Ζώα και λογοτεχνία

Σκέφτηκα, φιλόζωη ούσα, να φτιάξω ένα νημάτιο που να σχετίζεται με τους αγαπημένους μας τετράποδους φίλους και τη θέση τους στη λογοτεχνία. Σαν θέμα μου φαίνεται ενδιαφέρον, αν και, για να πω την αλήθεια δεν έχω ασχοληθεί πολύ.
 

Λορένα

Πολεμίστρια του Φωτός
Και μενα μου φαινεται πολυ ενδιαφερον σαν θεμα. Αν και δεν καταλαβα απο ποια θεση το προσεγγιζεις, τα ζωα τα συναντουμε συχνα στα παραμυθια σε καποια πιο ανθρωπινη μορφη και με ανθρωπινη φυσικα συμπεριφορα.

Σε λογοτεχνικα εργα, δεν θυμαμαι να εχω συναντησει, εκτος απο ενα, που μιλα για καποια προιστορικη εποχη (πριν την παρουσια του ανθρωπου) στον κοσμο των δεινοσαυρων (παιδικο βιβλιο ειναι) , οπου.. εξιστορει τις περιπετειες ενος μικρου (φυτοφαγου) δεινοσαυρου σε εκεινον τον κοσμο.
(δεν ξερω.. αν κατι τετοιο εννοεις, ή εχω βγει εκτος θεματος καθως δεν προκειται για ιστορια "αγαπημενου τετραποδου φιλου του ανθρωπου")
 
Κατ'αρχήν,τα ζώα δεν περιορίζονται στην κατηγορία των τετραπόδων.Προσωπικά, μου αρέσει πάρα πολύ η παρουσία τους στη λογοτεχνία,κυρίως επειδή μπορούν να λειτουργήσουν άψογα ως σύμβολα,αντιπαραβολές και παρομοιώσεις σε σχέση με τον άνθρωπο.Επιπλέον,μπορούν να δώσουν ζωντάνια και παλμό στο κείμενο.Πόε,Κάφκα,Όργουελ,Στάινμπεκ και τόσοι άλλοι έχουν "χρησιμοποιήσει" ζώα.

Πριν από ένα χρόνο είχε γίνει ένας διαγωνισμός διηγήματος με θέμα τα ζώα,στον οποίον συμμετείχα κι εγώ,χωρίς αποτέλεσμα.Τον έχει κανείς άλλον υπόψιν;
 

Λορένα

Πολεμίστρια του Φωτός
Πριν από ένα χρόνο είχε γίνει ένας διαγωνισμός διηγήματος με θέμα τα ζώα,στον οποίον συμμετείχα κι εγώ,χωρίς αποτέλεσμα.Τον έχει κανείς άλλον υπόψιν;
Οχι δεν τον εχω υποψιν, πες μας ομως εσυ, πως ακριβως εξελαβαν το θεμα αυτοι που λαβαν μερος και τι περιπου εγραψαν.

Ομολογω παντως πως .. ακριβως.. το θεμα δεν το εχω πιασει. Να υποθεσω πως απλη αναφορα σε καποιο ζωακι που το εχει πχ μια κυρια και της κανει συντροφια (εστω και αν αναφερεται συχνα), δεν λαμβανεται υποψιν;
Ή.. το διηγημα που διαβασα καποτε : ο μπαρμπα .... και ο γάιδαρος του, που εξιστορει τον ταυτοχρονο (σχεδον) θανατο, ενος γερου που ο μοναδικος του φιλος ηταν ο γερος γάιδαρος του (δεν αντεξε η καρδια του, οταν ειδε το γαιδουρακι του να πεθαινει) .. ανήκει σε άλλο θεμα;
(καθε φορα με πιανουν τα κλαμματα οταν το διαβαζω :λυγμ:)
 
Δεν ξέρω πώς το εξέλαβαν,αλλά εγώ το αντιμετώπισα πολύ σουρεαλιστικά και κάπως γκόθικ,για αυτό το λόγο δεν περίμενα και κάτι θετικό...Το θέμα,πάντως,είναι όχι απλά να εμφανίζεται ένα ζώο αλλά η υπόθεση να επηρεάζεται σημαντικά από αυτό,ή και να καθορίζεται,ακόμα...
 
Ή.. το διηγημα που διαβασα καποτε : ο μπαρμπα .... και ο γάιδαρος του, που εξιστορει τον ταυτοχρονο (σχεδον) θανατο, ενος γερου που ο μοναδικος του φιλος ηταν ο γερος γάιδαρος του (δεν αντεξε η καρδια του, οταν ειδε το γαιδουρακι του να πεθαινει) .. ανήκει σε άλλο θεμα;
(καθε φορα με πιανουν τα κλαμματα οταν το διαβαζω :λυγμ:)
πωπω....γι'αυτό δεν διαβάζω βιβλία και δεν βλέπω ταινίες με ζώα....όποτε το κάνω τα κλείνω στη μέση γιατί δεν το αντέχω!
Δεν ξέρω πόσο αντικειμενικό είναι να παρομοιάζονται οι άνθρωποι με τα ζώα , μιας και την αγνότητα των ζώων η ανθρώπινη ...''ευφυία '' δεν τη φτάνει με τίποτα...
Φυσικά κατανοώ πως χρησιμοποιούνται συμβολικά , αλλά και πάλι είναι τόσο θλιβερό!
 

Πεταλούδα

Θαλασσογέννητη Ελπίδα των Ηλιόμορφων Ονείρων
Προσωπικό λέσχης
μιας και την αγνότητα των ζώων η ανθρώπινη ...''ευφυία '' δεν τη φτάνει με τίποτα...
Τα ζώα έχουν ένστικτο, το οποίο τους καθοδηγεί. Μπορούν και «οσμίζονται» τους καλούς και τους κακούς και αποφεύγουν τους κινδύνους και τα επικίνδυνα μονοπάτια. Με αυτό μπορούν και βρίσκουν τροφή, φωλιά, ζευγάρι. Και το ένστικτο τα κάνει να προστατεύουν τα μικρά τους έως ότου να μπορούν να πάρουν το δρόμο μόνα τους. Εκτός από τις πέντε αισθήσεις, τα ζώα μπορούν να νιώσουν ποιοι τα αγαπάνε και ποιοι όχι. Και υπάρχουν αρκετά παραδείγματα με πράξεις αλτρουισμού προς τους ανθρώπους.
Τα ζώα όμως δεν σκέφτονται και αυτή είναι η σημαντική διαφορά μας. Αν παραβλέψουμε την σκέψη και την ευφυΐα και εστιάσουμε στο ένστικτο και σε αυτό που νιώθουμε, ποιοι νομίζετε ότι λειτουργούν καλύτερα, τα ζώα ή οι άνθρωποι?...
Πιστεύω ότι έχουμε «θάψει το ζώο» που υπάρχει μέσα μας και έχουμε εγκλωβιστεί στην ύλη, στα πιο πολλά, να σκεφτόμαστε, να οργανώνουμε στρατηγικές.. Ενώ τα ζώα κάνουν επίδειξη ισχύος για να προστατέψουν την αγέλη, εμείς κάνουμε επίδειξη δύναμης ή για να προστατέψουμε τον εγωισμό μας ή αν το πάρουμε πιο πλατιά για να μας «προστατέψουν από κάποιους φανταστικούς εχθρούς».

Πιστεύω ότι όταν κάποιο ζώο έχει «πρωταγωνιστικό» ρόλο σε κάποιο βιβλίο, οι συγγραφείς το χρησιμοποιούν είτε συμβολικά, είτε για να του αποδώσουν τέτοιες ιδιότητες, που για τον άνθρωπο… τείνουν να εξαφανιστούν.

Ένα βιβλίο που μου αρέσει πολύ είναι «Ο εφιάλτης παραφυλάει» του D. Koontz. Είναι ένα απλό μπεστ σέλερ, που σε ένα κύριο ρόλο είναι ένας σκύλος, που ξέφυγε από κάποιο εργαστήριο που έκαναν πειράματα (άλλο ένα «καλό» μας..). Αυτό που έκαναν στον σκύλο ήταν να … το κάνουν ευφυή!! (μόνο η ομιλία του λείπει.. αλλά αν είσαι έξυπνος μαθαίνεις τρόπους να επικοινωνείς!).
Διαβάζοντας αυτήν την ιστορία, ήταν για μένα τρομαχτικά υπέροχο να τον βλέπω πως λειτουργεί. Να έχει ένστικτο, να νιώθει, να σκέφτεται, να επικοινωνεί, να ενώνει ανθρώπους, να σώζει ζωές, με μόνο γνώμονα το σωστό που τον καθοδηγεί. Αυτό το «πάντρεμα» της αγνότητας του ζώου και της ανθρώπινης σκέψης, με έκανε να σκέφτομαι τον Άνθρωπο που χάνεται σιγά σιγά.

Βέβαια, δεν είναι όλα ιδεατά. Μπορεί, αυτός ο σκύλος κάποια στιγμή να άρχιζε να ενεργούσε όπως ο άνθρωπος.. Η ουσία απλά είναι, να μην αφήνεις τον εαυτό σου έρμαιο, να μπορείς να τον πλάθεις και να τον βελτιώνεις, χρησιμοποιώντας ότι καλό υπάρχει γύρω σου. Και αν εστιάσουμε στις ιδιότητες κάποιων ζώων, μπορεί να είναι η πίστη του σκύλου, η τρυφερότητας μιας γάτας, το κελαίδισμα ενός πουλιού..

Για όλα αυτά πιστεύω ότι είναι χρήσιμο και όμορφο τα βιβλία να αναφέρονται σε κάποιο ζώο, από ένα μυρμήγκι, έως ένα προϊστορικό δράκο, είναι για το καλό μας!
 
Πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις. Η αλήθεια είναι πως είχα, για παράδειγμα, στο μυαλό μου τον Όργουελ και τη "Φάρμα των ζώων", ή το εξαιρετικό διήγημα του Χατζή, αν δεν κάνω λάθος με πρωταγωνιστές ένα παιδί και το πουλαράκι του..
 

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
Ας αναφέρουμε εδώ το βιβλίο "Άνθρωποι και Ζώα στη νεοελληνική πεζογραφία" που κυκλοφορεί σε μια πανέμορφη σκληρόδετη έκδοση από τις εκδόσεις Ωκεανίδα στην σειρά "τα Κλασικά". Περιέχει μέσα πάνω από πενήντα διηγήματα που αναφέρονται σε ζώα, από Παπαδιαμάντη, Παλαμά, και Καρκαβίτσα μέχρι Ζατέλη και Λιλή Ζωγράφου.

Δεν το έχω διαβάσει ακόμα (ίσως ένα-δυο διηγήματα) όμως μέσα σ' όλα περιέχει και το τόσο όμορφο "στο Άλογό μου" τού αγαπημένου μας* Νίκου Καββαδία. Ένα γράμμα που έγραψε ο Καββαδίας στο άλογό του που τον συντρόφεψε στον πόλεμο στην Αλβανία.

* έγραψα στην αρχή του αγαπημένου μου, και διόρθωσα αμέσως σε μας. Νομίζω πως είναι ένας από τους αγαπημένους του πανελλήνιου.
 

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
Φάρε,ο Καββαδίας είναι από τους πολύ αγαπημένους....Θέλω πολύ να διαβάσω ένα πεζό του!!
Τότε, τσακίσου να διαβάσεις την Βάρδια, καταραμένε! Τί περιμένεις;!!!! :αργκ:
 

Λορένα

Πολεμίστρια του Φωτός
Θυμηθηκα και μια αλλη ιστορια με ζωα.

Ενα αλογο, περιγραφει, πως βιωσε τον γαμο του αφεντικου του και το ξεσπασμα του πολεμου, την επομενη του γαμου.

Ειναι ομορφη ιστορια :) καθως διαβαζουμε την χαρα του αλογου, που το διαλεξαν να μεταφερει τα προικια της νυφης (καθως ηταν το ομορφοτερο αλογο), την ιδια την νυφη, την περιποιηση που του καναν ολοι για να ναι καθαρο, τα παιδια που το λατρευαν, και την επομενη που το πλησιασε το αφεντικο του, και του μιλησε σαν να καταλαβαινε. Του ειπε πως θα πανε μαζι στον πολεμο και πως φοβαται για το τι θα δει, και θα παλεψει εκει, και του ορκιστηκε πως οτι και αν γινει, θα ειναι μαζι σαν ενα.
 
Last edited:
Μια ανατρεπτική συμπεριφορά του ζωικού βασιλείου διάβασα στο "Σμήνος" του Σέτσινγκ. Αρκετά μηνύματα, αφύσικη κατάληξη (όπως θα την περίμενε ένας βιολόγος)
 
Υπάρχει και το Βιβλίο των φανταστικών πλασμάτων του Μπόρχες-με πολλά πολλά φανταστικά ζώα- η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων όπου τα ζώα έχουν την τιμητική τους και φυσικά η Περσινή αρραβωνιαστικιά της Ζατέλη (φαντάζομαι βρίσκεται στη συλλογή που αναφέρει ο Φαροφύλακας). Αγαπάω επίσης και ένα διήγημα του Κάφκα με τη συνέλευση των πιθήκων και τον Τρελό λαγό του Σαχτούρη….
 
Πολλοί συγγραφείς προβάλλουν από ιδέες και συμβολισμούς μέχρι συμπλέγματα σε εκπροσώπους του ζωικού βασιλείου. Όσοι έχουν γράψει παραμύθια, μάλλον ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Το φαινόμενο παρατηρείται σήμερα και με διαφορετικής μορφής όντα (Χρονικό της Νάρνια, Jurassic park κλπ)
 

Φαροφύλακας

Απαρέμφατος Δροσουλίτης του πιο Μόρμυρου Φθόγγου
Προσωπικό λέσχης
Tα πλάσματα του Λάβκραφτ μπορούν να θεωρηθούν ζώα;;;:ρ
Ε, νομίζω πως τα περισσότερα όχι! Αφού ορισμένα είναι... θεοί!

Για να επιμείνω με την Αργεντίνικη λογοτεχνία ας προσθέσω και το Αξολότλ του Κορτάσαρ εδώ
Το Αξολότλ, όσο φανταστική όψη και να έχει, είναι είδος σαλαμάνδρας, ιδιαίτερα χαμογελαστής θα έλεγε κανείς, και υπάρχει πραγματικά! Δεν είχα υπόψη μου πως ο Κορτασάρ έχει γράψει διήγημα με αυτόν τον τίτλο.

 
Top