Τίτλος: Τα Διηγήματα
Συγγραφέας: Ζαχαρίας Παπαντωνίου
Εκδόσεις: ΔΟΛ
Έτος έκδοσης: 2011
Έτος πρώτης έκδοσης: 1927, 1936, 1937 *
Διαστάσεις: 18x12
Αριθμός σελίδων: 317
ISBN: 978-960-503-260-9
Έχω γράψει κι άλλες φορές ότι ένα από τα θετικά των προσφορών των εφημερίδων είναι ότι σε φέρνουν σε επαφή με συγγραφείς στους οποίους δύσκολα θα έδινες την ευκαιρία υπό άλλες συνθήκες. Τέτοια περίπτωση ήταν για μένα και ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, λόγω του μνημειώδους έργου του «Τα Ψηλά Βουνά», το οποίο με έκανε να τον θεωρώ πιο «παιδικό» συγγραφέα. Κάτι που φυσικά δεν ισχύει.
Ο Παπαντωνίου δεν θα σας εντυπωσιάσει στην αρχή. Η πένα του δεν έχει τη γλαφυρότητα ενός Καζαντζάκη ή ενός Μυριβήλη. Όμως, το ότι η γραφή του είναι σχετικά λιτή, δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι δεν είναι και αξιόλογη. Όσο θα προχωράτε την ανάγνωση των διηγημάτων, θα διαπιστώσετε να ξεδιπλώνεται το ταλέντο του συγγραφέα, ο οποίος μέσα στις λίγες σελίδες κάθε ιστορίας, καταφέρνει να δημιουργήσει έντονα συναισθήματα στον αναγνώστη. Αυτός δεν είναι και ο σκοπός του διηγήματος; Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα ότι ο Παπαντωνίου γράφει σε ωραία δημοτική γλώσσα, η οποία είναι πολύ κοντά στη σύγχρονη καθομιλουμένη και δεν κουράζει τον σημερινό αναγνώστη.
Στα κείμενά του ο Παπαντωνίου δίνει έμφαση στον άνθρωπο και τα συναισθήματά του, αλλά δεν είναι μονόπλευρος. Γι' αυτό και δεν κουράζει. Από τη μια υπάρχουν τα συγκινητικά και ανθρώπινα «Το φουστάνι της Λελούδας» και «Το άλογο» που σε κάνουν να βουρκώσεις, λίγες σελίδες πιο πέρα όμως διαπιστώνεις ότι ο Παπαντωνίου διαθέτει και ιδιαίτερο χιούμορ, στις ιστορίες «Πέτρα σε λίμνη», «Ολέθριος λοχαγός» και κυρίως στο «Η δόξα του Γιακουμή», όπου σατιρίζεται με εξαίσιο τρόπο η αριστοκρατία της Αθήνας του μεσοπολέμου (η οποία, βέβαια, ελάχιστες διαφορές έχει με τη σημερινή), μέσα από την ιστορία ενός ζαχαροπλάστη, που έγινε... γλύπτης. Δεν λείπουν και τα διηγήματα που χρησιμοποιούν ιστορικά γεγονότα ή πρόσωπα («Το ξανθό προσάναμμα», που μοιάζει με φόρο τιμής στους φιλέλληνες ανά την Ευρώπη και ο «Βυζαντινός Όρθρος», με την ιστορία του αυτοκράτορα Λέοντα του Αρμενίου).
Χωρίς να θέλω να φανώ υπερβολικός, πάντως, δεν υπάρχει διήγημα στο βιβλίο που να μη μου άρεσε, έστω και λίγο. Κι αν θέλετε να πάρετε κι εσείς μια γεύση πριν πέσετε στις σελίδες του, μπορείτε να διαβάσετε «Το λαμπρό αμάξι» (στο οποίο «πρωταγωνιστεί» ο συγγραφέας ο Κώστας Κρυστάλλης) πατώντας αυτό το link: http://www.greek-language.gr/greekLang/literature/anthologies/new/show.html?id=274
* Παρατίθενται τρεις διαφορετικές ημερομηνίες, επειδή στον τόμο αυτό συμπεριλαμβάνονται οι τρεις συλλογές του Παπαντωνίου «Τα Διηγήματα» (1927), «Βυζαντινός Όρθρος» (1936) και «Η Θυσία» (1937). Σε έναν τόμο, με ενσωματωμένες και τις τρεις συλλογές, θα το βρείτε και στο εμπόριο από τις εκδόσεις «Το Βιβλιοπωλείο της Εστίας».
