εργοστάσιο της ΔΕΗ δίπλα ακριβώς για να μυρίζει σε όλο το θέρετρο μια άσχημη μυρωδιά. Και δεν φτάνει μόνο αυτό, για εκείνους που έχουν σκοπό να αψηφήσουν τη μυρωδιά, το περιφράξαμε, βάζοντας και το συρματόπλεγμα με τα καρφιά πάνω απ το φράχτη. Οπότε δεν υπάρχει πρόσβαση ούτε στο ποτάμι ούτε στο μονοπάτι.

Παρόλα αυτά, κάμποσες πόλεις έχουν ξεφύγει από αυτή τη λογική και είναι όμορφες. Βλέπε Ναύπακτο, Μεσολόγγι, Σητεία και άλλες.

Έχω κάνει μια παρατήρηση τα τελευταία χρόνια. Με την κρίση, οι επιχειρηματίες προσπαθούν να εστιάσουν στην ποιότητα για να τραβήξουν τον κόσμο με σκοπό να του αποσπάσουν τα πολυπόθητα χρήματα. Οπότε υπάρχει μια αισθητή διαφορά αισθητικής στα μαγαζιά που ανοίγουν, με αποτέλεσμα σαν σύνολο η πόλη να γίνεται πιο όμορφη. Μαζί με αυτό (χωρίς να πιστεύω ότι είναι ο μοναδικός παράγοντας) ακολουθεί ο δήμος φροντίζοντας λίγο περισσότερο την πόλη.

 

[Λούνα]

@Φαροφύλακας μένω κι εγώ στην Αθήνα (όχι κέντρο ευτυχώς αλλά σε προάστιο) και ναί έχεις δίκιο. Τι να καταφέρει μια Πλάκα, ένα Μοναστηράκι, μια Διονυσίου Αεροπαγίτου? Αν μιλήσουμε για Βόρεια Προάστια ( Κηφισιά, Αγία Παρασκευή κλπ) ή Νότια από τη Βούλα και μετά( ζητώ συγνώμη απ τους τυχόν Γλυφαδιώτες της ομάδας) είναι αλλιώς η κατάσταση. Αλλά όποτε αναγκαστώ να κατέβω στο κέντρο της πόλης που γεννήθηκα και μεγάλωσα θλίβομαι απλά..

 

[Στιλλ ιλλ]

Θα συμφωνήσω γενικότερα με την περιεκτική ανάρτηση του Κρίτωνα, η οποία στέκει όπως και να την προσεγγίσουμε.(και μια σύντομη ιστορική αναδρομή του αστικού τοπίου που πάντα με γοήτευε). Για μένα οι ατελείωτοι περίπατοι αποτελούν ένα πολύ αναζωογονητικό είδος ψυχοθεραπείας. Ειδικά σε μια πόλη όπως η Αθήνα, μπορείς εύκολα να περιδιαβαίνεις τους δρόμους της, άγνωστος μεταξύ αγνώστων βυθισμένος στις σκέψεις σου. Αυτή η απόλυτη ανοιχτωσιά και η ελευθερία να πάς οπούδηποτε σε πάνε τα πόδια σου, καθαρίζει το μυαλό σου, προσεγγίζεις με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και τις σκέψεις σου. Εμένα πάντα με γοήτευαν οι γειτονιές και ο κόσμος, μου αρέσει να περπατάω με τις ώρες και παλαιότερα το έκανα πολύ συχνά. Το κέντρο πάντα μου άρεσε αλλά πολύ περισσότερο προσέγγιζα μέρη και γωνιές ιδιαίτερες που ίσως να μάζευαν αρκετό κόσμο που έψαχνε κάτι το ιδιαίτερο σαν και μένα. Ναι η Αθήνα είναι μια πόλη που έχει όμορφα και άσχημα σημεία και πολλά είναι εκείνα που με νευριάζουν και άλλα τόσα εκείνα που μου αρέσουν. Απο τα πιο ελκυστικά ίσως πράγματα όταν περιδιαβαίνεις μέσα στον κόσμο, είναι εκείνη η ολιγόλεπτη διασταύρωση των βλεμμάτων που σε κάνει να νιώθεις μέρος ενός συνόλου που αντιλαμβάνεται ο ένας τον άλλον αλλά επιλέγει συνειδητά την περιχαράκωση. Τέλος στο κέντρο έχω ζήσει, και ιδιαίτερα στις γειτονιές και τα στενά του, έντονες στιγμές μόνη μου είτε με παρέα (φιλική και ερωτική). Όλες τις ωραίες στιγμές τις έχω περάσει κάπου έξω κρατώντας τον χώρο του σπιτιού μου σαν κάποιου είδους καταφύγιο, όπου λαμβανουν χώρα τα ενδιαφέροντα μου με μία κάπως τελετουργική χροιά.

 

[Φαροφύλακας]

Αυτό που περιγράφεις, την τυχαία βόλτα, βυθισμένος στις σκέψεις, άγνωστος μεταξύ αγνώστων, την αγαπώ κι εγώ. Είναι αυτό που μου αρέσει πολύ, στις πόλεις. Και βέβαια, αν προσέξεις, είναι χαρακτηριστικό κάθε μεγάλης πόλης. Όμορφης ή άσχημης.

Σκέφτομαι πως, όπου και να ζήσει, και δει να μεγαλώσει κανείς, ακριβώς επειδή το βίωμα είναι προσωπικό, θα έχει τις θετικές εμπειρίες που κατ’ επέκταση μπορεί να τις ανάγει στην πόλη. Θέλω να πω, και στην κόλαση να μεγαλώσει κάποιος, θα έχει να θυμάται γλυκές στιγμές, που αναπόφευκτα θα συνυφαίνονται με κάποιον περίγυρο και θα χαρίζουν και σ’ αυτόν. Όχι;



Όπως και να ‘χει, ξαναπερπάτησα μόλις την Μενάνδρου. Κατά κάποιον τρόπο, θες να ζήσεις αυτήν την εμπειρία ξανά και ξανά.

Έχουν ενδιαφέρον οι γραφές, παντού στον δρόμο: κυρίως αραβικά (μάλλον κυρίως σε πακιστανικά; ) και από εκεί και πέρα ελληνικά, κινέζικα, σανσκριτικά, γεωργιανά, ένα αλλοπρόσαλλο εξωτικό συνονθύλευμα γραφών. Κάπου άκουσα ένα ζευγάρι να περπατάει και να μιλάει ελληνικά και αυθόρμητα χαμογέλασα, όπως θα χαμογελούσα αν άκουγα ελληνικά π.χ. στο Νέο Δελχί.

Ξέρεις κανείς τι είναι το κτήριο, περίπου Μενάνδρου 71, με το καφετί μάρμαρο και την παράξενη, ανάγλυφη γραφή;

 

[Δομάζ]

Προσωπικά θεωρώ την Αθήνα εξαιρετικά όμορφη! Ειδικά αν σε σεργιανίσει ντόπιος, είναι χάρμα. Έχει τα μελανά σημεία της, φυσικά: εξαθλίωση, κακή συγκοινωνία, βρωμιά, όμως είναι κατα τόπους. Θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερη; Σίγουρα!
Η αθηναϊκή ριβιέρα, η πλάκα, το Θησείο, το Μοναστηράκι και πολλά άλλα όμως είναι εκεί για δώσουν μια ομορφιά. Φυσικά, έχω νιώσει κι εγώ ανασφάλεια, ντροπή και αηδία περπατώντας γύρω από την Ομόνοια και λίγο παραπέρα, όμως έχω δει μοναδική ομορφιά σε άλλα σημεία.
Τα σημεία αλλάζουν. Οι γονείς μου μού έλεγαν ότι η πλάκα και του Ψυρρή ήταν εντελώς κακόφημες περιοχές. Δεν συζητώ για την Τρούμπα στον Πειραιά που τώρα αναγεννιέται. Η Καλλιθέα από την άλλη έχει πάρει εντελώς την κάτω βόλτα.
Το περίεργο είναι ότι παλιά σιχαινόμουν το κέντρο. Άλλαξα γνώμη όταν κάνοντας καινούργιες παρέες με πήγαν σε μέρη που δεν ήξερα. Για παράδειγμα, υπάρχουν διαμάντια μαγαζάκια κοντά στην Αθηνάς.
Θεωρώ ότι το κέντρο της Αθήνας κρατάει χαρακτήρα ακόμη και μετά από βιασμό. Ίσως να είναι η ενέργεια που αποπνέει (τα vibes που λένε στο χωριό μου). Κάτι αντίστοιχο νιώθω στην Θεσσαλονίκη: λατρεύω να βρίσκομαι εκεί, το λάτρεψα από την πρώτη στιγμή που έφτασα, πριν ακόμη γνωρίσω θεσσαλονικιούς, πριν βγώ στα μαγαζιά. Αισθάνομαι όμορφα απλά επειδή είμαι εκεί. Ωστόσο, την θεωρώ οπτικά πολύ άσχημη πόλη, με κάποια πολύ λίγα σημεία να αποτελούν εξαίρεση.
Τελευταία εξετάζουμε το ενδεχόμενο να μετακομίσουμε στο κέντρο (Εξάρχεια - Θησείο - Πετράλωνα) από τα Νότια Προάστεια που είμαστε τώρα.

 

[Φαροφύλακας]

Προσωπικά θεωρώ την Αθήνα εξαιρετικά όμορφη!

Σοκ και δέος.




Τι να πω, μου έρχονται μια σειρά από πόλεις (Στοκχόλμη, Σεβίλη, Βουδαπέστη, Πράγα, Μιλάνο, Κωνσταντινούπολη κτλ.) και τις βρίσκω όλες με διαφορά πιο όμορφες. Ακόμη και το Παρίσι, που έχει την βρομιά του, πιο ωραίο μου μοιάζει. Ακόμη κι η Τύνιδα, που όλο παραπονιέμαι πόσο βρόμικη είναι, πιο όμορφη μου κάνει. Ακόμη και το Άμστερνταμ, που ποτέ δεν συμπάθησα πραγματικά, το βρίσκω πολύ πιο όμορφο από την Αθήνα. Καί η Ρώμη, ειδικά με το αβαντάζ του ποταμού, που αναφέρθηκε.

Η μια κλάση πιο μικρές πόλεις, τύπου Ουτρέχτη, Γρανάδα, Φλορεντία κτλ. είναι απλά πολύ πιο όμορφες και πολύ πιο ανθρώπινες.

Η Θεσσαλονίκη πάντοτε μου φαινόταν κάπως άσχημη, εκτός αν πρέπει να την συγκρίνω με την Αθήνα. Νομίζω πως τελευταία, άρχισα να την εκτιμώ λίγο παραπάνω. Και σίγουρα είναι πιο φιλική, και λιγότερο σκληρή, από την Αθήνα.


Ήδη ακούω: "μας ζάλισες πόσο άσχημη είναι η Αθήνα!" αλλά παιδιά, μου κάνει πολλλλλήηηηηη ετύπωσηηηηηη, λέμεεεεε!

 

[Δομάζ]

Η Αθήνα σίγουρα είναι πιο σκληρή, πιο βρόμικη και πιο επικίνδυνη από τη Θεσσαλονίκη και από τις περισσότερες πόλεις που ανέφερες (τις περισσότερες δεν τις έχω επισκεφθεί).
Το Παρίσι πάντως είναι έρωτας, όσο βρόμικο κι αν είναι, ενώ τη Βουδαπέστη δεν θέλω ούτε στον χάρτη να τη βλέπω. Εκεί ένοιωσα περισσότερη ανασφάλεια από την Αθήνα, χώρια που δεν μου άρεσε κανένα σημείο της. Στο Βερολίνο δεν θα μπορούσα να μείνω για κανένα λόγο όσο κι αν κάποιοι το εκθειάζουν.
Επίσης, διαφωνώ με την ασχήμια των Ελληνικών πόλεων γενικά.
Το Ηράκλειο και η Πάτρα μου φαίνονται χάλια όμως τα Γιάννενα είναι πανέμορφα. Δεν συζητώ για νησιά.
Η ομορφιά, σε αντίθεση με τη βρομιά και την εξαθλίωση, είναι εντελώς υποκειμενική. Μπορεί απλά να έχω διαφορετικό γούστο.

 

[Τσίου]

1. @Δομάζ αν και μένω στην καλύτερη πόλη των Ν. Προαστίων (Συγγνώμη στους ρέστους Νοτιους, αλλά μέχρι και στο Καλαμάκι, που είναι σχετικά κοντά, για να πας μέχρι το περίπτερο ή το σουπερμάρκετ πρέπει να έχεις αντοχη δρομέα, άσε που μέχρι πριν κάποια χρονια ξυπνουσες από τα κικιρικου και τα μπεεε–όχι πως είναι κακό αλλά... Ίδια και χειρότερα τα Βόρεια προάστια –και κάπως έτσι, χωρίς να το θελω, επιβεβαιώνω τη φήμη για τους Νεοσμυρνιωτες ) δέχομαι να σας κουβαληθω, αν μετακομισετε Πετράλωνα.
2. Ακόμη περιμένω το Βαγγακι μου να πει για τον ανυπόφορο θόρυβο της Αθήνας

 

[Φαροφύλακας]

Τα Γιάννενα μου αρέσουν κι εμένα. Έχει κάποια σημεία σε πόλεις που είναι όμορφα, όπως η παλιά πόλη στο Ναύπλιο, ή το λιμάνι στα Χανιά κτλ. αλλά είναι μικρά και δεν καταφέρνουν να το σώσουν.

Πόλεις όπως η Καστοριά, που αν είχε διατηρηθεί ο ρυθμός, θα ήταν παγκόσμια στολίδια, πήγαν και την γέμισαν άσχημες, άμορφες οικοδομές. Η πλατεία Ντολτσό, εκεί, που κρατήθηκε, δείχνει τι θα μπορούσε να είναι η Καστοριά.

Να πω και κάτι ανεκδοτικό. Έβλεπα πριν χρόνια «Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα» και στην αρχή κάθε πόλη είχε το δικό της βιντεάκι. Δεν θυμάμαι τώρα πια ποιες ήταν οι πόλεις αλλά ήταν πανέμορφες. Ήταν π.χ. μια πόλη από Ιταλία και πραγματικά, ο σκηνοθέτης δεν ήξερε τι να πρωτοδείξει από ομορφιές κι αρχιτεκτονικές. Κι ομοίως για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις των διαφόρων χωρών. Ε, κι η ελληνική πόλη ήταν… το Κιλκίς. Άλλη μια άσχημη και αδιάφορη ελληνική επαρχιακή πόλη. Οπότε έβλεπες τον σκηνοθέτη ξεκινούσε από ένα λουλούδι, πήγαινε σε άλλο λουλούδι κτλ. Ίδρωσε ο άνθρωπος να φτιάξει εισαγωγικό βιντεάκι για το Κιλκίς.

 

[Δομάζ]

Το Κιλκις είναι άσχημο. Συνυπογράφω!

 

[Βάγγυ]

Μιας που μου έδωσε την πάσα η @Τσίου ,θα το πω. Δεινοπαθησα με το θόρυβο της Αθήνας. Ένα μόνιμο βουητό όλη τη μέρα, που εντάξει όλη τη μέρα παλεύεται, αλλά αυτό το βραδινό να ξυπνάς από τα μηχανάκια. Απαπα... Είμαι από Θεσσαλονίκη αλλά δε μένω κέντρο, μένω στα περίχωρα, οπότε όλα τα χρόνια κοιμάμαι ήσυχα. Και εννοώ όντως ήσυχα, ούτε κότες και κοκόρια. Μόνο το τικ τικ του ρολογιού.
Γυρνάω που λέτε τώρα το καλοκαίρι από Αθήνα και το πρώτο βράδυ που κοιμάμαι μας ξυπνάει το γατί μας στις 5:30 περίπου το πρωί. Και υπήρχαν δύο άκρα. Να είναι ο σύντροφός μου από δίπλα, πω πρωί πρωί φασαρία και εγώ από την άλλη, τι ησυχία, το μόνο που ακούγεται είναι η γάτα.
Πάντως κι εγώ την Αθήνα τη βρίσκω άσχημη σαν πόλη, αλλά με όμορφα σημεία. Βασικά αν τα κτίρια της δεν ήταν τόσο παλιά, θα ήταν άλλη πόλη.
Φαρε μιας που ανέφερες το Παρίσι, το οποίο εγώ το θεωρώ πανέμορφο πάντως, αυτό μου έχει μείνει έντονα είναι ότι από όπου περνούσες, μύριζε παντού κρεμμύδι και σκόρδο!!

 

[Βιβλιολάγνος]

Ναι, είναι άσχημη και μάλιστα η πιο άθλια πρωτεύουσα της Ευρώπης. Το μόνο που έχει μείνει, είναι η Ακρόπολη, για να θυμίζει λίγο την παλιά δόξα μέσα στον οχετό βρώμας, παρακμής, άσχημων κτιρίων που κατακλύζουν την πόλη. Πάντου τσιμέντο, άσχημα κτίρια, και πολυκατοικίες, υπερπλυθυσμός και βρώμα.

Όσο και να μην θέλω να πάω την συζήτηση σε πολιτικά θέματα, η Αθήνα κατάστραφηκε από λάθος αποφάσεις. Η πολιτική της αντιπαροχής, η καταστροφή των νεοκλασσικών και η δημιουργία μια άναρχης δόμησης με νέα άσχημα κτίρια αποτέλεσε την ταφόπλακα της πρωτεύουσας.Και όλα αυτά στην λογική της αστυφιλίας για να βολευτούν από πρόσφυγες μέχρι επαρχιώτες από κάθε νομό.

Βέβαια με τα χρόνια έγινε ακόμα χειρότερα με την γενικευμένη παρακμή που επικρατεί στην νεοελληνική κουλτούρα. Και δυστυχώς η παρακμή δεν περιορίστηκε μόνο στην πρωτεύουσα, αλλά κυριάρχησε σε όλο τον Ελλαδικό χώρο. Σχεδόν όλες οι έλληνικές πόλεις έχουν την ίδια άναρχη δόμηση, την ίδια ανύπαρκτη αισθητική, την ίδια ασχημιά σε κτίρια και τσιμέντα.

Άλλο ένα θέμα είναι ο υπερπληθυσμός της πρωτεύουσας. Το πολεοδομικό συγκρότημα Αθηνών-Πειραιάς έχει 3 εκατομμύρια κατοίκους, με συνολικό πληθυσμό τους 10 εκ σε όλη την χώρα, αυτό σημαίνει ότι το 30% του πληθυσμού βρίσκεται στην πρωτεύουσσα. Ρε παιδιά, πείτε μου σε ποια προηγμένη χώρα το 30% του πληθυσμού βρίσκεται στην πρωτεούσσα; Νομίζω πουθενά δεν υπάρχει κάτι τέτοιο.

Η Αθήνα δεν ήταν ποτέ σε θέση να δεχθεί τόσους ανθρώπους. Οπότε τι έκανε το νεοελληνικό κράτος; Κατέστρεψε την παλιά Αθήνα, αυτή την αρχοντική πόλη, και στην θέση της έφτιαξε την "καινούργια" Αθήνα, την τσιμεντούπολη, την αστική ζούγκλα, με τα άναρχα άσχημα κτίρια που θα κάλυπταν τις ανάγκες του τεράστιου πληθυσμού. Η Αθήνα καταστάφηκε, αλλά τουλάχιστον ο κάθε Έλληνας είχε μια σκεπή πάνω από το κεφάλι του. Το ατομικό συμφέρον πάνω από το συλλογικό και εις βάρος της ιστορίας της πόλης.

Η Αθήνα έπρεπε να είχε τουλάχιστον 1 εκατομμύριο λιγότερους πολίτες οι οποίοι έπρεπε να είναι κατανεμημένοι σε όλους τους νομούς της χώρας. Με αυτό τον τρόπο θα υπήρχε καλύτερη κατανομή του πληθυσμού, η περιφέρεια θα ήταν πιο πλούσια και ζωντανή, ενώ παράλληλα η Αθήνα θα ήταν πιο ανθρώπινη και πιο καλά δομημένη και με καλύτερη αρχιτεκοτνική αισθητική.

Διαβάζουμε από τo site της Unesco:

"Ένα από τα χαρακτηριστικά των αρχαίων κτιρίων της Ελλάδας είναι η απόλυτη εναρμόνισή τους με το φυσικό περιβάλλον. Όλα ήταν μελετημένα στην κατασκευή τους ώστε να δένουν τέλεια ανάλογα με το τοπίο που υπήρχε και να τονίζονται τα χαρακτηριστικά τους με μοναδικό τρόπο. Η επιλογή της τοποθεσίας, το υψόμετρο, ο φωτισμός του ήλιου, και το φυσικό περιβάλλον ήταν παράμετροι που λάμβαναν υπόψη οι αρχιτέκτονες της εποχής, ώστε να πετύχουν αυτό το εκπληκτικό αποτέλεσμα."

Πως πήγαμε από την "απόλυτη εναρμόνιση των αρχαίων κτιρίων" στο σημερινό αστικό σκουπιδότοπο δεν μπορώ να το καταλάβω. Μου είναι αδιανόητο. Τέλος πάντων.

Για να ξαναβρεί η Αθήνα την παλιά της αίγλη θα πρέπει πρώτα από όλα η ελληνική κοινωνία να ξυπνήσει από τον λήθαργο και την γενικευμένη παρακμή. Να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες σε ποια θέση βρίσκονται, να κάνουν την αυτοκριτική του, και να αποφασίσουν ποιο είναι το όραμα για αυτή την χώρα. Όσο παραμένουν του βολέματος και του κουτσομπολέματος, τα χάλια θα συνεχίζονται και θα γίνονται όλα και χειρότερα.

 

[ΚρίτωνΓ]

Άλλο ένα θέμα είναι ο υπερπληθυσμός της πρωτεύουσας. Το πολεοδομικό συγκρότημα Αθηνών-Πειραιάς έχει 3 εκατομμύρια κατοίκους, με συνολικό πληθυσμό τους 10 εκ σε όλη την χώρα, αυτό σημαίνει ότι το 30% του πληθυσμού βρίσκεται στην πρωτεύουσσα. Ρε παιδιά, πείτε μου σε ποια προηγμένη χώρα το 30% του πληθυσμού βρίσκεται στην πρωτεούσσα; Νομίζω πουθενά δεν υπάρχει κάτι τέτοιο.

Μια μικρή συμπλήρωση / διόρθωση. Βάσει της τελευταίας απογραφής η Αττική είναι 4 εκατομμύρια επί συνόλου 10.7 εκ. (δηλ το 37%)

 

[Βιβλιολάγνος]

Ακόμα χειρότερα δηλαδή, φίλε Κρίτων.

Αφήνω και ένα βίντεο για να έχουμε μια συγκριτική εικόνα της "παλιάς" με την "νέα" Αθήνα.

.